به یاد مردی که فرنگ دیده بود؛ اما غرب‌زده، نشد + فیلم
امروز اولین سالروز درگذشت نادر طالب‌زاده است؛ مردی که فرنگ را با همه رنگ و لعابش در روزهای جوانی دیده بود، اما هیچ وقت تحت تأثیر یا شیفته آن نشد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نهم اردیبهشت ماه سالروز فوت نادر طالب‌زاده، چهره رسانه‌ای شناخته شده کشور است. کارگردان و مستندسازی که فعالیت‌های رسانه‌ای‌اش در سطح بین‌المللی اثرگذاری زیادی داشت و به واسطه تسلطش بر زبان انگلیسی و تحصیل در آمریکا شناخت خوبی بر دنیای غرب داشت.
طالب‌زاده دارای مدارک تحصیلی کارشناسی ادبیات انگلیسی از دانشگاه راندولف میکن و کارشناسی ارشد کارگردانی سینما از دانشگاه کلمبیا بود، اما پس از تحصیل و در همان ماه‌های ابتدایی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به ایران بازگشت و فعالیت هنری خود را در صدا و سیما از سال 1359 با ساخت فیلم‌های مستند آغاز کرد. فعالیتی که با شهید آوینی پیوند خورد و تا زمان شهادت او به ویژه بعد از پایان جنگ ادامه‌دار شد.
اگر بخواهیم نگاهی اجمالی به زندگی این مستندساز داشته باشیم، چند موضوع بیش از بقیه رخ‌نمایی می‌کند؛ یکی از این اتفاقات توجه ویژه او به مستندسازان جوان بود. در سال‌های ابتدایی دهه 1380 که مستندسازی در ایران آرام آرام در حال پوست‌اندازی و پیدا کردن سر و شکل جدید با آدم‌های غیرتکراری بود، نادر طالب‌زاده نقش به‌سزایی در معرفی مستندسازان جوان آن روزها داشت، فیلمسازانی که این روزها اسم و نامی برای خود پیدا کردند و توانستند جریان جدیدی از مستندسازی در ایران را رقم بزنند.
روایت دوست 30 ساله "نادر طالب زاده" از آخرین روزهای زندگی حاج نادر /"از کرخه تا راین" چگونه کلید خورد؟حمایت حاج نادر از مستندسازان جوان در سال‌های اخیر هم ادامه داشت و او به عنوان یکی از ارکان اصلی برگزاری جشنواره عمار نقش به‌سزایی در پاگرفتن این جشنواره داشت. علاوه براین، او از بسیاری از فیلم‌های مستندی که در فضای عدالت‌طلبی و توسط کارگردانان جوان ساخته شده بودند، حمایت کرد تا دلگرمی برای مستندسازان کم نام و نشان کشور باشد.
یکی دیگر از بخش‌های مهم در زندگی کاری نادر طالب‌زاده، فعالیت‌های رسانه‌ای او در سطح بین‌المللی بود. طالب‌زاده فرنگ را با همه رنگ و لعابش در روزهای جوانی دیده بود و سینمای مستند را با تعاریف جدید و به روزشده‌اش بلد بود. او از 16سالگی که قصد کرد به آمریکا برود، به‌مدت 10 سال و تا 26 سالگی در آمریکا زندگی کرد که ماحصل آن مدرک کارشناسی ارشد کارگردانی سینما از دانشگاه کلمبیا بود.
از سویی دیگر، ارتباط خوبی با فیلمسازان و اندیشمندان غربی داشت و همین موضوع به او کمک می‌کرد تا بتواند در سطح بین‌المللی اثرگذار عمل کند. برگزاری کنفرانس افق نو یکی از دستاوردهای نادر طالب‌زاده بود که به دلیل حضور برخی چهره‌های مشهور در آن، سرصدای زیادی در فضای رسانه‌ای ایران و جهان به پا کرد.
گفت‌وگوهای او با چهره‌های تأثیرگذار غربی در برنامه‌های تلویزیونی رسانه ملی، یکی از نقاط طلایی در مواجهه به شبهه‌افکنی و فعالیت رسانه‌های غربی بود. برای مثال، در روزهایی که ماجرای «نمی‌توانم نفس بکشم» جرج فلوید در آمریکا با سانسور گسترده رسانه‌های خبری آمریکایی روبه‌رو بود، لایوهای زنده او با افرادی در قلب واشنگتن، فلوریدا و نیویورک روایتگر اتفاقات جنجالی در آمریکا بود.
"آمریکا، شمارش معکوس"، "ساعت 25"، "ما آنجا بودیم" و... مستندهایی از نادر طالب‌زاده‌اند که از فروپاشی آمریکا سخن می‌گویند.
به بهانه اولین سالگرد درگذشت نادر طالب‌زاده مروری بر 2 مستند درباره این چهره رسانه‌ای داریم. یک مستند کوتاه که از زبان خود او ساخته شده و بخش‌هایی مهم از زندگی او را روایت کرده است.
24هزار مسلمان "وجه‌المعامله" نجات 14 سرباز هلندی از دست صرب‌ها / ترک‌ها در غیاب ایران خود را ناجی بوسنی جا میزننداین مستند را در زیر می‌بینید:
مستند دیگری که درباره حاج نادر طالب‌زاده ساخته شده و پرتره‌ای از زندگی شخصی و کاری وی است، «تجربه ماندگار» نام دارد. این فیلم مستند به کارگردانی یاسر انتظامی و در بنیاد روایت فتح ساخته شده و در 47 دقیقه زندگی حرفه‌ای نادر طالب زاده را مرور کرده است.
این مستند را در زیر می‌توانید تماشا کنید:
