تحول در تجربه سفر: توسعه گردشگری با رویکرد نوین رزرو اقامتگاه

در ایران نیز این تغییر و تحولات هرچند با سرعت کم اما در حال پیشرفت است. با وجود افزایش چشمگیر استفاده از خدمات آنلاین در حوزه‌هایی مانند حمل‌ونقل و خرید، سهم پلتفرم‌های آنلاین در بازار گردشگری همچنان محدود است. آمارهای سال 1402 نشان می‌دهد که تنها 40 درصد ایرانی‌ها از این پلتفرم‌ها برای رزرو اقامتگاه استفاده کرده‌اند. درحالی‌که این رقم در کشورهای پیشرو در گردشگری به مراتب بالاتر است. در ایران، حجم بازار رزرو اقامتگاه حدود 18 هزار میلیارد تومان برآورد شده اما سهم خدمات آنلاین از این رقم تنها 7 درصد است. این آمارها نشان‌دهنده ظرفیت بالای این حوزه برای رشد و تحول است.

یکی از دلایل این سهم پایین، چالش‌های قانونی و نبود زیرساخت‌های کافی است. در کنار این موارد، کیفیت خدمات و عدم اعتماد کاربران به فرآیند رزرو آنلاین نیز از موانع اصلی محسوب می‌شود. در پاسخ به این چالش‌ها، نوآوری‌هایی در خدمات رزرو اقامتگاه از سوی برخی از بازیگران و کسب‌وکارهای این حوزه به ویژه جاباما ارائه شده که با هدف افزایش رضایت کاربران و توسعه بازار گردشگری با تمرکز بر بازار اجاره کوتاه مدت (STR) طراحی شده‌اند.

افزایش تنوع اقامتگاه‌ها و دسترس‌پذیری بیشتر

یکی از مهم‌ترین چالش‌های سفر، یافتن اقامتگاهی متناسب با نیازهای مسافران است. توسعه زیرساخت‌های رزرو آنلاین اقامتگاه، امکان جستجوی هدفمندتر و دسترسی به گزینه‌های متنوع‌تر را برای کاربران فراهم کرده است. اکنون دسته‌بندی‌های گسترده‌تری برای اقامتگاه‌ها از سوی جاباما تعریف شده که از یک سو انتخاب را برای مسافران تسهیل کرده و از سوی دیگر فرصت دیده شدن را برای مناطق کمتر شناخته‌شده افزایش داده است. این امر می‌تواند به توسعه گردشگری در بوم‌های مهجور کمک کند و رونق اقتصادی بیشتری برای میزبانان محلی به همراه داشته باشد.

بر اساس گزارش‌های گردشگری، بیش از 80 درصد سفرهای داخلی ایران تنها در 30 شهر انجام می‌شود، درحالی‌که ایران با داشتن 50 هزار شهر و روستا، ظرفیت‌های گسترده‌تری برای توسعه گردشگری دارد. جاباما با معرفی بیش از 20 دسته‌بندی جدید با عناوین متنوع و جالب توجه که به جای مقصد بر سبک اقامتگاه متمرکز هستند می‌تواند به توزیع عادلانه‌تر سفرها کمک کرده و فرصت‌های اقتصادی بیشتری برای مناطق کمتر شناخته‌شده فراهم کند.

راهکارهای جدید برای تسهیل هزینه‌های سفر

یکی از موانع اصلی برای سفر، هزینه‌های مرتبط با آن است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از مردم به دلیل دغدغه‌های مالی، سفر را از برنامه‌های خود حذف می‌کنند. به عبارت دقیقتر، در نتایج آمارگیری از گردشگران ملی مرکز آمار ایران در سال 1400 حدود 42 درصد سفرها با اقامت شبانه و 58 درصد بدون اقامت شبانه بوده است. در پاسخ به این چالش، کسب‌وکارهای فعال در حوزه گردشگری آنلاین راهکارهایی مانند امکان پرداخت اقساطی برای رزرو اقامتگاه ارائه کرده‌اند. این ابتکار نه تنها امکان سفر را برای گروه‌های بیشتری فراهم می‌کند، بلکه ظرفیت‌های خالی اقامتگاه‌ها را نیز کاهش داده و بهره‌وری اقتصادی را افزایش می‌دهد. بدون شک این ابتکار عمل در بازار اجاره کوتاه مدت اقامت می‌تواند برای مشتری جذابیت ایجاد کند.

بر اساس آمار فقر سفر و تفریح در ایران در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، شدت فقر سفر به گونه‌ای‌ست که 70 درصد ایرانی‌ها به خاطر هزینه‌های بالا و وقت کم توان تفریح و مسافرت ندارند. همچنین مطالعات نشان می‌دهد که نرخ اشتغال اقامتگاه‌های ایران کمتر از 50 درصد است، به این معنا که در نیمی از روزهای سال، این اقامتگاه‌ها بدون مهمان باقی می‌مانند. ارائه تسهیلات مالی برای رزرو اقامتگاه می‌تواند هم به مسافران کمک کند و هم موجب افزایش درآمد میزبانان شود.

بهبود تجربه کاربری و افزایش اعتماد مسافران

یکی از دغدغه‌های مسافران در فرآیند رزرو آنلاین، لغو یک‌طرفه اقامتگاه‌ها از سوی میزبانان بوده است؛ موضوعی که ارتباط مستقیم با ایجاد تجربه ناخوشایند در مسافرت می‌شود. بر این اساس، سازوکارهایی برای افزایش شفافیت و کنترل کیفیت خدمات در نظر گرفته شده است. اعمال جریمه برای لغوهای ناگهانی و بازگشت فوری وجه پرداخت‌شده، از جمله اقداماتی است که به افزایش اعتماد کاربران کمک می‌کند. چنین تدابیری باعث می‌شود مسافران با اطمینان بیشتری از خدمات آنلاین استفاده کنند و تجربه‌ای رضایت‌بخش‌تر داشته باشند. همچنین جاباما در آخرین اخبار خود درباره اولین رونمایی از تغییرها و بهبودهای این پلتفرم اعلام کرده است که در راستای پیگیری بیشتر برای رفع این مشکل، قوانین و مقررات نظارت بر عملکرد میزبانان را نیز سختگیرانه‌تر کرده است.

حمایت از میزبانان و ارتقای استانداردهای میزبانی

در کنار بهبود تجربه مسافران، ایجاد انگیزه و حمایت از میزبانان نیز اهمیت بسیاری دارد. ارائه تسهیلات مالی برای بهبود کیفیت اقامتگاه‌ها و ارتقای استانداردهای میزبانی، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به افزایش جذابیت بازار گردشگری کمک کند. همچنین، فراهم شدن امکان همکاری میزبانان با تیم‌های حرفه‌ای در حوزه معماری و دکوراسیون، می‌تواند باعث تحول در فضای اقامتگاه‌ها و افزایش تقاضای مسافران شود. در دسته‌بندی‌های جدید جاباما نام برخی از دسته‌ها بر اساس سبک معماری و شکل ساخت اقامتگاه انتخاب شده است؛ این تحول چه بسا بتواند همزمان با ظهور رویکردهای نوین و خلاقانه در صنعت معماری ایران، الهام بخش بسیاری از طراحان داخلی و معماران ایرانی برای همراهی با میزبان‌ها، صاحبان زمین و ملک و جامعه معماران باشد.

حرکت به‌سوی آینده‌ای هوشمند در گردشگری

تحولات اخیر در حوزه گردشگری آنلاین نشان می‌دهد که آینده این صنعت وابسته به افزایش قدرت انتخاب کاربران، ایجاد رقابت سالم میان میزبانان و توسعه زیرساخت‌های دیجیتالی است. تسهیل فرآیند رزرو، ارائه راهکارهای مالی، بهبود تعامل میان مسافران و میزبانان و حمایت از بوم‌های کمتر شناخته‌شده، همگی در جهت توسعه پایدار گردشگری و افزایش سهم این بخش در اقتصاد کشور نقش مهمی ایفا می‌کنند. با ادامه این روند، چشم‌انداز سفر برای افراد بیشتری گسترش یافته و تجربه‌های جدیدی در انتظار گردشگران خواهد بود.

بر اساس پیش‌بینی‌های جهانی، سهم بازار گردشگری دیجیتال در سال‌های آینده رشد قابل‌توجهی خواهد داشت. در ایران نیز با بهبود زیرساخت‌ها و افزایش اعتماد عمومی به خدمات آنلاین، می‌توان انتظار داشت که استفاده از این پلتفرم‌ها افزایش یافته و گردشگری داخلی و بین‌المللی رونق بیشتری پیدا کند. این مسیر نه‌تنها به مسافران فرصت تجربه سفرهای متنوع‌تری را می‌دهد، بلکه با ایجاد اشتغال، توسعه اقتصادی مناطق کمتر شناخته‌شده و تقویت صنعت گردشگری، تأثیرات مثبتی در مقیاس ملی خواهد داشت.