حقوق محیط زیست در اندیشه قرآنی علامه طباطبایی روانه بازار نشر شد

کتاب «حقوق محیط زیست در اندیشه قرآنی علامه طباطبایی» اثر علی‌رضایی بیرجندی در 168 صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب منتشر شد.

علامه طباطبائی در تفسیر المیزان، با توجه به آیات قرآن و روایات، درباره آسمان، زمین، کوه‌ها، آب‌وهوا، حیوانات، هویت و چگونگی خلقتشان و لزوم بهره‌مندی صحیح و حفاظت از آن‌ها سخن گفته است.

مسؤولیت انسان در برابر نظام نیکوتر، توجه به پیوند متقابل و وثیق انسان و محیط زیست در مبدأ آفرینش و معاد، توجه به همگونی انسان و طبیعت، رعایت حرمت محیط زیست، لزوم بهره‌مندی حکیمانه از محیط زیست بر پایه عدالت زیست محیطی و حفاظت از حق حیات طبیعت، بنیادهای نگاه علامه طباطبائی به طبیعت و محیط زیست را بر می‌سازد.

اثر پیش رو با روش توصیفی و تحلیلی، چگونگی ارتباط خدا و انسان با محیط زیست را بر پایه متن تفسیر گران‌سنگ «المیزان فی تفسیر القرآن» موضوع پژوهش قرار داده است.

کتاب حاضر با تبیین برخی از اندیشه‌های علامه طباطبائی، به ضرورت بهره‌مندی صحیح از طبیعت و محیط زیست، لزوم حفظ و آباد کردن آن و پرهیز از هرگونه تخریب، تضعیف و آلوده کردن آن به‌مثابه وظیفه‌ای انسانی و اسلامی پرداخته است.

ساختار اثر

این کتاب در دو فصل تدوین شده است: فصل اول رابطه خدا و محیط زیست را در چهار عنوان بررسی می‌کند که در این عناوین چهارگانه درباره آفریدگی، نظام‌مندی، هوشمندی و تسبیح‌گویی محیط زیست بحث می‌شود.

فصل دوم کتاب نیز که عهده‌دار تبیین رابطه انسان با محیط زیست است، دو قسمت عمده دارد که موضوعاتی چون خلاقیت الهی انسان، کرامت الهی انسان، امانت‌داری انسان و رسالت انسان در حفظ محیط زیست را بررسی می‌کند.

مباحث فصل اول بیشتر مایه نظری دارند و در قالب «هست و نیست» ارائه می‌شوند، اما مباحث فصل دوم جز برخی مباحث مقدماتی، مطالبی اند که در قالب «باید و نباید» ارائه می‌شوند.

برشی از کتاب:

 سجده گیاهان

قرآن مجید از سجده گیاهان سخن گفته است و مفسران در تبیین نوع سجده گیاهان، سه نظریه را بیان کرده‌اند: یک، سجده آن‌ها تکوینی و به‌مثابه ایفای نقش خویش در نظام آفرینش است؛ دو، سجده آن‌ها از نوع دلالت است و زمینه هدایت انسان را به وجود خداوند متعال فراهم می‌آورد، سه، سجده واقعی و نوعی فروتنی همراه باشعور در برابر آفریدگار است.

مفهوم آیات قرآن مجید، تأکید آن بر ناتوانی انسان از درک تسبیح گیاهان، دلیل‌های روایی و مشاهده عینی برخی از انسان‌هایی که به مقام محرمیت رسیده‌اند، نظر سوم را تأیید می‌کند.

هوشمندی زمین

در قرآن و روایات آمده است که زمین، مکان‌ها و روزهایی که در آن‌ها ثواب یا گناه رخ‌داده و نیز دست‌ها، پاها، پوست در آخرت، شهادت خواهند داد. پیامبر اکرم (ص) بر حرمت نهادن به زمین تأکید می‌ورزد و آن را به‌منزله مادری معرفی می‌کند که انسان از آن ارتزاق می‌نماید و نیز از اعمال نیک و بد انسان خبر می دهد. لازمه این امر آن است که زمین و اجزایش شعور داشته باشند و در آخرت محشور شوند.

قرآن کریم درباره سنگ که جزئی از زمین است، می فرماید: «و ان منها لما یهبط من خشی الله»؛ برخی سنگ ها از هیبت خدا {از فراز کوه} به زیر می افتد.

علاقه مندان جهت خرید اینترنتی این کتاب می توانند به نشانی اینترنتی www.bustaneketab.ir مراجعه نمایند.

انتهای پیام