حجاب و فیلترینگ پاسخ فرهنگی دارد / قانون نباید تابع سلیقه‌ها باشد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو - فاطمه قربانی رضوان؛ سومین مهمان برنامه میزگرد فرهنگی شبکه دوسیما سعیدجلیلی بود. در این برنامه، محمدهادی همایون و شهرام یزدانی به عنوان مشاوران جلیلی حضور یافتند. همچنین شهاب اسفندیاری، حسین انتظامی و الهام یاوری سه کارشناس حوزه فرهنگ در این میزگرد سوالات گوناگونی در حوزه فرهنگ را برای این کاندیدا مطرح کردند.

سعید جلیلی برنامه را با اشاره به شعار «یک جهان فرصت، یک ایران جهش، هر ایرانی یک نقش پرشکوه» آغاز کرد. شعاری که ترکیبی از کلمات امیدبخش است، اما این کاندیدا در ادامه اشاره کرد این شعار نه برای جلب مخاطب که برنامه و عصاره فعالیت‌های دولت است. این شعار بار‌ها در ادامه برنامه تکرار شد. شعاری که اگر آن را کنار فعالیت‌های جلیلی در سال‌های گذشته بگذاریم و به نوعی دولت سایه او را بپذیریم نشان از آن خواهد داشت که مشاهدات و اقدامات او در این چند سال متمرکز بر کشف فرصت‌ها بوده است. از طرفی با تاکید بر حضور و نقش هر ایرانی، او در شعار خود دولتی برپایه حضور و کنش مردمی را وعده می‌دهد. حضوری که برای چگونگی نقش آفرینی مردم در آن برنامه تدوین شده است.

جایگاه فرهنگ برای این نماینده مقام رفیعی دارد به نوعی که معتقد است «یک جهان فرصت» در حوزه فرهنگ به نقطه اعلای خود می‌رسد و اگر در تاریخ ما به جایگاه فرهنگی رسیدیم به مدد فرهنگ غنی ما بوده است. او اعلام کرد که وظیفه و هنر دولت شناخت فرهنگ و آوردن مردم به صحنه و بسترسازی برای نقش آفرینی آنهاست. این نگاه جزء به کل جلیلی و گرفتن نک پیکان ابتدا به سمت دولتمردان برای شناخت فرهنگ و سپس توجه به مردم قابل اشاره است. درواقع او در ابتدای امر این انتظار را از خود دولتمردان به عنوان پیشرانان فرهنگی کشور دارد که فرهنگ را بشناسند تا بتوانند بسترسازی مناسب جهت حضور مردمی داشته باشند.

او به بودجه‌های فرهنگی نیز اشاره داشت و رئیس جمهور را موظف به داشتن برنامه برای مدیریت و اثربخشی لازم دانست. جلیلی آگاهی حداقلی از فرهنگ را برای مدیران فرهنگی رد کرد و معتقد است اگر مدیر فرهنگی تولید کننده فرهنگ نیست نباید مصرف کننده صرف فرهنگ باشد. بلکه مدیر فرهنگی باید رابطه بین فرهنگ و مسائل دیگر را بشناسد تا به کار‌های روزمره گرفتار نشود. او اعتقاد دارد که مدیران فرهنگی با حضور مشاوران متخصص باید آگاهی و توانایی خود در امور را به حدی فراتر از آگاهی حداقلی برسانند.

جلیلی رویکرد فرهنگی را موفق دانست که «ما می‌توانیم» در آن باور شده باشد. درواقع او معتقد است اگر دولتی رویکرد خود را بر مبنای تاثیر مستقیم فرهنگ بر پیشرفت کشور بداند و درک عمیقی از فرهنگ داشته باشد نه تنها فرهنگ را محدود و کوچک نمی‌کند بلکه از آن استفاده خواهد کرد. او درک عملی این تاثیر را در همرتبه قرار دادن نقش وزیر فرهنگ مثل وزیر امور خارجه و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی مانند دبیر شورای عالی امنیت ملی دانست. از طرفی او به عنوان اولین نماینده با اشاره به دایره فرهنگ و ظرفیت‌های آن خاطر نشان کرد که نباید تنها آن را به تهران محدود کرد بلکه کشور مالامال از ظرفیت‌های فرهنگی است و باید فرهنگ را در سراسر کشور دید.

مسئله حجاب و فیلترینگ از جمله حوزه‌های مهمی بود که در این میزگرد فرهنگی به آن اشاره شد. جلیلی پاسخ به مسائلی همچون حجاب و فیلترینگ را فرهنگی دانست و نه امنیتی. او با اشاره به اینکه آگاه است عرصه فضای مجازی ابعاد گوناگونی دارد و امروزه با زندگی مردم عجین است، برای مقابله با آسیب‌های آن راهکاری همچون ایجاد مسئولیت پذیری و نه محدودیت را پیشنهاد کرد. این ادعای جلیلی نیازمند ارائه برنامه‌ای مدون است تا به طور راهبردی چگونگی پیاده سازی و از طرفی بازخورد مردمی را بتوان براساس آن پیشبینی کرد.

حجاب و قوانین وابسته به آن نیز موضوعی بود که حسین انتظامی از کارشناسان برنامه مطرح و از جلیلی خواست تا پاسخی واضح به این مهم داشته باشد. این کاندیدا در ابتدا با بیان آنکه درک مسائل فرهنگی نیازمند درک عمق راهبردی است تاکید کرد که قانون نباید تابع سلیقه‌ها باشد و قانون فصل الخطاب است. او دولت را موظف به ارائه برنامه برای بانوان دانست. درواقع جلیلی آنچه امروزه درحال اجرای در خصوص مسائل حجاب است را قانون دانست و دولت خود را موظف به قبول آن در آینده خواند. رد نگاه سلیقه‌ای و تبعیت از قانون دو کلید واژه اصلی سخنان جلیلی در مواجه با مسئله حجاب بود.

در ارتباط با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه هفتم توسعه این کاندیدا به هفت ماموریت برای دولت در دوره 5 ساله اشاره کرد که نیازمند اجرایی است. او از بررسی مدرسه الگو و الزامات آن سخن به میان آورد که با توجه به آن سند تحول جمع بندی گردیده است. اما سوال اینجاست آیا این مدارس نیز برای قشری خاص در نظر گرفته شده است و رو به گسترش موسسات غیردولتی دارد؟، درحالی که امروزه نیاز است دولت با عدالت آموزشی توجه جدی تری به قشر پایین جامعه داشته باشد. زیرا جلیلی برای طرح این برنامه از افرادی سخن گفت که دوست دارند در مدارس غیرانتفاعی تحصیل کنند، اما در دوره آموزش عالی تمایل دارند در دانشگاه دولتی درس بخوانند.

اگرچه در اکثر موضوعات سوالات و پاسخ‌ها سویه‌ای سیاسی به خود می‌گرفت، اما جلیلی با تاکید بر جایگاه فرهنگ به عنوان خط مشی برای پیشبرد مسائل مهم کشور توانست رویکرد فرهنگی وقایع سیاسی را تشریح کند. او با اشاره به فتنه سال 88 استفاده از فرهنگ تبیین و بصیرت را مهم‌ترین محور حل تعارضات خواند.

او با بیان اهمیت فرهنگ در سیاست‌های کلان تاکید کرد که فرهنگ یک فرصت است و باید برای آن برنامه داشت. او مدیریت فرهنگی با عمق راهبردی را راهکاری علیه نهضت سانسور توانایی‌های کشور دانست و فرهنگ و سینما را جایگاهی برای نمایش این توانایی‌ها دانست. اگرچه انتظار می‌رفت این کاندیدا در ادامه تاکیدات خود بر فرصت‌ها و استفاده از ظرفیت‌های مردمی، برنامه‌ای عملی برای انجام این ایده‌ها را هرچند در حد بیان برنامه مطرح می‌کرد.