حمایت انجمن‌های نشر دیجیتال در حمایت از سند تسهیم درآمد محتوا
انجمن ناشران دیجیتال کتاب و انجمن ناشران دیجیتال حوزه کودک و نوجوان و انجمن ناشران دیجیتال اسلامی با صدور بیانیه‌ای از تصویب «سند سیاست‌ها و الزامات تعرفه‌گذاری ترافیک شبکه و تسهیم درآمد محتوا» حمایت کردند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، پس از اینکه در روزهای گذشته، تعدادی از فعالان پلتفرم‌های دیجیتال و سینمای خانگی با ارسال نامه‌ای به مسعود پزشکیان رئیس جمهور خواستار توقف کامل سند تسهیم درآمد محتوا شدند. حالا چند انجمن فعال در حوزه کتاب دیجیتال با صدور بیانیه‌ای مشترک از این سند حمایت کرده‌اند.
در متن این بیانیه که در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار گرفته آمده است: «انجمن ناشران دیجیتال کتاب و انجمن ناشران دیجیتال حوزه کودک و نوجوان و انجمن ناشران دیجیتال اسلامی ضمن استقبال از تصویب «سند سیاست‌ها و الزامات تعرفه‌گذاری ترافیک شبکه و تسهیم درآمد محتوا» توسط شورای عالی فضای مجازی، حمایت خود را اجرای از این سند به‌عنوان گامی مؤثر در راستای توسعه زیست‌بوم محتوای دیجیتال بومی اعلام می‌دارند.
ما معتقدیم این سند می‌تواند با باز توزیع عادلانه درآمدهای حاصل از ترافیک اینترنت، از زیست بوم دیجیتال خرد و غیر ترافیک‌محور مانند کتاب دیجیتال، کودک و نوجوان، رسانه‌های دیجیتال خبری و بازی‌های رایانه‌ای و... حمایت کند. این حوزه‌ها، اگرچه ممکن است ترافیک کمتری تولید کنند، اما تأثیر فرهنگی، آموزشی و اجتماعی عمیقی بر جامعه دارند و نیازمند حمایت‌های هدفمند هستند. برخلاف برخی سکوهای بزرگ که عمدتاً بر تولید ترافیک با ارزش افزوده پایین متمرکز شده‌اند، این بخش‌ها به دلیل ماهیت کیفی و اثرگذار خود، شایسته توجه ویژه‌ای در قالب تخصیص درصدی از درآمد این سند هستند.
بازار محتوای دیجیتال ایران در دهه گذشته شاهد تمرکز عمده درآمد در دست اپراتورها و سکوهای بزرگی بوده است که نقش کمتری در خلق و انتشار محتوای باکیفیت دارند. این امر منجر به کاهش کمیت و کیفیت تولیدات داخلی و گرایش برخی فعالان به تولید محتوای کم‌ارزش برای افزایش ترافیک شده است. در این میان، حوزه کتاب دیجیتال پس از همه‌گیری کرونا رشد قابل‌توجهی را تجربه نکرده است. در حوزه دیجیتال کودک بیش از 90 درصد محتوای مصرفی کودکان ایرانی در از منابع خارجی و غیربومی تأمین می‌شود، که این موضوع ضرورت بازنگری در سیاست‌های حمایتی را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
ما ضمن حمایت از این سند، خواستار توجه به موارد زیر در اجرای آن هستیم:
1- مشارکت فعال بخش خصوصی: در تدوین آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های اجرایی این سند، مرکز ملی فضای مجازی سازوکاری شفاف طراحی کند که بخش خصوصی، به‌ویژه ناشران دیجیتال و آفرینندگان واقعی محتوا، نقش محوری در آن داشته باشند. این مشارکت می‌تواند از هرگونه شائبه رانت‌خواری جلوگیری کرده و اطمینان حاصل کند که حمایت‌ها به‌صورت عادلانه به تولیدکنندگان محتوا تخصیص می‌یابد.
2- شفافیت و ساده‌سازی فرآیندها: اجرای این سند باید با شفافیت کامل همراه باشد و چرخه حمایت‌ها را کوتاه‌تر و کارآمدتر کند. پیچیدگی و بوروکراسی بیش از حد می‌تواند مانع تحقق اهداف سند شود.
3- حمایت ویژه از محتوای کیفی: پیشنهاد می‌کنیم مدل‌های حمایتی متناسب با حوزه‌های غیرترافیک‌محور مانند کتاب دیجیتال و محتوای کودک و نوجوان، بازی‌های موبایلی و رایانه‌ای، رسانه‌های خبری و سرویس‌های آموزشی، طراحی شود تا این بخش‌ها که تأثیر فرهنگی و اجتماعی بالایی دارند، بتوانند به رشد و بالندگی دست یابند.
4-تسهیل‌گری زیست‌بوم محتوا: زیست‌بوم محتوای دیجیتال نیازمند تسهیل‌گری و حمایت‌های زیرساختی است تا بتواند خدمات باکیفیت به مردم ارائه دهد و در رقابت با پلتفرم‌های خارجی موفق عمل کند.
انجمن‌های نشر دیجیتال که بیش از 200 ناشر دیجیتال و تولید کننده محتوا در فضای مجازی را نمایندگی می‌کنند بر این باورند که اجرای صحیح و شفاف این سند می‌تواند نقطه عطفی در توسعه صنعت محتوای دیجیتال بومی باشد. ما آمادگی خود را برای همکاری با مرکز ملی فضای مجازی و سایر نهادهای مرتبط در راستای تحقق اهداف این سند اعلام می‌داریم و امیدواریم با هم‌افزایی و همدلی، شاهد شکوفایی هرچه بیشتر محتوای بومی و اثرگذار در فضای مجازی باشیم.»
سند تسهیم درآمد محتوا حدود دو سال پیش در یکی از جلسات شورای عالی فضای مجازی تدوین شده و به تصویب رسید. این سند در خرداد ماه امسال بالاخره برای اجرا ابلاغ شد.
بر اساس این سند، ارائه‌دهندگان محتوایی که دارای مجوز باشند، بخشی از درآمد حاصل از فروش ترافیک داخلی (اینترنتی که صرف تماشای محتوا توسط کاربران می‌شود) را دریافت خواهند کرد.
دو روز پیش، جمعی از پلتفرم‌های دیجیتال و شبکه نمایش خانگی در نامه‌ای خطاب به رئیس جمهور خواستا توقف اجرای این سند شده بودند، در این نامه آمده است: «ما، جمعی از فعالان پلتفرم‌های دیجیتال و سینمای خانگی کشور و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت و زیرساخت، به‌صراحت اعلام می‌کنیم که سند موسوم به تسهیم درآمد محتوا، تصویب‌شده در شورای عالی فضای مجازی نه تنها برای صنعت محتوای کشور مفید نیست، بلکه رویکرد، ساختار و اجرایی‌سازی آن به‌طور جدی به زیان این صنعت خواهد بود.
این سند با طراحی نادرست و پیچیده‌اش، به‌ویژه در نحوه جمع‌آوری درآمد از اپراتورها، انتقال آن به صندوق‌های مختلف و تخصیص سلیقه‌ای منابع، به‌وضوح منجر به بروز رانت، فساد و انحصار در صنعت محتوا خواهد شد. این روند که کاملاً مبهم و غیرشفاف است، برخلاف وعده‌های مکرر مسئولین مبنی بر عدم دخالت بخش غیرخصوصی در اقتصاد بخش خصوصی، بوده و تهدیدی جدی برای ساختار اکوسیستم محتوای کشور به‌شمار می‌رود.
ما به‌عنوان فعالان این صنعت، به‌طور قاطع اعلام می‌کنیم که این سند نه تنها به رشد صنعت کمک نمی‌کند، بلکه اگر همان‌طور که طراحی شده اجرایی شود، باعث تضعیف، رکود و بی‌اعتمادی در اکوسیستم تولید و انتشار محتوای کشور خواهد شد. راهکارهایی که در این سند مطرح شده، هیچ‌گونه ارزش افزوده‌ای برای بهبود وضعیت موجود ندارند و حتی به‌وضوح به ایجاد مشکلات بیشتر در این صنعت منجر خواهند شد. از این رو، خواستار توقف کامل این سند و طراحی روشی ساده، شفاف و مؤثر هستیم که با مشارکت اصناف مرتبط، به تقویت و پویایی صنعت محتوای کشور منجر شود. امضاکنندگان: فیلیمو، فیلم نت، نماوا، تماشاخونه، شیدا، استار نت، آپارات، انتقال داده های آسیاتک، فناوری اطلاعات و ارتباطات شاتل، پارس آنلاین، های وب، پیشگامان، نمایش نت، چار خونه، تیوال، کارتونت، ا فیلم، فیلم تی وی تی، لحظه نگار، سین نت، پیشتازمووی، ملو فیلم، ام پی فور، لوپی تونز، ام پی فور کیدز، ایده نما، لایزر، مهندسی صفرویک پرداز، مبین وان کیش، رایمون مدیا، مجتمع فنی تهران»