حوزه سرآمد؛ حوزه تمدنی

بیتردید بیانیه رهبر معظم انقلاب در سالگشت یکصدمین سال تأسیس حوزه علمیه قم را باید الگو و مانیفستی دانست که در آن سرفصلهای حرکت تحولی برای یک حوزه پیشرو و سرآمد بهتفصیل آمده است.
خبرگزاری تسنیم داود فاضل فلاورجانی؛ بیتردید بیانیه رهبر معظم انقلاب در سالگشت یکصدمین سال تأسیس حوزه علمیه قم را باید الگو و مانیفستی دانست که در آن سرفصلهای حرکت تحولی برای یک حوزه پیشرو و سرآمد بهتفصیل آمده است. از سرفصلهای کانونی این بیانیه، اشاره به وظیفه تمدنسازی و ایجاد شالودههای تمدن نوین توحیدی است که گویا از وظایف انحصاری حوزه عملیه است و چه بسا این حرکت تاریخساز بهشکل مستقل از عهده هیچ نهاد دیگری برنیاید.
اینکه چرا تنها حوزه علمیه ظرفیت ایجاد این تحول را دارد به دلیل بسترهای نظری و عملی و نیز مبانی توحیدی است که حوزه عملیه شیعی بر اساس آن پایهگذاری شده و در طول تاریخ با وجود همه موانع موجود پیشرفته است بهگونهای که در وضعیت حاضر نهاد علمی دیگری در دنیا نیست که ریشههای آن در چشمه زلال معارف توحیدی قرآن بوده، در عینحال به دلیل بهرهمندی از معارف اهلبیت و برخورداری همزمان از دو عنصر شور حسینی و انتظار مهدوی بهدنبال طراحی آیندهای الهی برای جامعه بشری باشد. سایر نهادهای علمی یا خود مولود تمدن و تفکر غربی هستند و برای برنامهریزی و ایجاد فکر و نیروی لازم مورد نیاز این تمدن شکلگرفتهاند یا از ظرفیتها و عناصر لازم برای تحول تمدنی برخوردار نیستند.
طبیعتا شناخت تمدن و اجزای تشکیلدهنده آن، آشنایی با سابقه تمدنی ما، تحلیل دقیق چرایی و چگونگی شکلگیری تمدن الحادی موجود و شاخصههای آن به عنوان تمدن رقیب و در نهایت انتظار ما از تمدن توحیدی و ظرفیتهای نظامساز معارف اسلامی از مولفههای اصلی بسترسازی برای حرکت تمدنی است که لازم است حوزه به آنها بپردازد و نهادینه کردن آن در بدنه حوزه نیاز به توجه ویژه دارد به خصوص که در فاصله یک سده از سلطه تمدن الحادی غرب تلاش شده تا به حوزویان اینگونه القا شود که تنها کارکرد دین ارائه مباحث فردی و عبادی است و دین وظیفهای در قبال سایر ابعاد زندگی بشر ندارد.
حوزه علمیه باید عمیقا به این نکته برسد که میتواند و باید برای همه اجزای یک تمدن طرح و برنامه داشته باشد و حوزه مسئولیت او منحصر به برخی مباحث فردی و اجتماعی نیست. حوزه علمیه باید نظام آموزشی مطلوب برای ایجاد تمدن دینی را طراحی و احیا نماید. حوزه باید به ریشههای غنی و تاریخی خود توجه کند که روزگاری مرکز تربیت اندیشمندان و نظریهپردازان در ابعاد مختلف زندگی از سیاست و اقتصاد گرفته تا طب و نجوم و معماری بود و ریاضیدانان و طبیعیدانان شاخص و برجسته تاریخ علم از بستر آن برمیخاستند.
و مهمتر از همه حوزه باید بداند بدون چشمانداز تمدنی و ارائه طریق برای سبک زندگی مردم کارکردهای خود را از دست خواهد داد و بهآرامی از زندگی مردم حتی متدینین حذف خواهد شد زیرا نظامی که نتواند پاسخگوی نیازهای فردی و اجتماعی انسانها باشد قدر و منزلت خود را از دست خواهد داد. البته روشن است که حوزه علمیه با عنایت به پیشنه پرافتخار تمدنی خویش و با رقم زدن انقلاب اسلامی و تلاش برای ایجاد حکومت دینی، سالهاست در این مسیر قرار گرفته و انشاالله با عنایت الهی بار دیگر تمدن اسلامی را درخشانتر و پربارتر از گذشته احیا خواهد کرد.