تکثیر حشره تولیدکننده گزانگبین در محیط آزمایشگاهی امکان‌پذیر نیست
شهرکرد - ایرنا - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به خطر انقراض حشره تولید کننده گزانگبین در استان، گفت: تکثیر حشره تولید کننده گزانگبین در محیط آزمایشگاهی امکان‌پذیر نیست.
سرشاد متقیان روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: گزانگبین ماده شیرین سفید صمغ مانند است که بر روی گون استراگالوس تولید می‌شود و برای تولید این محصول، حشره کوچکی به نام "پسیل گز "از شهد گون تغذیه و ماده شیرینی به نام گزانگبین را روی شاخه‌های گون تخلیه می‌کند که پس از خشکیده شدن به گزانگبین تبدیل می‌شود.
این محقق بخش کشاورزی استان گفت: هم‌اکنون حشره پسیل گز که در تولید گزانگبین نقش موثری دارد، در معرض خطر انقراض قرار گرفته است و تنها در یک منطقه از شهرستان کوهرنگ فعال است.
متقیان، با اشاره به اینکه چرای دام، تخریب مراتع، تغییر اقلیم، تغییر اکوسیستم و همچنین بهره‌برداری غیراصولی از گون استراگالوس باعث کاهش جمعیت این حشره شده است، اظهار داشت: بهره‌برداران برای برداشت گزانگبین به" چوب‌زنی" به گون اقدام می‌کنند که این نحوه برداشت نیز موجب کاهش جمعیت پوره‌های پسیل شده است.
وی اظهار داشت: بهره‌برداران باید پس از جمع‌آوری گزانگبین و تمیز کردن آن پوره‌ها و ضایعات را به مراتع بازگردانند تا زمینه رشد و تکثیر این گونه در معرض خطر افزایش پیدا کند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری گفت: در چند سال گذشته چندین مرحله برای تکثیر این گونه اقدام شده و طرح تکثیر گونه نیز تهیه شده اما به دلیل سازگار نبودن گونه پسیل گزی با جیره مصنوعی، تکثیر آزمایشگاهی این گونه انجام نشده است.
به گفته وی، در چند سال گذشته نیز محققان اصفهانی تعدادی از این گونه را به منطقه خوانسار منتقل کردند اما آنجا نیز به دلیل ناسازگاری گونه با وضعیت اقلیم، شرایط تکثیر گونه فراهم نشد.
متقیان با اشاره به اینکه انتقال این گونه مولد از مناطق فعال به غیر فعال استان کار ساده‌ای نیست، افزود: در مرحله نخست باید نیازهای اکولوژیک منطقه شناسایی و ترکیبات موجود در گون شناسایی شود تا بتوان این گونه را جابه‌جا کرد.
وی جابه‌جایی غیر اصولی و علمی این گونه برای تکثیر از منطقه‌ای به منطقه دیگر را به عنوان یک تهدید برای گونه عنوان کرد.
به گزارش ایرنا، از مجموع 400 هزار گونزار در چهارمحال و بختیاری در چند نقطه استان به صورت لکه‌ای برداشت گزانگبین انجام می‌شود که معروف‌ترین منطقه "پرچفت" کوهرنگ است که به دلیل فعال بودن این حشره در این منطقه برداشت گزانگبین انجام می‌شود و در سایر مناطق به دلیل فعال نبودن حشره مولد گزانگبین، به دلیل بهره برداری غیر اصولی، چرای بیش از حد دام، تغییرات آب و هوای، کاهش بارش، ظرفیت باردهی و تولید ازبین رفته و یا پایه تولید گزانگبین کم و متوقف شده است.
امسال 250 کیلوگرم گزانگبین از این منطقه برداشت شده است و هر کیلوگرم گزانگبین یک میلیون تومان ارزش اقتصادی دارد.
از گزانگبین برای تولید شیرینی گز استفاده می شود و اکنون بلداجی چهارمحال و بختیاری یکی از تولیدکنندگان معروف گز در ایران است.
*س_برچسب‌ها_س*