تدوین بسته 110‌همتی توسعه سیستان / برنامه مسکونی‌سازی جزایر راهبردی جنوب

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، حسین کرمی، معاون امور آمایش سرزمین و توسعه منطقه‌ای، با تشریح محورهای اصلی فعالیت این حوزه، از تمرکز ویژه بر توسعه مناطق کم‌برخوردار و دارای ظرفیت‌های راهبردی کشور خبر داد. به گفته وی، برنامه‌های اجرایی این معاونت شامل توسعه استان سیستان و بلوچستان، سواحل مکران، جزایر جنوبی و استان خوزستان است که با رویکرد توسعه دریا‌محور و ارتقای زیرساخت‌های لجستیکی، حمل‌ونقل، بهداشت و آموزش در حال پیگیری است. کرمی تأکید کرد هدف از این اقدامات، توانمندسازی جامعه محلی، ایجاد اشتغال پایدار و بهره‌گیری از ظرفیت‌های سرزمینی در جهت توازن منطقه‌ای است.

در ادامه توضیحات معاون امور امایش سرزمین درخصوص سیستانف خوزستان جزایر جنوب کشور و سایر اقدامات و برنامه های این بخش رو مشاهده میکنید؛

در چارچوب همین سیاست، بسته 110‌همتی توسعه زیرساخت‌های سیستان و بلوچستان تدوین شده و برنامه‌ای جامع برای توسعه استان خوزستان در دست اجراست. همچنین موضوعاتی همچون تأمین انرژی صنایع مستقر، توسعه کشاورزی بر مبنای الگوهای کشت ویژه در سواحل مکران، مسکونی‌سازی جزایر راهبردی و اجرایی‌سازی سند ملی آمایش سرزمین از اولویت‌های سال جاری است. کرمی تصریح کرد: هم‌زمان، فهرست مناطق کمترتوسعه‌یافته کشور در حال تدقیق و به‌روزرسانی است تا مبنای تصمیم‌گیری برای تخصیص منابع و اعطای مشوق‌های توسعه‌ای قرار گیرد.

در سال گذشته مهم‌ترین محور فعالیت‌های امور آمایش سرزمین چه بوده است؟ کرمی: بیشترین تمرکز ما بر اجرای مفاد، مستندات و مصوباتی بود که در سال‌های گذشته، به‌ویژه سند ملی آمایش سرزمین و اسناد استانی آمایش که در سال 1399 به تصویب شورای عالی آمایش سرزمین رسید، تعیین شده بود. این سند، افق 20 ساله‌ای برای توسعه متوازن کشور ترسیم کرده و ما در سال 1403 با تأکید بر رفع عدم توازن در توسعه کشور، تمرکز خود را بر مناطق کم‌برخوردار و دارای ظرفیت بالا قرار دادیم.

 این تمرکز بر چه مناطقی بوده و چه برنامه‌هایی در دستور کار قرار گرفته است؟ کرمی: تمرکز ما به‌صورت ویژه بر استان سیستان و بلوچستان، سواحل مکران، جزایر راهبردی جنوبی کشور و همچنین استان خوزستان بوده است. در اواخر سال گذشته نیز توسعه خوزستان به‌صورت رسمی به حوزه ما واگذار شد. یکی از اولویت‌های اصلی ما، توسعه دریا‌محور است که در سال گذشته با جدیت دنبال شد و در سال جاری نیز با قوت ادامه دارد.

 در خصوص سواحل مکران چه اقداماتی انجام شده است؟ کرمی: مکران سال‌ها از نبود زیرساخت‌های متناسب با ظرفیت‌های خود رنج برده است. برای همین ما برنامه‌ای منسجم برای توسعه زیرساخت‌های مکران در بازه چهار ساله تا پایان دولت چهاردهم تهیه کردیم که در هیئت وزیران ارائه و با تأیید رئیس‌جمهور ابلاغ شد. رئوس این برنامه شامل توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، لجستیک، بهداشت و درمان، آموزشی و مهارتی است. به‌ویژه در بخش توانمندسازی جامعه محلی و آموزش‌های مهارتی برای جوانان جویای کار برنامه‌های ویژه‌ای طراحی شده است. همچنین موضوع تأمین انرژی صنایع مستقر و توسعه کشاورزی بر مبنای الگوهای کشت ویژه نیز در دستور کار است.

برنامه دولت برای توسعه جزایر راهبردی جنوبی کشور چیست؟ کرمی: با دستور مستقیم رئیس‌جمهور، جزایر راهبردی کشور در اولویت توسعه قرار گرفته‌اند. برای این مناطق، یک برنامه جامع چندبخشی تهیه کرده‌ایم که شامل هماهنگی بین‌بخشی و توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز جزایر است. در قانون بودجه 1404 نیز اعتبار مشخصی برای اجرای این طرح‌ها پیش‌بینی شده و تکالیف دستگاه‌ها ابلاغ شده است. همچنین یکی از اهداف اصلی ما مسکونی‌سازی جزایر راهبردی است که از مطالبات مقامات عالی نظام بوده و با جدیت پیگیری می‌شود.

وضعیت شمال کشور و موضوع پس‌روی آب دریای خزر نیز از چالش‌های زیست‌محیطی است؛ در این زمینه چه اقدامی شده؟ کرمی: بله، در کنار تمرکز بر جنوب، سواحل شمالی کشور نیز در اولویت ما قرار دارند. یکی از دغدغه‌های اصلی در شمال، پس‌روی آب دریای خزر است. ما با همکاری دستگاه‌های مرتبط، در سال 1404 ردیف بودجه‌ای ویژه برای مطالعات این موضوع ایجاد کردیم. پس از تکمیل مطالعات، برنامه‌هایی برای سازگاری با این پدیده و کاهش اثرات آن تدوین خواهد شد.

درباره برنامه توسعه استان سیستان و بلوچستان بیشتر توضیح دهید؛ کرمی: برای سیستان و بلوچستان، یک بسته 110 همتی توسعه زیرساخت‌ها طراحی و به تصویب هیئت رئیسه سازمان رسید و در ریاست جمهوری نیز ارائه شد. هدف این بسته، توسعه زیرساخت‌ها تا پایان دولت چهاردهم است. در این مسیر، توانمندسازی جامعه محلی، استفاده از ظرفیت نخبگان و مشارکت فعال مردم استان در طراحی و اجرای پروژه‌ها از اولویت‌های اصلی ما بوده است. همچنین هماهنگی‌های لازم با بخش غیردولتی برای جذب سرمایه‌گذاری در این استان انجام شده تا آثار آن در کل پهنه استان دیده شود.

برنامه ویژه‌ای امور امایش سرزمین برای توسعه خوزستان چیست؟ کرمی: بله، در حوزه خوزستان، باوجود اسناد متعدد توسعه، مشکلات اجرایی فراوانی وجود دارد. تصمیم گرفته شد یک برنامه جامع توسعه استان خوزستان تهیه شود. این برنامه از سال گذشته آغاز شد و هم‌اکنون تمرکز ما بر منطقه اروند است. برای لایروبی و توسعه سواحل اروند برنامه مشخصی طراحی و در حال پیگیری است.

 یکی از محورهای اصلی آمایش، اجرایی‌سازی سند ملی است. این بخش در چه مرحله‌ای است؟ کرمی: اجرای سند ملی آمایش سرزمین در حوزه‌های مختلف در حال پیگیری است. یکی از اقدامات مهم، انطباق طرح‌ها و پروژه‌های بخش دولتی و غیردولتی با اسناد آمایش است. این فرآیند از طریق سامانه برخط استعلام طرح‌ها انجام می‌شود و به‌صورت آنلاین، انطباق پروژه‌ها با اسناد سرزمین بررسی می‌شود. همچنین تطبیق و به‌روزرسانی نقشه‌های آمایش از طریق نقشه‌های پیوسته سرزمین در حال انجام است تا فرآیند اجرا دقیق‌تر شود.

درباره فهرست مناطق کمتر توسعه‌یافته چه برنامه‌ای دارید؟ کرمی: یکی از موضوعات قدیمی، به‌روزرسانی فهرست مناطق کمتر توسعه‌یافته بود. این کار با استفاده از شاخص‌ها و مدل‌های جدید توسط همکاران ما انجام شد و اکنون فهرست نهایی تلفیق شده با فهرست مناطق کم‌برخوردار در دست بررسی است. پس از طی مراحل لازم در کمیسیون برنامه و بودجه، به تصویب هیئت دولت خواهد رسید. این فهرست مبنای اعطای مشوق‌ها و معافیت‌های توسعه‌ای در سراسر کشور خواهد بود.

 اولویت‌های اصلی امور آمایش در سال جاری چیست؟ کرمی: در سال جاری، سه محور اصلی ما شامل توسعه دریا‌محور، توسعه سواحل مکران و اجرایی‌سازی اسناد آمایش سرزمین است. این سه محور در کنار وظایف جاری، با همکاری امورهای بخشی سازمان و ادارات استانی، با جدیت و تمرکز کامل پیگیری می‌شود تا به نتایج ملموس در توسعه متوازن کشور دست یابیم.