جمعه هالووینی پایتخت!

به گزارش مشرق چند هفته ای است برخی کافه‌ها، کافی شاپ ها و حتی مغازه های رنگی رنگی خیابان ها رنگ نارنجی و سیاه به خود گرفته اند و برای جشن هالووین آماده می شوند؛ جشنی برگرفته از فرهنگ غربی که این روزها برای بسیاری از جوانان و خانواده‌های ایرانی بهانه ای برای شادی، خلاقیت و تجربه حال وهوایی متفاوت بدل شده است.

همچنین در برخی خیابان‌های به اصطلاح ویژه تهران؛ ویترین مغازه ها با کدو تنبل، چراغ و شمع و متعلقات ترسناک این جشن پُر شده ایت.

جشن هالووین را شاید بتوان یک واقعیت خواند که جای خود را به ویژه در میان نسل "زد" یا همان نوجوانان باز کرده و دلیلشم شاید زرق و برق و هیجان و در عین حال ترسی باشد که سالیان سال با فیلم های هالیوودی تِم آن را درک کرده اند.

نگاهی به آثار فیلم های ترسناک در هالیوود و استفاده از نمادهای هالووین در آن به عینه حداقل در 20 سال اخیر مبین این موضوع بوده است.

اما هالووین چیست و از فلسفه آن از کجا آمده است؟

هالووین به شب 31 اکتبر و پیش از همه اعیاد در آیین مسیحیت All Hallows' Eve گفته می شود و ریشه آن به جشن باستانی "سَمهین " در میان اقوام سلتی بازمی گردد؛ شبی که باور داشتند ارواح درگذشتگان به دنیای زندگان بازمی‌گردند.

هالووین در ریشه تاریخی خود به بیش از دو هزار سال پیش و آیین‌های باستانی مردم «سلتی» در ایرلند و اسکاتلند بازمی‌گردد؛ آیینی به نام «سامِهین» (Samhain) که پایان فصل برداشت و آغاز زمستان را جشن می‌گرفتند و باور داشتند در این شب، مرز میان دنیای زندگان و ارواح از میان برداشته می شود. بعدها در قرون وسطی، کلیسا این آیین را با مناسبت مذهبی «عید همه قدیسان» (All Hallows Eve) تلفیق کرد و به مرور شکل امروزی «هالووین» از آن پدید آمد.

شاید باید گفت امروزه کمتر کسی از فلسفه اصلی این جشن آگاه است و بیشتر نوجوانان این مناسبت را بیش از هر چیز بهانه ای است برای حضور در جمع، ثبت عکس و ساخت ویدیو در شبکه‌های اجتماعی می دانند در حالی که از فلسفه اصلی این آیین باستانی بی خبرند و تنها به دنبال تنوع، هیجان و تجربه‌های تازه هستند.

اما در تهران امروز این مفاهیم کمتر شناخته شده‌اند؛ برای بیشتر شرکت کنندگان هالووین نه یادآور ارواح و آیین‌های باستانی بلکه نمادی از سرگرمی، خلاقیت و تفاوت است. بسیاری از جوانان آن را فرصتی برای شکستن روزمرگی، خلق تصاویر خاص برای شبکه‌های اجتماعی و تجربه حال و هوایی شاد در کنار دوستان می دانند.

درباره گسترش جشن هالووین یک آسیب شناس به خبرنگار ایرنا می‌گوید: معتقدم ورود و گسترش جشن هالوین در شبکه های مختلف اینترنتی همراه با دستاوردهای علمی و فن آوری عوارض و آسیب های مختلفی وارد جامعه بویژه میان نوجوانان و جوانان کرده است؛ آداب و رسومی که تا پیش از این آن فرزندانمان یا نمی شناختند یا اعتقاد نداشتند؛ چشم و هم چشمی ها و ارتباطات مجازی باعث شد تا مراسم و جشن هایی مثل رز پسر، درختر کریسمس و ولنتاین و یا هالوین و امثال هم شکل بگیرد.

مجید ابهری روز جمعه می افزاید: در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکای لاتین افراد معتقد بازگشت اموات به جشن در یک روز خاص هستند و جشن هالووین را نقطه عطف ارتباط با مردگان قرار داده و با پوشیدن لباس های وحشتناک و گریم ها و چهره پردازی هایی شبیه به دنیای مردگان به حساب خود به جشن و پایکوبی در این شب می پردازند.

وی ادامه می دهد: در این ایام غربی ها با تزیین کدو تنبل به شکل چهره آدم و گذاشتن شمع یا چراغ نورانی درون آن چهره های خود را به شکل مرده های برخواسته از تابوت ها در گورستان های اروپایی و آمریکایی به اجرا در می آورند؛ آدابی که جای رسوم و پاسداشت های اصیل ایرانی و اسلامی را گرفته و فرزندان ما را به سوی غرب زدگی و حتی پوچ گرایی سوق می دهد.

به گفته او، این جشن باعث وحشت و حتی موجب ایست قلبی برخی از نوجوانان سالمندان و کودکان می شود.

این آسیب شناس معتقد است: متاسفانه برخی از رسانه ها در راستای بیان فلسفه این روز و ارایه اسناد تاریخی و جامعه شناختی مردد هستند و هیچ انتقادی از برگزاری این جشن نمی کنند بنابراین عدم انتقاد از این موضوع سبب شده تا هر ساله این جشن گسترده تر شود.

شادی و نشاط اجتماعی حق همگانی به ویژه نسل زد است اما باید این رویکرد با توجه به اصالت فرهنگی و بازتعریف آیین‌های ایرانی و اسلامی به دور از تقلید از جشن های آیینی غربی باشد.