تغییرات جشنواره فیلم فجر در چهلمین سال برگزاری

مسعود نقاش‌زاده دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر، در گفت‌وگو با ستاد خبری جشنواره درباره چگونگی برگزاری جشنواره فیلم فجر و تغییرات این رویداد سینمایی گفت: تغییرات جشنواره در رویکردها و رویه‌هاست. بنابراین واژه تغییرات درباره هویت جشنواره فجر، ملاک ما نیست؛ زیرا جشنواره فیلم فجر نه فقط در عنوان که در هویت هم ملازم، مقارن و مولود دهه فجر است. اما در زمینه رویکرد، امسال در کنار رقابت تولیدات جدید سینمای ایران، شاهد تجلی و توسعه برنامه‌های فرهنگی جشنواره خواهیم بود. اگر باور داشته باشیم که به برکت رشادت‌های فجر آفرینان ایران زمین، سینمای نوین بعد از انقلاب اسلامی، رشد، ارتقا و اعتبار یافته، آنگاه تکیه بر اصالت فرهنگی چنین سینمایی، چشم‌انداز و مسئولیت‌های برگزاری جشنواره فجر را دوچندان می‌کند.

وی افزود: در این دوره، تمرکز جدی بر تنظیم و تدوین آیین‌نامه‌ای دقیق، با اهداف و مقررات روشن و اجرای آن بوده است. تلاش شده است برای مهم‌ترین فرآیندهای اجرایی جشنواره، شیوه‌نامه‌هایی روشن تنظیم و منتشر شود.

نقاش‌زاده در ادامه با اشاره به برنامه‌های این دوره جشنواره اظهار کرد: چهلمین جشنواره فیلم فجر شامل دو گروه برنامه، در «بخش‌های فرهنگی» و «بخش‌های رقابتی» است. در این دوره، برنامه‌های فرهنگی جشنواره مورد تأکید قرار گرفته است. این برنامه‌ها شامل چهار بخش گنجینه‌های سینمای ایران (قاب‌های ماندگار)، همایش‌های فرهنگی سینما و اندیشه با حضور بزرگان اندیشه و فرهنگ (10 شب با متفکران)، نکوداشت بزرگان سینما (نقش‌های ماندگار) در قالب برنامه‌های مفصل و همراه با نمایش فیلم و تحلیل و بررسی و نشست‌های رسانه‌ای پیرامون فیلم‌های بخش مسابقه است.

وی ادامه داد: در این دوره، شماری از کارگاه‌های تخصصی و حرفه‌ای در حوزه سینما برگزار خواهد شد و با برنامه‌ریزی جشنواره فجر، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی معتبر، در برگزاری کارگاه‌های تخصصی و حرفه‌ای سینمایی مشارکت خواهند داشت.

دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر گفت: با نیم نگاهی به آیین‌نامه این دوره، معلوم می‌شود که در سالن مرکزی جشنواره، در کنار نمایش فیلم‌های مسابقه سیمای ایران و نشست‌های رسانه‌ای مربوطه، برنامه‌های جدی برای برگزاری گردهمایی‌های فرهنگی، تخصصی وجود دارد و توجه ویژه به گنجینه ارزشمند سینمای نوین ایران اسلامی با محوریت مفاهیم امید، اخلاق و آگاهی، سرلوحه آئین این دوره محسوب می‌شود. بدیهی است با حضور فرهیختگان عرصه سینما و فرهنگ، در سالن مرکزی جشنواره، زمینه لازم برای بازخوانی فرهنگی سینمای ایران به عنوان یک فرصت ارزشمند فراهم خواهد آمد.

* داوری فیلم‌اولی‌ها با بقیه آثار

نقاش‌زاده درباره حضور پررنگ نهادها و سازمان‌هایی از جمله بنیاد سینمایی فارابی، حوزه هنری و سازمان اوج در بخش و چگونگی حضور این تشکل‌ها در جشنواره چهلم گفت: اطلاعات اولیه ثبت نام فیلم‌ها نشان می‌دهد، در چهلمین دوره جشنواره فیلم فجر، نهادها و سازمان‌های سینمایی، با آثاری که به ارزش‌های فرهنگی از یکسو و جذب تماشاگران مشتاق از سوی دیگر پرداخته باشند، حضور خواهند داشت. اما قضاوت در مورد کم و کیف این آثار نیازمند گذر از فرآیندهای انتخاب و داوری است.

وی درباره حضور آثار در دوره چهلم گفت: جشنواره فیلم فجر، هر ساله، با استقبال زیادی از سوی فیلمسازان و تهیه‌کنندگان مواجه است. پاسخ دقیق به این سوال، بعد از اتمام فرآیند بازبینی و انتخاب نهایی آثار بخش مسابقه و دریافت نسخه نهایی آثار ممکن خواهد شد. پیش‌بینی‌ها نشان از تنوع آثار و روزهای پرباری برای سینمای ایران می‌دهد.

دبیر جشنواره فیلم فجر درباره حذف بخش نگاه نو (فیلم‌های اول) گفت: مسابقه فیلم‌های اول نه تنها حذف نشده، بلکه فیلم‌های اول همراه با تمامی فیلم‌های راه‌یافته به بخش مسابقه بررسی و برای تمامی رشته‌ها داوری خواهند شد. تنها تفاوت در این دوره و برخی دوره‌های گذشته، این است که بخشی جدا از بخش اصلی مسابقه سینمای ایران (سودای سیمرغ) برای نمایش فیلم‌های اول، پیش‌بینی نشده است و این به نفع فیلم‌های اول است. بنابراین هر فیلم سینمایی، اعم از اینکه اولین یا آخرین ساخته فیلمساز باشد، چنانچه واجد ارزش‌های فرهنگی و سینمایی لازم باشد، شایستگی حضور در بخش مسابقه سینمای ایران را خواهد داشت.

وی همچنین درباره چگونگی نمایش آثار «هنر و تجربه» در این دوره جشنواره گفت: تعبیر حذف فیلم‌های «هنر و تجربه» از جشنواره فیلم فجر صحیح نیست؛ زیرا تمامی فیلم‌های سینمایی، چنانچه مورد توجه هیأت انتخاب جشنواره قرار بگیرند و به بخش مسابقه سینمای ایران راه یابند، در رشته‌های مختلف مورد داوری قرار خواهند گرفت، اما سیمرغ جداگانه‌ای با عنوان «هنر و تجربه» نخواهیم داشت. بنابراین بدیهی است که قابلیت‌های بیان یا تجربه ویژه سینمایی، در همه رشته‌ها، مورد توجه هیأت‌های محترم انتخاب و داوری خواهد بود.

وی در ادامه درباره ادغام دو بخش جهانی و ملی جشنواره گفت: در بهمن 1401 شاهد برگزاری، جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، در مقیاسی وسیع و البته همدلانه خواهیم بود.

نقاش‌زاده افزود: دعوت از شخصیت‌های فرهنگی و سینمایی برای بازبینی و داوری اصولی و عادلانه آثار، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی ما در برگزاری جشنواره بوده که ان‌شاءالله، با اتخاذ تدابیر مناسب، تمام توان خود را به کار خواهیم بست تا ضمن حفظ و صیانت از ارزش‌های سینمای ایران، شاهد عادلانه‌ترین انتخاب‌ها و داوری‌ها باشیم.

دبیر جشنواره فیلم فجر در پایان درباره ضرورت جدی‌انگاری بیشتر تعاملات جهانی سینمای ایران گفت: مجدانه باور داریم که «هنر صنعت» سینمای ایران، همواره، باید در بستری سالم و گسترده، از فرصت بازارهای داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، بهره‌مند شود. از سال آینده و به تبع چنین رویکردی، توجه خاص به برپایی بازار فیلم، آن هم مطابق با استاندارهای بین‌المللی و شیوه‌های نوینی، صورت خواهد گرفت.