به نویسندگان اجازه بدهیم رمان دینی بنویسند

به گزارش مشرق، نشست نقد و بررسی رمان «مرا با خودت ببر» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین مظفر سالاری نویسنده اثر، سعید طاووسی مسرور، پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه، بهمن براتی، کارشناس‌ارشد تاریخ به‌عنوان دبیر نشست و جمعی از علاقه‌مندان در فروشگاه مرکزی کتاب و محصولات فرهنگی به‌نشر شامگاه یکشنبه (12 تیرماه) در مشهد برگزار شد.

«مرا با خودت ببر» روایتی ناب از اصول کافی شیخ کلینی

سعید طاووسی مسرور، پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه در این نشست گفت: کتاب «مرا با خودت ببر» روایت نابی است از اثر مرحوم شیخ کلینی به نام کافی که به صورت داستان گسترش یافته است و همین موضوع را می‌توان یکی از نکات مثبت این کتاب به‌شمار آورد.

وی اظهار کرد: نوشتن رمان دینی در حوزه اهل بیت (ع) کار دشواری است، زیرا اولاً هم ضوابط شرعی وجود دارد و ثانیاً ائمه متعلق به همه هستند؛ بنابراین همه افراد حساسیت خاصی نسبت به این بزرگواران دارند و بر همین اساس کار نوشتن در این حوزه را سخت می‌کند؛ این در حالی است که می‌توانیم به موضوعات دیگری بپردازیم که هیچکس نسبت به آن حساسیت نداشته باشد.

طاووسی مسرور عنوان کرد: با خواندن تاریخ این موضوع به ذهنمان نمی‌رسد که راجع به ائمه بنویسیم. افرادی هستند که شاید گاهی ما را از این کار منع می‌کنند، چه چه‌بسا احساس می‌کنند تبعاتی به همراه خواهد داشت و برخی ترجیح می‌دهند که موضوعات دیگری را برای نوشتن انتخاب کنند.

این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: رمان دینی نباید اینگونه باشد که کتابی از زبان معصومین (ع) نوشته شود و از طرفی هم نباید اینگونه باشد که چیزی در این حوزه نوشته نشود؛ باید به نویسندگان اجازه داده شود، در این حوزه بنویسند و آثارشان مورد نقد و بررسی قرار گیرد تا نوشتن رمان دینی رشد کند.

طاووسی مسرور اظهار کرد: چرا فکر می‌کنید که مطلب جذاب و داستان قابل تبدیل به رمان در منابع دینی وجود ندارد؟ معمولاً کتاب‌های چاپی که در دسترس همه ماست مطالب زیادی راجع به پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) دارد که کمتر شنیده شده و می‌توانند موضوعات جذابی برای نوشتن یک کتاب باشند و نویسندگان می‌توانند این مطالب را تبدیل به رمان و مجموعه داستان کنند و جناب سالاری دقیقاً همین کار را انجام دادند و در حقیقت این روایتی که ایشان در کتاب «مرا با خودت ببر» به آن اشاره کرده‌اند، روایتی نیست که از خودشان نوشته باشند بلکه روایتی است که از کتاب کافی مرحوم شیخ کلینی پیدا و آن را به رمانی فاخر تبدیل کرده است.

وی خاطرنشان کرد: در واقع مطالب بسیار زیادی برای امام هادی (ع)، امام جواد (ع)، امام سجاد (ع) وجود دارد که نویسندگان، می‌توانند آن‌ها را پیدا و داستان‌های فاخری را خلق کنند و این دقیقا همان کاری است که آقای سالاری برای کتاب خود انجام دادند و به واقع باید گفت که کتابی است بسیار خواندنی.

این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: رمان به فهرست منابع و پاورقی نیازی ندارد و این کتاب نیز این قاعده را رعایت کرده است اما طرح پشت جلد کتاب مناسب این کتاب نیست و خواننده را ترغیب به خواندن این کتاب نمی‌کند؛ این موضوع به ناشر مربوط است و نویسنده هیچگونه دخل و تصرفی در آن ندارد.

طاووسی مسرور اظهار کرد: درباره اسامی که در این کتاب آورده شده، همچنین دیگر نویسندگان نیز در کتاب‌های خود می‌آورند نیز باید بگویم، برخی از نویسندگان اسامی را می‌آورند که در داستان جذاب هستند اما در آن دوره‌های تاریخی وجود نداشته است.

وی تسلط نویسنده به تاریخ اسلام را قابل توجه دانست و افزود: نکته خوب این کتاب، معرفی جذاب فضای آن دوره به مخاطب است؛ یعنی مولف مطالعه دقیق تاریخی داشته؛ اما از طرفی یک سری صحبت‌ها از زبان شخصیت‌ها بیان شده که می‌تواند کذب باشد اما خواننده گمان می‌کند، این گفتارها واقعیت دارد؛ بنابراین شبهاتی را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند.

این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: از نکات خوب دیگر این کتاب می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در دوره عباسی برچسب‌هایی بر روی افراد زده می‌شد و آقای سالاری نیز در کتاب خود به این برچسب‌ها به خوبی اشاره کرده‌اند که به نوعی می‌توان از نکات برجسته این کتاب به‌شمار آورد.

طاووسی مسرور بیان کرد: به‌نشر با وجود اینکه کارهای مختلفی انجام می‌دهد، اما باید در حوزه کتاب‌های دینی ورود جدی‌تری داشته باشد؛ بنابرین از ظرفیت گروه تاریخ دانشگاه فردوسی در این حوزه استفاده شود.

«مرا با خودت ببر» زندگی امام جواد (ع) را به تصویر می‌کشد

حجت‌الاسلام والمسلمین مظفر سالاری، نوسنده کتاب «مرا با خودت ببر» نیز در این نشست گفت: این کتاب، داستانی از زندگی جوادالائمه است. درونمایه این کتاب تاکید بر آگاهی امام بر همه امور است.

وی عنوان کرد: در حقیقت داستان نوشتن کار بسیار سختی است، به‌ویژه اگر مضمون دینی داشته باشد و ویژه‌تر اینکه راجع به ائمه (ع) باشد و بخواهیم افراد را جذب این نوع داستان‌ها کنیم که جز با توسل به ساحت خودشان نمی‌توان این کار را انجام داد.

نویسنده کتاب «مرا با خودت ببر» بیان کرد: بالاترین سعادت انسان خدمت به قرآن و اهل بیت (ع) است. امیدواریم این فرصت را با غرور خود، نابود نکنیم. ان‌شاءالله که خودشان هم به ما کمک کنند و بتوانیم آثار زیادی را در این حوزه تولید کنیم و جزو بهترین تولیدات ملی ما به‌شمار آید.

وی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که با آن مواجه هستیم ترجمه کارهای مبتذل و نامناسب است. همین آثار گسست فرهنگی را در بین جامعه ایجاد می‌کند.

سالاری خاطرنشان کرد: در واقع باید آثاری را به رشته تحریر در آوریم که متناسب با سبک زندگی و باورهایمان باشد و همواره باید به سمت نوشتن کتاب با این مضامین پیش رویم. باعث افتخار من است که دو کتاب من در انتشارات به‌نشر به چاپ رسیده است.

وی با اشاره به عامل مهمی که ایشان را به نوشتن چنین کتابی واداشت اظهار کرد: یکی از کارهایی که باعث شد این کتاب را بنویسم این بود که در نمایشگاه کتاب، دوست عزیزی به من پیشنهاد داد که کتابی در مورد دردانه امام رضا (ع) بنویسم. سوژه‌ای در این راستا داشتم؛ بنابراین تشویق شدم این سوژه را گسترش دهم و در نهایت نیز این کتاب را بنویسم. امیدوارم که خداوند توفیق خدمت به قرآن و ساحت اهل بیت (ع) را به ما عنایت بفرماید.

شخصیت شناسی شیعیان، مهم‌ترین خلاء در عرصه ادبیات داستانی است

امید حسینی‌نژاد، روزنامه‌نگار و پژوهشگر نیز در پایان این نشست اظهار کرد: کتاب «مرا با خودت ببر» تاریخ به روایت رمان است. کار ساده‌ای نیست که مستندات تاریخی را با بیانی زیبا و جذاب بنویسیم تا مخاطب را تا پایان کتاب همراه کنیم و مخاطب مشتاق باشد تا پایان کتاب را بخواند و به واقع باید بگویم که از فضاسازی بسیار خوبی برخوردار است. به نوعی در این کتاب می‌توان ردپایی از اعتقادات نویسنده را مشاهده کرد.

حسینی‌نژاد خاطرنشان کرد: مراوداتی که میان شیعیان و اهل تسنن در این کتاب آمده نیز قابل توجه است؛ همین رویکرد در کتاب رویای نیمه شب نیز وجود دارد. در حقیقت مهم‌ترین خلائی که در عرصه ادبیات داستانی با آن مواجه هستیم شخصیت‌شناسی شیعیان و به نوعی بزرگان شیعه است؛ اما در این کتاب این شخصیت‌شناسی وجود دارد؛ در حالی که اگر این موضوع را در ادبیات داستانی خود بگنجانیم، کار بسیار ارزشمندی است.

بهمن براتی، دبیر این نشست نیز در ادامه گفت: یکی از ویژگی‌های کتاب «مرا با خودت ببر»، دیدگاهی است که نویسنده به بحث تاریخ دارد و این دیدگاه به نظر من بسیار ارزنده است، زیرا اکثراً تنها تاریخ را روایت می‌کنند اما نویسنده این کتاب، تاریخ را به قلم داستان‌های شیرین روایت و جزئیات دقیقی را هم در کتاب خود رعایت کرده است.

وی عنوان کرد: از حق نباید گذشت که روایت کردن تاریخ به‌صورت داستان‌های دلنشین کار سختی است؛ زیرا اکثراً تاریخ را در قالب کتاب‌های درسی روایت می‌کنند اما جناب سالاری تاریخ را به شیوه داستان‌های عاشقانه و.... روایت می‌کنند. به نوعی ایشان از عناصری چون سیاست، اقتصاد، روابط اجتماعی استفاده و این عناصر را در بحث حاکمیت عباسی به زیبایی آورده‌اند.

براتی اظهار کرد: در کتاب «دعبل و زلفا» به بحث تاریخی، روابط میان افراد و عناصر داستانی به شدت دقت شده بود و امروز هم کتاب «مرا با خودت ببر» از این قاعده مستثنی نیست و از تمام این ویژگی‌ها برخوردار است.

رمان «مرا با خودت ببر» به نویسندگی مظفر سالاری و با طراحی گرافیکی مهدی بادیه‌پیما در 245 صفحه قطع رقعی تاکنون در 14 چاپ و در مجموع 14000 نسخه از سوی به‌نشر (انتشارات آستان قدس رضوی) منتشر شده است.