سه‌شنبه 4 اردیبهشت 1403

تهران قدیم | نخستین مدرسه آکادمیک ایران در قلب پایتخت / عکس

وب‌گاه خبر آنلاین مشاهده در مرجع
تهران قدیم | نخستین مدرسه آکادمیک ایران در قلب پایتخت / عکس

همشهری آنلاین نوشت: 171 سال قبل درست در چنین روزهایی بود که خبر افتتاح مدرسه درالفنون دهان به دهان در شهر تهران می‌پیچید. مدرسه‌ای که در تاریخ سیاسی و اجتماعی مردم ایران به‌ویژه پایتخت‌نشینان نقطه عطفی بود. این مدرسه دی ماه 1230،2 هفته قبل از دستور قتل امیرکبیر (بنیانگذار نخستین مدرسه علمی و آکادمیک ایران) افتتاح شد.

جنگ‌های ایران و روسیه و قردادهای ننگین «گلستان» و «ترکمانچای» مردم را به اسپند روی آتش تبدیل کرده بود. با فرمان گریبایدوف، وزیر مختار روسیه، برای تحویل همسران روسی تبار ایرانیان به سفارت این کشور، اعتراض‌های مردمی شکل گسترده تری به خود گرفت و مردم به سفارت روسیه در باغ ایلچی هجوم بردند و وزیر مختار روسیه با ضرب گلوله کشته شد. همین ماجرا باعث شد تا امیر کبیر در سفری پوزش‌طلبانه برای قتل وزیر مختار راهی روسیه شد. در این سفر بود که امیرکبیر با مدارس و دانشگاه‌های این کشور آشنا شد و با پیگیری‌های مستمر، توانست نظر ناصرالدین شاه، پادشاه وقت ایران، را برای ساخت دارالفنون و تربیت دانشجویان موفق جلب کند.

امیرکبیر مسئولیت ساخت این بنا را بر عهده «میرزا رضای مهندس‌باشی»، از نخستین محصلانی که از سوی عباس میرزا به لندن رفته بود و «محمدتقی خان معمارباشی»، رئیس اداره دیوان عالی سپرد و ساخت دارالفنون با بودجه 7 هزار و 775 تومن آغاز شد و بالاخره در دی ماه سال 1230، پس از یک سال کار و تلاش بی‌وقفه دارالفنون به شکل رسمی در خیابان ناصر خسروی کنونی افتتاح شد. این مدرسه 50 اتاق داشت. همه اتاق‌ها مربع شکل با چهار متر عرض و طول بود و مقابل هرکدام یک ایوان دل باز قرار داشت. دیوارهای همه اتاق‌ها مزین به گچبری، نقش‌ها و تذهیب‌های زیبایی بود که حال و هوای کلاس‌ها را زیبا و دل‌نشین می‌کرد. در حیاط هم، حوض آبی رنگ زیبایی قرار داشت که آب این حوض از آب قنات شاه تأمین می‌شد و دانش‌آموزان برای رفع تشنگی از آن استفاده می‌کردند. وجود درخت‌های میوه مانند زردآلو، توت، گوجه و شاتوت، زیبایی حیاط مدرسه را دوچندان کرده بود تا در فاصله میان آغاز کلاس‌ها دانش‌آموزان فارغ از هیاهوی درس، زیر سایه آن‌ها استراحت کنند. دروازه ورودی این بنا به سبک معماری سنتی طاق بلندی داشت. این طاق بر روی 2 ستون استوانه‌ای نقره‌ای رنگ سوار بود.

بیشتر بخوانید:

تصویری جالب از صندوق پست در تهران قدیم / عکس

تهران قدیم | تصاویر قدیمی و کمتر دیده شده از پسران و دختران دانش‌آموز / عکس

233236

کد خبر 1716321
تهران قدیم | نخستین مدرسه آکادمیک ایران در قلب پایتخت / عکس 2
تهران قدیم | نخستین مدرسه آکادمیک ایران در قلب پایتخت / عکس 3