دوشنبه 10 شهریور 1404

جاه‌طلبی چین برای بازنویسی نظم جهانی

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
جاه‌طلبی چین برای بازنویسی نظم جهانی

دنیای اقتصاد: اجلاس سازمان همکاری شانگهای در شهر تیانجین به سکویی برای نمایش جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیک چین تبدیل شد.

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور این کشور، در جمع بیش از 20 رهبر سیاسی از جمله ولادیمیر پوتین و نارندرامودی، خواستار شکل‌گیری «نظم چندقطبی» و بازتعریف حکمرانی جهانی شد. او تأکید کرد که در دوران "آشوب و تغییر"، کشورهای منطقه باید از ظرفیت‌های اقتصادی خود برای ایجاد سیستمی عادلانه‌تر بهره بگیرند؛ موضعی که آشکارا چالشی در برابر نظم آمریکامحور محسوب می‌شود.

پکن از این نشست دو روزه نه تنها به‌عنوان ابزار دیپلماتیک، بلکه به‌عنوان فرصتی برای بازتعریف نقش تاریخی خود بهره برد. برگزاری اجلاس همزمان با هشتادمین سالگرد شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم، به چین امکان داد تا تاریخ را بازخوانی کرده و جایگاه خود را به‌عنوان یکی از ارکان اصلی نظم پساجنگ معرفی کند.

چین در این اجلاس بر لزوم توسعه نهادهای مالی مستقل از غرب، از جمله ایجاد بانک توسعه منطقه‌ای، تاکید کرد. وعده اعطای وام و کمک‌های مالی نیز نشان داد که پکن تلاش دارد با به‌کارگیری ابزارهای اقتصادی، شبکه‌ای از وابستگی متقابل در منطقه ایجاد کند.

این اقدام در شرایطی صورت می‌گیرد که سیاست‌های حمایت‌گرایانه و تعرفه‌ای دولت دونالد ترامپ، شرکای آمریکا را در موقعیتی شکننده قرار داده و فضای بیشتری برای ابتکار عمل چین فراهم آورده است.

چین با تاکید بر تجارت آزاد و نهادهای مالی جدید، به دنبال کاهش وابستگی کشورهای منطقه به دلار و ساختارهای تحت سلطه غرب است. چنین مسیری، در صورت تداوم، می‌تواند به‌تدریج معماری مالی موازی ایجاد کند که سهم آمریکا در اقتصاد جهانی را کاهش دهد. از سوی دیگر، پروژه‌های زیرساختی نظیر «ابتکار کمربند و جاده» با تأمین مالی گسترده، بستر عملی چنین تحولاتی را فراهم می‌سازند.

از منظر فایننشال‌تایمز، اجلاس شانگهای بیش از آنکه یک نشست امنیتی صرف باشد، نماد تلاش چین برای بازخوانی تاریخ و بهره‌گیری از آن در طراحی آینده نظم جهانی است. پکن می‌کوشد ضعف‌های نظام آمریکامحور را برجسته کرده و همزمان خود را به‌عنوان بازیگری مسؤول و توسعه‌محور به کشورهای جنوب معرفی کند.