حکایتی از کودکی مدرن / مجازی یا حقیقی؟ مسئله این است

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - دنیا کریمی؛ بلاگر‌ها روز به روز کوچک‌تر می‌شوند! این بدان معناست که سن بلاگر‌ها روز به روز در حال کاهش است و اکنون این سن به کودکان 10 یا 12 ساله رسیده است. در برخی مواقع حتی شاهد صفحه مجازی کودکی هستیم که هنوز به دنیا نیامده است و مادر این فرزند، صفحه مجازی‌ای برای او ساخته و شروع به فعالیت کرده است، به این دلیل که آن‌ها معتقدند که داشتن پیج از کودکی به نوعی سرمایه گذاری برای کودک محسوب می‌شود.

اولین بلاگر کودک ایرانی کیست؟

آرات حسینی متولد 8 مهر سال 1392 در شهرستان بابل، اولین بلاگر کودک ایرانی است که اکنون صفحه مجازی اینستاگرامش 6 میلیون نفر دنبال‌کننده دارد. از همان ماه‌های اول تولد آرات، پدرش از حرکات نمایشی و تمرینات ورزشی او ویدیو‌هایی ضبط می‌کرد و در اینستاگرام به اشتراک می‌گذاشت. مدتی بعد مخاطبان صفحه اینستاگرامی آرات حسینی او را به عنوان یک نابغه ورزشی دانستند و همین امر موجب مشهور شدن او در اینستاگرام شد. به دلیل تمرینات سختی که پدر آرات با او انجام می‌داد؛ صفحات رشد آرات حسینی بسته شده بود. پدر وی بدون توجه به این موضوع با او تمرینات سختی را انجام داده و بیشتر به دنبال کسب درآمد از او بوده است.

بلاگر‌های کودک دیگری را در فضای مجازی شاهد هستیم که اغلب آن‌ها از کار‌های روزانه و گشت و گذارهایشان ولاگ تهیه می‌کنند و در اینستاگرام و یوتیوب به اشتراک می‌گذارند. آن‌ها فعالیت‌های روزمره خودشان را با جزئیات استوری و یا پست می‌کنند. اخیرا بلاگر‌های کودک به‌قدری پرطرفدار شده‌اند که دنبال کننده‌های آن‌ها روز به روز در حال افزایش است. این کاربران ساده و بی سر و صدا به نظر می‌رسند، اما ذهن مخاطبان را به خودشان مشغول کرده‌اند. از این جهت که سن آن‌ها کم است مورد توجه بسیاری قرار گرفته‌اند.

چندی پیش پست‌های یک پسر و دو دختر خردسال در اینستاگرام سروصدای زیادی به پا کرد. در پست‌های این پسر بچه، آن دو دختر «ملکه‌های زیبای او» خطاب می‌شدند و نیز صحنه‌ها و دیالوگ‌های نامتعارفی در این پست‌ها وجود داشت. فعالیت روزانه در صفحه این پسربچه به قدری بالا بود که همه کانال‌های تلگرامی و صفحه‌های دیگر اینستاگرامی به نقد و بررسی پشت پرده این کلیپ‌ها می‌پرداختند؛ و در آخر مشخص شد که یک تیم حرفه‌ای پشت این ماجرا حضور دارند که این سه کودک، کودکان کار مجازی بوده‌اند. در حقیقت از این کودکان به عنوان کودک کار استفاده شده است منتهی نه با معنای کودک کار خیابانی، با معنای کودک کار مجازی.

استفاده ابزاری از کودکان در فضای مجازی موجب وارد شدن صدمه به روح و روان آن‌ها می‌شود. کودکان به دلیل سن کمی که دارند، قدرت تفکر و انتخاب درست را مانند بزرگسالان پیدا نکرده‌اند. آن‌ها ممکن است برای دیده‌شدن و مشهور شدن در فضای مجازی دست به هر کاری بزنند که شاید خطرات جبران‌ناپذیری را برای آن‌ها به دنبال داشته باشد. قدرت درک آ‌ن‌ها از فضای مجازی موجود شاید در حد گرفتن لایک و فالو بیشتر باشد و اگر عکس و یا ویدیویی که آن‌ها به اشتراک می‌گذارند لایک و کامنت کمتر از حالت انتظار آن‌ها را بگیرد، ناراحت شوند و با خود بگویند: «لابد کسی مرا دوست ندارد که عکسم را لایک نکرده است». همین یک جمله که «کسی مرا دوست ندارد» چارچوب روان و تفکرات آن کودک را از پایه و بنیان برهم می‌زند. همین موضوع شاید کودک به راه‌های نادرست بکشاند و یا حتی در برخی موارد حاد ممکن است آن کودک به خودش آسیبی وارد کند.

بلاگری کودکان اگر به صورت جدی ادامه پیدا کند و آن‌ها ذهنشان بر روی زیبایی‌های مجازی و کاذب به جای دنیای حقیقی متمرکز شود و یا هر روز و هر ساعت به دنبال تولید محتوا باشند، به درس و شرایط تحصیلی و از همه مهم‌تر زندگی خصوصی آن‌ها آسیب‌هایی را وارد می‌کند. از جمله این آسیب‌ها افت تحصیلی، انزوا و گوشه گیری و در نهایت منجر به ایجاد افسردگی می‌شود. بلاگری کودکان بدون نظارت والدین آن‌ها، خطراتی را در بعد‌های روانی، اجتماعی، سلامت و تغذیه را به وجود می‌آورد؛ و اگر توجه کافی به این موضوع نشود ممکن است در آینده تبعات ناگواری در انتظار کودک و خانواده‌اش باشد.