ثبت رکورد بی‌سابقه کاهش مصرف آب در تهران
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، تهرانی‌ها با همکاری گسترده در مدیریت مصرف، رکورد جدیدی در کاهش مصرف آب به جا گذاشتند؛ به‌طوری‌که سرانه مصرف خانوارهای پایتخت در نیمه نخست امسال از ماهانه 16 هزار لیتر به حدود 14 هزار و 500 لیتر کاهش یافت.
هم‌زمان، با اجرای طرح‌های فنی و مدیریتی، مصرف و تولید آب تهران در مجموع 65 میلیون مترمکعب کمتر شد و سهم مشترکان خوش‌مصرف افزایش یافت.
کم بارش ترین تابستان
پایتخت در حالی تابستان کم‌بارش امسال را پشت سر گذاشت که با همراهی شهروندان و اجرای طرح‌های فنی گسترده، از بروز بحران جدی در تأمین آب جلوگیری شد و رکورد تازه‌ای در صرفه‌جویی به ثبت رسید.
بر اساس گزارش شرکت آب و فاضلاب استان تهران، طی شش ماه نخست امسال مصرف سرانه خانوارهای تهرانی به‌طور میانگین حدود 1500 لیتر کاهش یافته است. این دستاورد نتیجه مجموعه اقداماتی در چهار محور ارتقای ظرفیت تصفیه و ذخیره‌سازی، نوسازی شبکه‌های فرسوده، هوشمندسازی سامانه‌های توزیع و اصلاح الگوی مصرف است که در مجموع 65 میلیون مترمکعب از مصرف و تولید آب تهران کاسته است.
هم‌زمان با اجرای این برنامه‌ها، شاخص‌های رفتاری مصرف‌کنندگان نیز تغییر کرده است. در ماه‌های اخیر، میزان مشترکان بدمصرف که بیش از دو برابر الگوی تعیین‌شده آب مصرف می‌کردند، از 7 به 5 درصد کاهش یافته و تعداد مشترکان پرمصرف نیز 5 درصد کمتر شده است.
فرهنگ سازی و مشارکت عمومی
این در حالی است که سهم مشترکان خوش‌مصرف از 29 به 34 درصد افزایش یافته است؛ آماری که بیانگر اثر ملموس فرهنگ‌سازی و مشارکت عمومی در پایتخت است.
کاهش الگو مصرف
الگوی مصرف هر شهروند تهرانی 130 لیتر در شبانه‌روز تعیین شده است. تا پیش از تابستان امسال حدود 70 درصد شهروندان مصرفی بیش از این الگو داشتند اما این رقم تا پایان مردادماه به 65 درصد کاهش یافته است.
به گفته مسئولان آبفا، در صورت تداوم روند فعلی و استقبال گسترده از نصب لوازم کاهنده مصرف، می‌توان میزان مصرف را تا 30 درصد دیگر نیز کاهش داد، بدون آن‌که رفاه خانوارها تحت تأثیر قرار گیرد.
در این طرح، شهروندان می‌توانند از طریق تماس با سامانه 122 و ثبت شماره اشتراک، درخواست نصب لوازم کاهنده را ارائه دهند. کارشناسان آبفا بدون دریافت وجه نقد، تجهیزات را روی شیرآلات منازل نصب می‌کنند و هزینه 300 تا 500 هزار تومانی این وسایل در قالب اقساط 12 ماهه روی قبوض آب محاسبه می‌شود.
در کنار مدیریت مصرف، توسعه زیرساخت‌های حیاتی نیز در دستور کار بوده است. تسریع در اجرای خط دوم انتقال آب سد طالقان به تهران از جمله طرح‌های مهمی است که تاکنون 2500 لیتر بر ثانیه به ظرفیت تأمین آب پایتخت افزوده و در آینده نزدیک نیز همین میزان دیگر وارد مدار بهره‌برداری خواهد شد.
با وجود این دستاوردها، تهران همچنان با ناترازی منابع و مصارف مواجه است. سرانه آب تجدیدپذیر کشور به‌طور میانگین 1227 مترمکعب در سال برای هر نفر برآورد می‌شود، اما این رقم در استان تهران با احتساب سدهای طالقان و لار فقط 350 مترمکعب و بدون آن‌ها حدود 180 مترمکعب است؛ رقمی که از آن به‌عنوان «کمبود مطلق آب» یاد می‌شود.
خشکسالی تهران
کارشناسان هشدار می‌دهند که کاهش بارش‌ها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین، نشانه‌های آشکاری از پایداری خشکسالی در پایتخت است. روندی که طی سه دهه گذشته استمرار داشته و میانگین بارش تهران را همواره پایین‌تر از میانگین کشوری قرار داده است.
در همین راستا، شرکت آب و فاضلاب استان تهران اجرای بیش از 40 هزار میلیارد تومان پروژه جدید تا پایان سال جاری را در دستور کار دارد؛ طرح‌هایی شامل توسعه شبکه‌های آبرسانی، بهره‌برداری از 10 واحد جدید تصفیه‌خانه فاضلاب، آغاز ساخت چهار واحد دیگر، تکمیل فاز دوم تصفیه‌خانه پنجم آب تهران و پیشرفت رینگ آبرسانی قمر بنی‌هاشم (ع) در لیست طرح‌ها قرار دارد.
با تکمیل این پروژه‌ها، ظرفیت تولید پساب استان تا پایان امسال 131 میلیون مترمکعب افزایش خواهد یافت.
هرچند کاهش مصرف آب در تهران طی ماه‌های گذشته دستاوردی مهم در مدیریت منابع آبی محسوب می‌شود، اما واقعیت این است که این موفقیت هنوز شکننده است. زیرساخت‌های فرسوده، تداوم رشد جمعیت، توسعه نامتوازن شهری و کمبود منابع پایدار، سایه خود را همچنان بر سر شبکه آبرسانی پایتخت گسترده‌اند.
رکود شکنی تهرانی ها
تهرانی‌ها رکورد کاهش مصرف را شکستند، اما اگر اصلاح الگوی مصرف به رفتار دائمی و سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت به سیاست ثابت تبدیل نشود، هر تابستان دوباره باید نگران تکرار بحران باشیم.