تسهیل ورود هوش مصنوعی به نظام مالی و بانکی کشور
با امضای توافق‌نامه همکاری ایجاد و توسعه زیست‌بوم نوآوری در حوزه خدمات پولی و صنعت بانکداری، مسیر تأمین نیازهای مالی و بانکی شرکت‌های دانش‌بنیان فعال این حوزه و کمک به تأمین نیازهای فناورانه نظام بانکی کشور هموار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، روز گذشته توافق‌نامه همکاری ایجاد و توسعه زیست‌بوم نوآوری در حوزه خدمات پولی و صنعت بانکداری توسط حسین افشین - معاون علمی رئیس‌جمهور - و محمدرضا فرزین - رئیس بانک مرکزی - امضا شد. بر بستر این توافق‌نامه همکاری، توسعه فناوری‌های راهبردی تحول‌آفرین و ارتقای محصولات و خدمات نوین پولی و بانکی از جمله نئوبانک دانش بنیان، محور همکاری معاونت علمی ریاست‌جمهوری و بانک مرکزی قرار گرفته است.
حمایت معاونت علمی از توسعه راه‌کارهای نوآورانه مالی و بانکی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور در این مراسم با اشاره به حمایت از تحول دیجیتال در عرصه پولی و بانکی به کمک فناوری‌های نوظهور، عنوان کرد: معاونت علمی به‌عنوان متولی حمایت از تجاری‌سازی، بازارسازی و توسعه فناوری‌ها و نوآوری‌ها، از کاربست حوزه‌های حاکمیتی برای استفاده از نوآوری‌ها و فناوری‌های نوظهور، محصولات و خدمات شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در عرصه‌های مختلف حکمرانی حمایت می‌کند و با توجه به این‌که بخش عمده‌ای از تحولات نوآورانه و فناورانه‌ای که امروز شاهد آن هستیم در حوزه پولی و بانکی اتفاق می‌افتد، این معاونت همکاری ویژه‌ای را با بانک مرکزی و سایر ارکان نظام پولی و بانکی کشور در دستور کار قرار داده است. افشین با اشاره به هم‌سویی معاونت علمی و بانک مرکزی برای رشد و توسعه فناورانه نظام پولی و بانکی کشور گفت: در همین راستا، توافق‌نامه معاونت علمی و بانک مرکزی، با محوریت استفاده از ظرفیت‌های قانونی به‌ویژه قانون جهش تولید دانش‌بنیان، برای تسهیل سرمایه‌گذاری در توسعه فناورانه و نفوذ نوآوری‌ها به عرصه پولی و بانکی، گامی در تحول نوآورانه این حوزه خواهد بود. ماده 11 و 13 قانون جهش تولید دانش‌بنیان این اجازه را به شرکت‌های بزرگ می‌دهد که از مالیاتی که باید بپردازند، در مسیر تحقیق و توسعه استفاده کنند. در این مراسم، دکتر افشین از راه‌اندازی و آغاز فعالیت نئوبانک مبتنی بر هوش مصنوعی همزمان با روز کارآفرین در ششم مرداد 1404 خبر داد و گفت: در قالب این توافق‌نامه همکاری، نئوبانک هوشمند با هدف ارائه خدمات مالی نوین و فناورانه به عموم جامعه و فعالان زیست‌بوم فناوری و نوآوری مورد حمایت قرار می‌گیرد. وی با بیان این‌که ایجاد و راه‌اندازی این زیست بوم مدرن، از فناوری هوش مصنوعی به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان استفاده می‌شود، عنوان کرد: با حمایت و همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری و بانک مرکزی ذیل این توافق‌نامه همکاری، نئوبانک هوشمند و مبتنی بر فناوری هوش مصنوعی قادر خواهد بود تحول جدیدی را در ارائه خدمات پولی و بانکی به مجموعه های نوآور و دانش بنیان رقم بزند. استفاده از ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی دانش‌بنیان‌ها در فرآیندهای امنیتی و نظارتی بانک مرکزی
محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی - نیز در این نشست با اشاره به همکاری با معاونت علمی و رویکرد بانک مرکزی برای توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان حوزه مالی، گفت: یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های بانک مرکزی، حمایت از راه‌اندازی و رونق یک کسب‌وکار مالی موفق است که البته این مهم، الزامات و شرایط خاص خود را دارد. یکی از پیش‌شرط‌های اصلی این کار، توجه و تمرکز بر توسعه دانش نوین مالی است که در این توافق‌نامه به‌خوبی این موضوعات مورد توجه قرار گرفته است. در این توافق‌نامه مشترک، دو محور اساسی شامل تسهیل و حمایت از تجاری‌سازی، که دو رکن اساسی برای توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان مالی و بانکی هستند، مورد توجه قرار گرفته است. وی با اشاره به حمایت بانک مرکزی برای بهره‌مندی از محصولات و خدمات دانش‌بنیان مبتنی بر فناوری هوش مصنوعی در بخش‌های مختلف نظام پولی و بانکی کشور، افزود: با توجه به اهمیت روزافزون و توسعه فزاینده کاربردهای این فناوری، در بانک مرکزی اداره‌ای با محوریت فناوری هوش مصنوعی فعال شد که بر کاربردهای فناوری هوش مصنوعی، شناسایی و استفاده از ابزارها و خدمات مبتنی بر این فناوری تمرکز دارد. فناوری هوش مصنوعی دارای ظرفیتی گسترده است و می‌تواند در حوزه‌های مختلفی همچون پایش، رصد و نظارت فرآیندهای بانک مرکزی کارآمد باشد. با توجه به توسعه بازارهای دیجیتال پولی و مالی، این فناوری همچنین در پیش‌بینی بازارها نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. رئیس بانک مرکزی با اشاره به نقش فناوری هوش مصنوعی در بهبود عملکرد، ثبات و ارتقای امنیت سامانه‌های پولی و بانکی گفت: امنیت سایبری یکی از نیازهای اصلی نظام مالی و بانکی است و حفظ عملکرد سامانه‌های خدماتی، شناسایی و مقابله با تهدیدهای امنیتی و کمک به بهبود عملکرد سامانه‌ها، برای ما اهمیتی بالا دارد و به هر میزان که در این حوزه‌ها سرمایه‌گذاری کنیم، قطعا شاهد بازدهی و اثرگذاری آن خواهیم بود. فرزین ادامه داد: حوزه فین‌تک‌ها، بازارهای نوین و فناور مالی نیز جزو محورهای اولویت‌دار بانک مرکزی است. در این توافق‌نامه پیش‌بینی لازم برای حمایت از این بخش‌ها تحت نظارت بانک مرکزی نیز صورت گرفته است و آمادگی داریم در موضوعات و محورهای یادشده، با معاونت علمی تعامل و همکاری کافی را داشته باشیم.
وی با اشاره به تعریف بانکداری سبز در ذیل این توافق‌نامه تصریح کرد: بانکداری سبز یکی از الزامات این روزهای حوزه مالی است و این‌که سازوکارهایی تعریف شود تا از فعالیت‌های سبز و دوستدار محیط‌زیست در نظام مالی و بانکی حمایت شود، بسیار مفید فایده خواهد بود و امیدواریم رویکرد تحول‌گرایانه‌ای که در این توافق‌نامه مورد توجه قرار گرفته، به تحول جدی در نظام مالی و بانکی کشور بیانجامد و به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان، ابزارهای نوآورانه مورد نیاز پیشبرد این حوزه در اختیار بانک مرکزی قرار بگیرد.
استفاده از ظرفیت‌های دانش‌بنیان‌ها برای تحول نوآورانه در نظام مالی و بانکی
در بخشی دیگر از این مراسم، رضا بخشی‌آنی، معاون توسعه اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی، با اشاره به محورهای این توافق‌نامه همکاری گفت: طی نشست‌های متعدد و تعامل‌های بسیار سازنده‌ای که میان معاونت علمی و بانک مرکزی صورت گرفت، چند محور عمده و مهم برای همکاری به‌منظور استفاده از توانمندی‌های فنی و تخصصی شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه مالی، پولی و بانکی کشور احصا شد که طی این توافق‌نامه اجرایی می‌شوند.
بخشی‌آنی، یکی از محورهای این توافق‌نامه را استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، مراکز تحقیقاتی و دانشگاه‌های توانمند برای نفوذ قابلیت‌های فناوری هوش مصنوعی به عرصه بانکی عنوان کرد و افزود: خوشبختانه با حمایت معاونت علمی، هسته‌ها و مراکز پژوهشی و تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در فناوری هوش مصنوعی طرح‌ها و پروژه‌های مختلفی را به پیشبردهای قابل‌توجهی رسانده‌اند. این توافق‌نامه با هدف پوشش نیازهای حوزه مالی و بانکی از حیث فناوری و نوآوری و در عین حال، تسهیل دریافت خدمات و حمایت‌های مالی و بانکی برای اعضای زیست‌بوم فناوری و نوآوری شکل گرفته است. نقش معاونت علمی در ایجاد سندباکس «بانک مرکزی» به کمک دانش‌بنیان‌ها
نوش‌آفرین مومن واقفی - معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی - نیز با تأکید بر ضرورت توسعه ابزارهای نوآورانه و فناورانه برای تامین ثبات در ساختار پولی و بانکی کشور و نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه، افزود: زیست بوم فناوری و نوآوری کشور ما به صورت متوازن رشد نکرده، اجزایی از این سیستم وجود ندارد یا اگر وجود دارد ناکارآمد است و بر همین اساس نیازمند یک بازطراحی هستیم تا ضمن افزایش بهره‌وری و کارآمدی، شاهد تحول در ساختارهای مالی باشیم. این بهره‌وری با کمک مدل‌های نوآورانه مالی تحقق پیدا می‌کند. وی با بیان این‌که یک بازطراحی و نگرش جدید می‌تواند به بهره‌وری بیش‌تر فضای مالی و بانکی کشور کمک می‌کند، ادامه داد: با وجود این که از فناوری‌ها و ابزارهای نوین برای تبادلات مالی استفاده می‌شود، اما مدل‌های کسب و کار، همچنان سنتی است و ذی نفعان بر اساس رسوب منابع یا سهم‌گیری از کارمزد، مدل و کسب و کارشان را طراحی می‌کنند که با مدل‌های جدید مالی دنیا، فاصله جدی وجود دارد.
مؤمن واقفی یکی از حوزه‌های همکاری را سندباکس‌ها برای پیاده‌سازی مدل‌ها و الگوهای جسورانه و نوآورانه مالی و توسعه آن‌ها دانست و گفت: یکی از نیازهای جدی برای توسعه و اجرای مدل‌های نوآورانه بانکی، توسعه سندباکس‌ها است و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، می‌تواند در توسعه این سندباکس‌ها به بانک مرکزی کمک ارزشمندی داشته باشد.