توصیه محققان به زنان ایرانی: خود را از سرطان پستان مصون ندانید!
پژوهشگرانی از دانشگاه خوارزمی اقدام به انجام یک مطالعه پژوهشی پدیدارشناسانه کرده‌اند که در آن، دیدگاه زنان ایرانی در مورد سرطان پستان مورد بررسی علمی واقع شده است.
سرطان پستان، یکی از بزرگ‌ترین تهدید‌هایی است که در زندگی اغلب زنان وجود داشته و توجه به غربالگری‌های گاه و بیگاه برای آن، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ اما در یک مطالعه پژوهشی در این خصوص، محققان نشان داده اند که دیدگاه عمده زنان ایرانی درباره این بیماری از آن چه واقعا باید باشد، بسیار به دور است.
به گزارش ایسنا، امروزه سرطان پستان تقریباً 12 درصد از کل موارد سرطان در سراسر جهان را به خود اختصاص می‌دهد. بر اساس گزارش سازمان جهانی سلامت، سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در بین زنان در 158 کشور از 183 کشور و اولین یا دومین علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان زنان در اکثر نقاط جهان است. این بیماری در حال حاضر از سرطان ریه به عنوان عامل اصلی بروز سرطان جهانی در سال 2020 پیشی گرفته است و پنجمین علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان محسوب می‌شود. در کشور ما ایران نیز پیش بینی می‌شود که تعداد موارد جدید سرطان در ایران از 112 هزار مورد ثبت شده در سال 2016 به 160 هزار مورد در سال 2025 افزایش یابد که نزدیک به 43 درصد افزایش خواهد بود.
هدف سازمان جهانی سلامت در طرح ابتکار جهانی سرطان پستان یا به اختصار GBCI، کاهش مرگ و میر جهانی سرطان فوق به میزان 2.5 درصد در سال و در نتیجه جلوگیری از 2.5 میلیون مرگ ناشی از این بیماری در جهان بین سال های 2020 تا 2040 است. از نگاه سازمان جهانی سلامت، سه رکن مهم برای دستیابی به این هدف عبارتند از ارتقاء سلامت برای شناسایی به موقع، تشخیص به هنگام و مدیریت جامع سرطان پستان. بر اساس تحقیقات، ثابت شده است که تشخیص به هنگام سرطان پستان از طریق غربالگری، کلید اصلی کاهش مرگ و میر و عوارض ناشی از این بیماری است. از این رو انجام تحقیقات بیشتر برای شناسایی درک زنان از سرطان پستان به منظور شناسایی مولفه‌های موثر بر تشخیص زودهنگام سرطان پستان بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
در این خصوص، پژوهشگرانی از دانشگاه خوارزمی اقدام به انجام یک مطالعه پژوهشی پدیدارشناسانه کرده اند که در آن، دیدگاه زنان ایرانی در مورد سرطان پستان مورد بررسی علمی واقع شده است.
آن‌ها داده‌های مورد نیاز خود برای انجام این تحقیق را از طریق مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته با 39 زن 20 تا 40 ساله که به شیوه هدفمند انتخاب شده بودند، به دست آورده و سپس این داده‌ها را با روش‌های آماری، تجزیه و تحلیل نموده اند.
نتایج این تحقیق نشان می‌دهند که زنان ایرانی، ماهیت سرطان پستان را یک بیماری ترسناک، علامت دار، شرم‌آور و پیش رونده دانسته و احتمال ابتلاء ادراک‌شده سرطان پستان در مورد خودشان را به دلیل باور‌های سبب‌شناسی‌شان از این بیماری، بسیار اندک ارزیابی می‌نمایند!
در این باره، جعفر حسنی، استاد و پژوهشگر گروه روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی و همکارانش می‌گویند: «زنان سرطان پستان را یک بیماری علامت دار تصور کرده و بر وجود علایم قابل لمس مانند توده و همچنین مشاهده خونریزی و ترشح و بدشکلی و یا احساس درد اشاره دارند. آن‌ها تنها زمانی نیاز به مراجعه به پزشک یا انجام غربالگری را لازم می دانند که این علایم را در خود دیده باشند».
این محققان می‌افزایند: «زنان در بیان علت بروز بیماری فوق، بیش از هر چیز به وجود زمینه های ارثی توجه داشته و سرطان پستان را یک بیماری وراثتی ارزیابی می‌نمایند و در صورت نداشتن آن در میان خانواده نزدیک، خود را از ابتلای به سرطان پستان مصون می‌دانند».
همچنین طبق این تحقیق، زنان جوان، فراوانی بروز سرطان در سنین بالاتر را یکی دیگر از دلایل مصونیت و آسیب ناپذیری خود به بیماری سرطان پستان قلمداد می‌کنند. این در حالی است که بر خلاف باور فوق، سرطان پستان در زنان ایرانی با سن متوسط در تشخیص 49.4 سال، در مقایسه با سن 62 سال در ایالات متحده، رفتار متفاوتی دارد.
به گفته حسنی و همکارانش، «در باور زنان مشارکت کننده در این پژوهش، یکی دیگر از عوامل مهم ابتلاء به سرطان، عوامل روانشناختی است. زنان دو مسیر برای تأثیر عوامل روانشناختی متصور هستند. نخست آن که تجربه حالات عاطفی و هیجانی ناخوشایند مانند استرس و اضطراب را در بروز سرطان، مهم ارزیابی کرده و دوم آن که فکر کردن به وجوه منفی زندگی و از جمله خود بیماری را باعث به وجود آمدن بیماری سرطان پستان ارزیابی کرده اند. آن‌ها فکر کردن به سرطان و صحبت از آن را به نوعی فراخوان بیماری دانسته و ترجیح می‌دهند به بیماری سرطان پستان فکر نکنند».
به اعتقاد مجریان این پژوهش، «نتایج مطالعه فوق کمک ارزشمندی به شناخت ادراک زنان ایرانی از بیماری سرطان پستان داشته و می‌تواند تلویحات سودمندی مانند ضرورت توجه به باور نیرومند مصون پنداری حاصل از نداشتن زمینه‌های وراثتی و پرهیز از اندیشیدن به سرطان پستان، ترسناکی و شرم آور تلقی کردن بیماری فوق و اجتناب از رفتارهای غربالگری برای عدم مواجهه با بیماری در میان زنان و باور ایشان به علامت دار دانستن سرطان پستان که مانعی برای غربالگری‌های پیشگیرانه است، داشته باشد».
گفتنی است، یافته‌های این پژوهش که می‌توانند در مداخلات معطوف به افزایش آگاهی و ارتقاء رفتارهای پیشگیرانه اثربخش تر در میان زنان ایرانی و درنهایت کاهش مرگ‌های ناشی از تشخیص دیرهنگام این بیماری نقش موثری داشته باشند، در «پژوهشنامه زنان» که فصلنامه‌ای متعلق به پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات‌فرهنگی است، منتشر شده اند.
از میان اخبار