تحلیلی بر فتنه‌های گذشته و تهدیدات آینده / ایران چگونه از بحران‌ها عبور می‌کند؟

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، تحولات اخیر در منطقه، بار دیگر به آمریکایی‌ها جسارت داده تا گمان کنند به هدف خود نزدیک‌تر شده‌اند. در همین راستا، یکی از مقامات آمریکا اظهاراتی داشته که صراحتاً به این معنی است که آنها از آشوب‌طلبی در ایران حمایت می‌کنند. رهبر انقلاب در واکنش به این اظهارات، با تیزبینی فرمودند: «احمق‌ها بوی کباب به مشامشان خورده است. ملت ایران، کسانی را که مزدوری آمریکا را در این زمینه بپذیرند، زیر گام‌های محکم خود لگدمال خواهند کرد.»

سخنان رهبری در تجدید دیدارشان با مداحان، فرصتی شد برای روشنگری درباره برنامه‌های استکباری دشمنان ایران. این دشمنی، چه به‌صورت آشکار و چه به‌صورت پنهان، همیشه در جریان است. اما زمانی که دشمن به‌طور علنی دشمنی‌اش را اعلام می‌کند، به نظر می‌رسد که قصد دارد گام‌های جدی‌تری بردارد و نسبت به گذشته مصمم‌تر شده است. اگرچه این بدان معنا نیست که طراحان آشوب به اهداف خود خواهند رسید، اما عقلانیت ایجاب می‌کند که پیش از وقوع بحران، اقدامات پیشگیرانه انجام دهیم. یکی از کلیدی‌ترین اقدامات برای جلوگیری از آشوب‌ها، شناخت دقیق زمینه‌های داخلی است که می‌تواند مانع شکل‌گیری هر نوع ناآرامی شود.

سطح رضایت عمومی، به‌ویژه یکی از حساس‌ترین و اثرگذارترین این زمینه‌هاست. دشمن از کوچک‌ترین نارضایتی‌ها در جامعه بهره‌برداری می‌کند و درست در جایی که حاکمیت نتوانسته باشد رضایت مردم را به‌طور کامل جلب کند، وارد عمل می‌شود. تاریخ گواهی داده که همواره مسائلی مانند مشکلات معیشتی و اقتصادی یا دیگر دغدغه‌های اجتماعی، نقطه آغازین اقدامات دشمن برای تحریک نارضایتی و ایجاد آشوب بوده است.

در آذرماه 1398، در شرایطی که فشار تحریم‌های اقتصادی از سوی آمریکا به شدت افزایش یافته بود و مردم با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کردند، تصمیم به افزایش ناگهانی قیمت بنزین به‌عنوان نقطه‌ای حساس در بروز نارضایتی‌های عمومی عمل کرد. عدم شفافیت در سیاست‌های اقتصادی دولت وقت، اعتماد عمومی را به شدت خدشه‌دار کرده بود؛ و درست همینجا بود که دشمن عملیات روانی خودش را آغاز کرد و دغدغه معیشتی مردم را پله‌ای کرد تا آشوب به راه بیندازد. همه توان خود را به کار گرفت تا با بزرگنمایی و تحریف اخبار، به‌طور هدفمند فشار روانی را در داخل کشور افزایش داده و مردم را به سمت اغتشاشات خشونت‌آمیز سوق دهد. اگرچه این طرح چندان موفق نبود، اما این اقدامات، به‌ویژه در شرایطی که مشکلات اقتصادی مردم هنوز حل نشده بود، به‌طور فزاینده‌ای باعث هرج و مرج و خرابی شد و نشان داد که دشمن از هر بهانه‌ای برای ایجاد بحران در کشور استفاده می‌کند. در نهایت مردم با بصیرت خودشان آرامش را انتخاب کردند و به تنش‌ها پایان دادند.

مرگ یک دختر جوان، فرصتی برای بهره برداری دشمنان

مرگ مهسا امینی بخاطر حجاب جریان سازی دشمن که مرگ یک انسان را دستمایه می‌کند تا احساسات عمومی، خشم مردم را برای چندین ماه شعله‌ور کند. اگر بخواهیم بدون تعصب و از درون به این ماجرا نگاه کنیم، نا آرامی ها1401را شاید بتوان واکنشی به خشم فروخورده‌ای دانست که با بروز این حادثه فوران کرد.

دشمن شاید بتواند خشم بر انگیزد، فتنه کند و جریان دروغ بسازد، اما به خودی خود نمی‌تواند عامل نارضایتی مردم باشد.

شاید در ظاهر، خواسته آشکار صرفاً به حجاب و انعطاف بیشتر نظام در این زمینه محدود می‌شد، اما اینکه دشمن توانست بخشی از جامعه را هدف قرار دهد ریشه در خواسته‌های بی پاسخ مردم در ابعاد مختلف

و مشکلات عمیق مانند فقر، نابرابری، و مسائل اجتماعی نهفته دارد. جامعه‌ای که سرشار از چنین مشکلاتی است، به آسانی تحریک‌پذیر می‌شود و این تحریکات می‌تواند مسیر اعتراضات را به سمت آشوب و هرج و مرج سوق دهد و زمینه سوءاستفاده دشمنان را فراهم کند. در اغتشاشات سال 1401، دشمنان با بهره‌گیری از گروهک‌های مختلف و اجرای تاکتیک‌های جنگ ترکیبی، اهدافی، چون براندازی و تجزیه کشور را دنبال می‌کردند.

فتنه 88 و نقش آشوب‌طلبی در بی‌ثبات‌سازی

یکی از مهم‌ترین تلاش‌های دشمن برای ایجاد آشوب و بی‌ثباتی در کشور، فتنه انتخابات ریاست‌جمهوری 88 بود. انتخاباتی که مشارکت گسترده مردم در آن، مشروعیت نظام جمهوری اسلامی را در داخل و خارج تقویت می‌کرد و نشانگر سرمایه اجتماعی بالای نظام بود. پس از اعلام نتایج این انتخابات، گروهی از مخالفان نظام به همراه برخی جناح‌های داخلی، ادعای تقلب در انتخابات را مطرح کرده و با وجود اختلاف فاحش در بین آرا، از پذیرش نتیجه خودداری کردند و به این بهانه، مردم را به خیابان‌ها کشاندند.

در این فتنه، شعار‌هایی که در خیابان‌ها سر داده می‌شد، به وضوح نشان می‌داد که این آشوب‌ها نه از دغدغه‌های واقعی مردم، بلکه از طراحی و هدایت گروه‌های خاص و دشمنان خارجی نشأت می‌گیرد. در این میان، رهبری با روشنگری و صبوری تلاش کردند تا فتنه‌گران را برای پذیرش رای مردم متقاعد کنند، اما این تلاش‌ها در ابتدا راه به جایی نبرد و فتنه‌گران همچنان به اغتشاشات خود ادامه دادند.

در نهایت، این آشوب‌ها با قیام تاریخی 9 دی‌ماه پایان یافت؛ قیامی که نشان داد مردم ایران در برابر تهدیدات خارجی و داخلی، با بصیرت و عزم راسخ ایستاده‌اند. آنچه از این فتنه باقی ماند، سکوت و نقش برخی از خواص بود که در برابر این جریان فساد، یا سکوت کرده بودند، یا اظهار نظر‌هایی بی‌اساس مطرح کردند. اما سرانجام این خیانت‌ها برای مردم آشکار شد و نخبگانی که در برابر فتنه سکوت کردند یا سخنان بی‌پایه و اساس گفتند، توسط مردم به شدت محکوم شدند. مردم ایران با بصیرت خود از این فتنه عبور کردند و نشان دادند که دشمنان داخلی و خارجی هرگز نمی‌توانند در اراده آنان برای حفظ نظام اسلامی خللی ایجاد کنند.

چالش‌های جدید: دشمنی داخلی و خارجی در کنار هم

در کنار دشمنی‌های خارجی که همیشه برای بی‌ثبات‌سازی کشور تلاش می‌کنند، باید به این نکته توجه داشت که دشمنی‌های داخلی نیز نباید نادیده گرفته شود.

همزمان با اظهارات ضد ایرانی مقام‌های اسرائیلی که از ملت ایران می‌خواهند از فرصت‌ها استفاده کنند، جریان رادیکالیسم داخلی نیز با تمام توان کمپین‌هایی راه می‌اندازد که از ایجاد بی‌اعتمادی و یأس در میان مردم حمایت می‌کند. یکی از نمونه‌های این تحرکات، انتشار اخبار کذب و یأس‌آفرینی است که همزمان با یاوه‌گویی‌های دشمن خارجی رخ می‌دهد. این امر می‌تواند موجب تشویش افکار عمومی و ایجاد فضای منفی در داخل کشور شود.

پیش از این نیز، بار‌ها شاهد چنین رفتار‌هایی از سوی این گروه‌ها بوده‌ایم که به‌طور آشکار در مقابل توصیه‌های رهبری و منافع ملی ایستاده‌اند. رادیکال‌های داخلی که معمولاً در پی تضعیف ارکان نظام هستند، در چنین مقاطعی با انتشار اخبار دروغ و در هم آمیختن آن با تحلیل‌های منفی، فضای اجتماعی را آشفته می‌کنند. بنابراین، ضروری است که علاوه بر دشمنان خارجی و براندازان، در برابر تهدیدات این گروه‌ها نیز هشیار باشیم و با تدابیر صحیح، از نقشه‌های آنان برای ایجاد بحران در کشور جلوگیری کنیم. هرچند دشمنان خارجی در تحریک ناآرامی‌ها نقش مستقیم دارند، اما واکاوی ریشه‌های داخلی این حوادث نشان می‌دهد که مشکلات ساختاری و نارضایتی‌های مردم سهمی جدی در شکل‌گیری این شرایط دارند. اگر اعتماد مردم به حاکمیت بازسازی نشود و مسئولان پاسخگوی واقعی نیاز‌های جامعه نباشند، دشمنان خارجی همچنان می‌توانند از این شکاف‌ها بهره‌برداری کنند. این همان نکته‌ای است که انقلاب اسلامی و رهبری همواره بر آن تأکید داشته‌اند: همراهی مردم با نظام، نه از سر اجبار، بلکه از روی اعتماد و رضایت.

متأسفانه گاهی رفتار‌ها و سیاست‌هایی در برخی ارکان نظام مشاهده می‌شود که نه‌تنها با آرمان‌های انقلاب اسلامی نسبتی ندارد، بلکه مردم را ناامیدتر کرده و آنها را از نظام دور می‌کند.

نوشته: مروارید رحمتی