جنایتی با الهام از سریال‌های شبکه نمایش خانگی / سریال «خون‌سرد» خون ریخت
وقوع تراژدی قتل با الهام از یک سریال شبکه نمایش خانگی نشان داد، این مجاری ساختارشکن نه تنها سبک زندگی و فرهنگ عامه را در معرض تهدید قرار داده، بلکه جان شهروندان را به مخاطره انداخته است.
سرویس فرهنگ و هنر مشرق - توزیع سریال «خون سرد» آن از 28 مرداد 1401 در پلتفرم فیلم نت آغاز و به صورت هفتگی این سریالراس ساعت 12 روزهای جمعه در این پلت فرم منتشر می‌شد. توزیع سراسری این مجموعه در 25 آذرماه سال گذشته به پایان رسید.
روایت سریال
داستان این سریال پلیسی و جنایی با ماجرای تحقیقات سرگرد امیرعلی طلوعی (شهرام حقیقت‌دوست) روی پرونده ربودن «لیلا کریمی» در ترکیه و پرونده قاچاق دختران آغاز می‌شود. طلوعی عاملان این پرونده را پیدا می‌کند اما موفق به دستگیری و طرح اتهام علیه آنان نمی‌شود.
شخصیت امیر شاهسواری در سریال خون سردسرگرد در بررسی‌هایش به نام امیر شاهسواری می‌رسد. وی این موضوع را با دوستش دکتر کسری کیا (امیر آقایی) در نقش پزشک همکار پلیس در میان می‌گذارد. کیا با خاطرات تلخی از دوران کودکی به علت رفتارهای پدرخوانده‌اش و آزار مادرش زندگی می کند.
این درد و کینه عمیق قدیمی او را به سمت قتل‌های سریالی می‌کشاند. کسری به‌واسطه ظاهر موجه و نفود در اداره آگاهی، حضور رفیق صمیمی‌اش امیرعلی، سابقه‌اش در پزشکی قانونی و همچنین هوش و ذکاوت خاصش مانع موفقیت پلیس در کشف این پرونده می‌شود.
کسری تمام پرونده‌های زن‌آزاری که پلیس به‌صورت ناقص به آن پی می‌برد یا همسرش در مواجهه با موکلانش کشف می‌کند را به‌صورت غیرقانونی پیگیری می‌کرد و با پیدا کردن عاملین آن‌ها را به کارخانه قدیمی پدرش می‌برد و آنان را به قتل می‌رساند. ادامه پیدا کردن این قتل‌ها تا جایی پیش می‌رود که کسری برای پنهان نگاه داشتن عملکردش اقدام به کشتن همکار پزشک خود می‌کند.
در روایت موازی سریال، خواهر کوچک کسری در پی کشف خیانت مشهود همسرش اقدام به قتل وی می‌کند و کسری با پاکسازی محل وقوع جرم، خواهرش را از مشارکت در قتل مبرا می‌کند.
چرا سریال خون سرد تبلیغ مستقیم و مشروعی برای آدمکشی است؟
یکی از نخستین افرادی که توسط امیرعلی شکار می‌شود امیر شاهسواری است. محکومی که عامل اصلی قاچاق دختران ایرانی در ترکیه است. پلیس در تحقیقات برای متهم کردن به مستندات قانونی دست پیدا نمی‌کند و کسری کیا به روش سریال‌هایی نظیر دکستر، هانیبال و بریکینگ بد، شاهسواری را شکار می‌کند و به کارخانه قدیمی و متروک پدرش می برد و او را روی صندلی معروف خود می‌نشاند و با وسایل جراحی که در اختیار دارد او را به قتل می‌رساند.
این مجموعه با قتل شاهسواری آغاز می‌شود اما پس از چندی مشخص می شود کسری حرفه خودسرانه اقدام به قتل را پیش از این آغاز کرده است. اگر مستندات کاراکتری نظیر امیرشاهسواری تکمیل و او جلب به دادرسی شود، کمترین حکم برای او اعدام است. شاید از منظر مخاطب‌شناسی قتل این شخصیت مشروع به نظر برسد، اما سایر قتل‌های کسری کیا عملی نیست که بتوان با درونمایه انتقامی و نمایشی مشروع جلوه داد.
این سریال همانطور که اشاره شد با گرته‌برداری مستقیم از سریال دکستر ساخته شده و از جزئیات داستانی بریکینگ‌بد و هانیبال استفاده می‌کند. نکته مهمی که از دید دستگاه‌های نظارتی مغفول مانده این است که آیا معادل سریالی که در فرهنگ غربی ساخته شده و مجازات فردی را مشروع جلوه می‌دهد که نسبتی با فرهنگ نمایشی ایرانی دارد؟
از جمله گزینه‌هایی که توسط کسری کیا به قتل می‌رسند افرادی هستند که در اشکال مختلف به زنان آزار می‌رسانند و این افراد حتی در مجازات‌های سنگین قضایی مشمول حکم اعدام نخواهند بود، اما مخاطب با مجازات فردی این افراد به شدت همذات پنداری می‌کند. این ترویج نمایشی در شرایط روی می دهد که جامعه ایرانی با شیوع خشونت افسارگسیخته‌ای در آثار نمایشی مواجه است و طبیعی است پمپاژ این حجم از خشونت در متن جامعه، خودنمایی خواهد کرد.
قاتل محبوب و پلیس مغلوب
در این سریال پلیس در اغلب پرونده‌هایی که در این سریال نمایش داده می شود، مغلوب قاتل محبوب سریال می‌شود. این شگرد در ادامه همان موازنه تازه نمایشی است که در شبکه نمایش خانگی رواج پیدا کرده و القاء تصویر پلیس شکست خورده همواره دنبال می شود.
«خون‌سرد» چگونه تراژدی خلق کرد؟
در روزهای پایانی آذر ماه سال همزمان با انتشار آخرین قسمت از سریال خون‌سرد، روش‌های خودسرانه در کشتن افراد توسط دکتر کسری کیا دستمایه یه برادر کشی می‌شود.
اواخر آذرماه گذشته پزشک سرشناسی در تهران، در خیابان فرشته به سبک «پزشک قاتل» سریال «خون سرد» برادرش را در مطبش به قتل رساند و به مدت سه روز جسد او را در ساختمان اداری مطبش مخفی کرد.
این پزشک سرشناس تهرانی برادر خود را به صندلی بست و در ابتدا رگ دست و پای او را زد، بعد از قتل نیز جسد را مثله کرده و در نقاط مختلف تهران پخش کرد.
نمایی از سریال خونسرداو در تشریح بازسازی صحنه این قتل اعتراف کرد که شیوه قتل را با کپی‌برداری از سریال «خون سرد» انجام داده و به همان نحوی که در سریال نمایش داده شد مقتول را به صندلی بسته و سپس اقدام به زدن رگ او با تیغ کرده است. پرونده این جنایت مخوف، توجه‌ها را معطوف به سریال خون سرد به کارگردانی امیرحسین ترابی و تهیه‌کنندگی بهمن کامیار کرد این سریال محصول سال 1401 بوده که تأثیر خود را در کمترین زمان گذاشته است.
لازم به ذکر است تهیه کننده این سریال بهمن کامیار از وکلای سرشناس دادگستری است.
بیشتر بخوانید:
شبکه نمایش خانگی چگونه چرخه خشونت و پلیس‌کشی را عادی‌سازی کرد؟
با انتشار گسترده روایت قتل مذکور در رسانه‌ها و الهام قاتل از یک سریالی که نمونه‌های خارجی کپی شده، یک ضرورت را در نظرت یادآوری می‌کند، بازسازی سریال‌های خارجی خشونت آمیز به بومی سازی خشونت در جامعه منجر خواهد شد. قطعا دستگاه‌های قضایی، نظارتی و انتظامی کشور بازهم با این سئوال مواجه هستند که چه عملکرد نظارتی در قبال سریالی که خشونت را به متن جامعه پمپاژ داشته‌اند؟!
نکته مهم در مورد این جنایت الهام گرفته شده از یک سریال شبکه نمایش خانگی این است که قاتل از توده‌های فرودست اجتماعی، اقشار سرخورده با سطح سواد پایین نبوده است. او پزشک بوده و در محدوه گرانقیمت تهران زندگی می کرد. طبیعتا تاثیرپذیری قاتل نشان می‌دهد الگوپذیری از اثر نمایشی مرزهای بالادست و فرودست، فقیر و پولدار، طبقه متوسط را به راحتی درمی‌نوردد و تراژدی خلق می‌کند.
برخی منتقدان ممیزی‌ها و سازندگانی آثاری از این با این رویکرد دستگاه‌های نظارتی را توجیه می‌کنند که فیلم و یا سریالی اثر بر مردم نخواهد داشت و با نمایش عریان قتل و قاتل، در جامعه نمونه سازی نخواهد شد و این خشونت صرفا در ابعاد مدیومی که نمایش داده می شود باقی خواهند ماند.
وقوع چنین تراژدی نشان داد، تولیدات فاقد نظارت در شبکه نمایش خانگی نه تنها سبک زندگی و فرهنگ عامه را در معرض تهدید قرار داده، بلکه جان شهروندان را به مخاطره انداخته است.
امید می‌روند این آشفتگی در در مدیریت پر از اعوجاج ساترا اصلاح و روندهای نظارتی باسازی شود.
