تلسکوپ جیمز وب بر 13.5 میلیارد سال پیش تحقیق می‌کند
یک کارشناس نجوم گفت: تلسکوپ جیمز وب بر 13.5 میلیارد سال پیش تحقیق می‌کند. متأسفانه 300 میلیون سال ابتدایی شکل‌گیری دنیا قابل تحقیق نیست و جیمز وب نمی‌تواند روی آن تحقیق کند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ برنامه تلویزیونی"صبح پارسی" که از شبکه جام جم پخش می‌شود، با موضوع فیزیک و اخترشناسی بر روی آنتن رفت. در این برنامه محمد‌امین نبی‌اللهی با ریحانه کبیری، مهندس فیزیک هسته‌ای و احسان مهرجو، کارشناس نجوم به گفت‌و‌گو نشست.
در بخش اول برنامه "ریحانه کبیری" مهندس فیزیک‌هسته‌ای گفت: من دانشجوی دکترای فیزیک هستم اما تقریباً 22 سال است که در عرصه نجوم فعالیت دارم. فعالیت خود را از دبیرستان در حوزه نجوم شروع کردم. بخشی از آن آموزشی بوده و بخش دیگر رصد مواردی مانند خورشیدگرفتگی و دیگر موارد بوده است. فیزیکی که به دانش‌آموزان تدریس می‌شود نیوتنی و یا کلاسیک است اما فیزیک‌های دیگری مانند نسبیتی و کوانتومی نیز وجود دارند.
کبیری ادامه داد: فیزیک کلاسیک بیشتر در سرعت‌های پایین مانند سرعت خودرو و مسائل مشابه کارایی دارد و بیشترین سرعت موجود در این فیزیک مربوط به چیز‌هایی مانند صوت می‌شود اما در فیزیک نسبیتی برای سرعت‌های بسیار بالا مانند سرعت نور است که 300 هزار کیلومتر بر ثانیه محاسبه شده است. زمانی که در فیزیک نسبیتی سرعت‌های بسیار بالا در جهان را محاسبه می‌کنند ما با نتایج فوق‌العاده زیبایی مواجه می‌شویم. یکی از مهم‌ترین مفاهیم در این حوزه سفر در زمان است که همواره بر روی آن تحقیق می‌شود.
وی گفت: به طور کلی از آنجایی که نور باید مسافتی را طی کند تا به چشم انسان برسد ما همواره به گذشته در فضا نگاه می‌کنیم. اگر فرض بگیریم انسان بتواند با سرعت نور حرکت کند قادر خواهد بود گذشته، حال و آینده خود را مشاهده کند. مفهوم جذاب دیگر در فیزیک، وجود بُعد چهارم است که بر روی آن تحقیق می‌شود که آیا انسان در جهان سه بعدی زندگی می‌کند یا موجودی در بعد چهارم نیز وجود دارد. ما اکنون هیچ درکی از بعد چهارم نداریم اما با مقایسه بُعد‌ها با یکدیگر به نظریه‌هایی در دنیا رسیده‌ایم. در فیزیک، بُعد چهارم به زمان ربط داده می‌شود و در فلسفه آن را به روح ارتباط می‌دهند. بعد‌های بالاتری هم در نظر گرفته می‌شوند که بیشتر در حوزه فیزیک کوانتوم به آنها پرداخته می‌شود.
این مهندس فیزیک هسته‌ای گفت: از آنجایی که معمولاً افراد برنامه‌ریزی اقتصادی دارند بسیاری از آنها به فرزندان خود تحصیل در رشته فیزیک را پیشنهاد نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند فرزندشان مسیر سریع‌تری را برای درآمد‌زایی طی کند. از آن طرف فعالیت در حوزه فیزیک باید بسیار پیوسته باشد تا شخص در مدارج بالا بتواند به جایگاه بسیار خوب و پر درآمد برسد. برای رسیدن به آن نقطه نه تنها صبر و حوصله لازم است بلکه شخص مورد نظر باید بسیار به رشته فیزیک علاقه‌مند باشد در نتیجه اصولاً این رشته به کسی پیشنهاد نمی‌شود.
کبیری گفت: من در دبیرستان با نجوم آشنا شدم و این مسأله خیلی به من انرژی داد و به دنبال فهم بهتر از آن وارد حوزه فیزیک شدم چرا که این رشته زیرپایه علم نجوم‌شناسی است. تا زمانی که فرد علم فیزیک را نداند نمی‌تواند مفاهیم نجوم را درک کند. ما گرایش جدیدی در فیزیک داریم که بین فیزیک نجوم و هسته‌ای است و اختر فیزیک هسته‌ای نام دارد.
وی درباره تأثیر وضعیت ستاره‌ها بر اشخاص و تاریخ تولد افراد گفت: در دنیای علم امروزی ارتباطی در این رابطه وجود ندارد. افراد برای ارائه اطلاعات در این حوزه موارد را به صورت‌های فلکی ارتباط می‌دهند و اخلاق شخص را با ماه‌های مختلف جدا می‌کنند. این در حالی هست که در علم امروزی چیزی به نام صورت فلکی وجود ندارد. صورت‌های فلکی در واقع تنها ستاره‌هایی هستند که فردی در گذشته تصمیم گرفته تا شکلی به آنها بدهد. برای مثال ستاره‌هایی که در صورت فلکی حضور دارند و شکل‌های متفاوت را تشکیل می‌دهند با هم از نظر زمانی تفاوت دارند. ممکن است یکی از ستاره‌ها به 1 میلیون سال نوری پیش تعلق داشته باشد و دیگری 10 میلیون سال پیش به وجود آمده باشد و این دو هیچ ارتباطی با هم نداشته باشند. در نتیجه اجزای صورت فلکی با یکدیگر ارتباطی ندارند.
این مهندس فیزیک هسته‌ای اظهار کرد: من در آسمان بیشتر به دنبال خداشناسی هستم و حقیقتاً از دبیرستان تا به امروز خواستم نزدیکی به خدا را درک کنم. هر بار که زیر آسمان شب قرار می‌گیرم حس عظمت خدا را حس می‌کنم و متوجه کوچکی خودم در این دنیا می‌شوم. هر چه بیشتر در این رشته مطالعه می‌کنم بیشتر به نظم فوق‌العاده جهان پی می‌برم و این نظم نمی‌تواند بی‌دلیل ایجاد شده باشد. مشاهده نجوم هربار من را به خدا نزدیک‌تر می‌کند.
در بخش دیگر برنامه "احسان مهرجو"کارشناس نجوم گفت: اهمیت نجوم به دلیل دست‌نیافتنی بودن آن است. علت این امر نیز آن است که در دسترس نبودن نجوم باعث می‌شود برای رسیدن به اطلاعات مربوط به آن تلاش‌های گسترده برای نظریه‌پردازی و ساخت فناوری‌های جدید شود. ما برای بررسی ستاره‌ها و کهکشان‌ها باید بسیاری از فناوری‌ها را اختراع کنیم و از علم روز جلوتر باشیم. به طور کلی ستاره‌شناسان، سیاره‌شناسان و منجمان در مرز‌های دانش حرکت می‌کنند و در علم یک قدم از همه جلوتر هستند. این فناوری‌ها از آنجایی که بسیار پیشرفته هستند با گذر زمان وارد زندگی روزمره افراد می‌شوند.
مهرجو ادامه داد: علت گرایش انسان به آسمان و کهکشان‌ها هنگام آرزو یا دعا کردن، وسعت آن است. انسان به صورت ذاتی گرایش به فضا‌های بزرگ، انسان‌های برجسته و مشاهده عظمت هر چیز دارد. ما در زندگی عادی، مقیاس دیدمان محدود به محیط اطراف خود است اما زمانی که به آسمان نگاه می‌کنیم با عظمت و وسعت آن روبه‌رو می‌شویم و این امر ما را به خود جذب می‌کند.
این کارشناس نجوم گفت: ستاره‌ها و کهکشان‌ها هیچ اثری بر حال و احساسات ما ندارند و مثال ساده در این رابطه آن است که حدود 8 میلیارد انسان متفاوت در زمین وجود دارند که امکان دسته‌بندی آنها در 12 ویژگی اخلاقی با توجه به ماه تولدشان وجود ندارد. موضوع دیگر آن است که ما ناخودآگاه برای تأیید مواردی که در ویژگی‌های ماه تولدمان آمده در خاطرات خود می‌گردیم و حتی اگر یکی از ویژگی‌ها بسیار در ما نادر باشد مثالی از آن پیدا می‌کنیم تا بتوانیم در دسته‌بندی طالع‌بینی خود قرار بگیریم و این تماماً خطای شناختی است.
وی ادامه داد: همچنین باید به این امر دقت کرد که صورت‌های فلکی تنها از زمین به این شکل هستند اما از زوایای دیگر شکل متفاوتی دارند. در ادامه باید گفت که اگر ماه بر اقیانوس تأثیر دارد دلیل بر این نمی‌شود که بر انسان نیز تأثیر بگذارد چرا که بدن انسان نسبت به اقیانوس جرم بسیار کمتری دارد.
این کارشناس نجوم درباره جیمز وب گفت: وب رئیس سابق ناسا بود که به افتخار وی تلسکوپ خاصی را نام‌گذاری کردند و به فضا فرستادند که قرار است از نخستین اطلاعات موجود در دنیا را بررسی کند. این تلسکوپ با هزینه بسیار بالایی ساخته شده و اکنون که در فضا قرار دارد هیچ دسترسی به آن وجود ندارد. برای مثال تلسکوپ هابل که بسیار شناخته شده است در نزدیکی زمین قرار دارد و در صورت خرابی به راحتی با یک مأموریت فضایی قابل تعمیر است.
مهرجو گفت: از طرف دیگر تلسکوپ جیمز وب 1.5 میلیون کیلومتر با زمین فاصله دارد و برای رسیدن به آنجا یک ماه کامل در راه بود و اکنون اگر اتفاقی برای آن بیافتد دیگر امکان تعمیر برای این تلسکوپ وجود ندارد. برای فعالیت درست تلسکوپ جیمز وب و تشخیص صحیح تابش‌های فروسرخ لحظات اولیه پدید آمدن دنیا، بادبان‌هایی به همراه این تلسکوپ به فضا ارسال شده که جلوی تابش نور خورشید به آن را می‌گیرد و به این دستگاه اجازه می‌دهد با دقت بیشتری تابش‌ها فروسرخ ابتدای خلقت را دریافت کند.
وی ادامه داد: تلسکوپ جیمز وب بر 13.5 میلیارد سال پیش تحقیق می‌کند. متأسفانه 300 میلیون سال ابتدایی شکل‌گیری دنیا قابل تحقیق نیست و جیمز وب نمی‌تواند روی آن تحقیق کند. اهمیت این کار پاسخ به سؤالات بنیادین بشر است. چالش‌برانگیزترین سؤال تمام انسان‌ها آن است که این جهان، ستارگان و خود انسان چگونه به وجود آمدند. در کنار این، تمامی تحقیقات انجام شده در نجوم باعث پیشرفت فناوری‌های روزمره زندگی می‌شود.
تصویر حیرت‌انگیز هابل از برخورد کهکشان‌ها در فضا کشف یک جفت "کوتوله قهوه‌ای" در فضا با فاصله 12 میلیارد مایلی