خانواده اولین قربانی چرخ‌های تند خودروهای شوتی
بروجرد - ایرنا - آرامستان شهر در بعدازظهر یک روز غیر پنجشنبه آرامش و سکوتی همراه با نسیم ملایم بادهای پاییزی دارد؛ کمترین مویه های زیر لب تا دوردست می‌رود، مادری همراه سه کودک خردسالش بر مزار همسر ناله کنان مرور میکند که چشمان فرزندانش باید برای همیشه منتظر به در بماند.
بچه ها که برای پدرشان دلتنگی میکنند فرقی نمیکند آخر هفته یا وسط هفته باشد دستشان را می گیرد و راهی آرامستان می شوند تا اندکی بر بالین پدر باشند، مادر بچه ها که بانویی میانسال است می گوید: یک سال قبل در غروب یک روز سرد پاییزی همسرش حسن برای خرید به مغازه سر خیابان اصلی رفت که زود برگردد تا شام را در کنار خانواده باشد اما دیر زمانی گذشت و به خانه نیامد تا اینکه از طریق پلیس تماس گرفتند و خبر مرگش را دادند، حسن کنار خیابان ایستاده بود که یک ماشین شوتی با سرعت به او برخورد کرده و از صحنه گریخته بود.
بانوی میانسال می گوید: اکنون او مانده است و روزهای سختی که در نبود نان آور خانه بسختی می گذرند. در یکسال گذشته از نظر معیشت و درآمد با کمک اقوام و کار خیاطی، خانواده را سرپا نگه داشته است اما شرایط هر روز سخت تر می شود و واقعا دیگر از عهده اداره زندگی بر نمی آید. درد تنهایی و بیقراری بچه ها برای پدر یک طرف و درد نان و ناتوانی تامین نیازهای گذران زندگی از طرف دیگر روزگار را سیاه و تلخ کرده است.
این بانوی سرپرست خانوار ادامه می دهد: اگر چه راننده شوتی متخلف بعد از چند روز در یکی از شهر های اطراف تهران شناسایی شد اما هنوز پرونده در مراحل قضایی است. فرزندان خردسالم در نبود پدر شرایط سختی را سپری می کنند؛ شرایطی که بخاطر سهل انگاری و سرعت و شتاب یک راننده متخلف بر آنها تحمیل شده است راننده علت متواری شدن بعد از تصادف را داشتن بار قاچاق عنوان میکند.
این خانواده تنها روایت یکی از بی شمار خانوادههایی است که بطور مستقیم یا غیر مستقیم درگیر تصادفات و اثرات ناشی از اینگونه تصادفات میشوند همین ارامستان آرام در یک روز وسط هفته، روزهای دیگری سنگین شده از ازدحام جمعیت، شیون و ناله و فغان هایی دردناک را به خود دیده است، روزهایی که جوانانی را که بر اثر تصادف خودروهای شوتی جان خود را از دست داده است را بخاک سپرده اند.
در آن ازدحام ناله های ریز کودکان و دلتنگی روزهای بیقرای شان را کسی نمی شنود ولی آنها می مانند و یک عمر دلتنگی، چشمانی تر و منتظر به در تا پدر به خانه بازگردد و سفره شامی را که آماده کرده اند را در کنار هم باشند. هر چند سفره شان دیگر رونق روزهایی که پدر بود را ندارد و همین درد مضاعفی بر تنهایی شان شده است.
شوتی ها یا خودروهای شوتی که در واقع بیشتر آنها حمل کنندههای کالاهای قاچاق هستند برای مردم لرستان همانند برخی دیگر از استان ها که با بحران بیکاری مواجه اند عبارت نام آشنایی است. خودروهایی که اولین مشخصه ظاهری آنها ارتفاع نامناسب عقب خودرو است. این خودروها یا شوتی ها از مبدا که به راه می افتند با سرعت برق و باد از جاده ها عبور می کنند تا به مقصد برسند.
در بیشتر شهرهای لرستان، جوانان زیادی هستند که بر اثر بیکاری و نبودن شغلی مناسب به این شغل روی می آورند، شاید بتوان از نظر ریسک پذیری و علم به خطرناک بودن این اقدام آن را معادل نوعی کولبری دانست، بسیاری از رانندگان این خودروها جوانان بیکاری هستند که روی آوردن به این کار که به عبارتی بازی با جان خود و دیگران است را شغلی از سر ناچاری می دانند.
راننده های این خودروها به طرز دیوانه واری رانندگی میکنند هیچ مانعی سد راهشان نیست عابری در مسیر شان باشد را هم زیر می گیرند همانند همان پدر سه فرزند خردسالی که اکنون یک سال در بدترین شرایط به سر می برند. شرایطی که مشابه آن را در جاها و شهرها و نقاط دیگری از کشور می توان مشاهده کرد.
رانندگان شوتی به همان نسبت که جان دیگرانی که در مسیرشان قرار میگیرد برایشان مهم نیست جان خودشان را در کف دست نهاده اند و قدم در جاده میگذارند و گواه آن آمار بالای تصادفات مرگبار رانندگان خودروهای شوتی در جاده ها است. بیشتر شوتی ها باربران کالاهای قاچاق هستند که فراتر از رانندگی پرخطر و تصادفات و تبعات اجتماعی و خانوادگی که همین تصادفات در پی دارد؛ مساله قاچاق کالا است که به علت پیامدهای اقتصادی که دارد باید در جایگاه خود مورد بررسی قرار گیرد.
بارزترین رفتارخطرناک رانندگان شوتی در جاده ها و آزادراهها گرفته تا کوچه و خیابان های محلات می تواند سرعت غیر مجاز، حرکت های مارپیچ، عبور از محل های ممنوعه و یا سبقت از سمت راست باشد.
شوتیها بار بران قاچاق
بیشتر شوتی ها حلقه های وسط قاچاق کالا هستند که دو طرف وارد کننده و خریدار را به هم وصل می کند، شبکه ای که پشت پرده آن مخفی و خطرات ناشی از آن متوجه شوتی ها است. بر اساس قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوبه 1392 هر فعل یا ترک فعلی که موجب نقض تشریفات قانونی مربوط به ورود و خروج کالا و ارز شود قاچاق محسوب می شود و بنا بر قانون مشمول مجازات است.
منظور از تشریفات قانونی همان مدارک مثبته گمرک است که شوتی ها و کاسبان قاچاق معمولا" تشریفات قانونی را با اعمال خطر آفرین و قانون گریزی رعایت نمی کنند.
میلاد جوان 28 ساله و اهل یکی از روستاهای اطراف بروجرد است، برای تعمیر خودرو به تعمیر گاهی در حاشیه شهر، مراجعه کرده است. صندوق ماشین بطور غیر استاندار بالا کشیده شده است. بی مهابا می گوید شوتی هستم و هر شب به مقصد تهران بار جابجا می کنم از پس شیشه های دودی می توان متوجه شد خودرو او فقط صندلی راننده دارد.
علت این کار را جاسازی اجناس قاچاق ذکر می کند و می گوید: مدت سه سالی هست که با دوستانم بصورت گروهی از بندر گناوه تا تهران و از خرم آباد و بروجرد تا تهران بار جابجا می کنیم.
علت روی آوردن به این شغل را بیکاری عنوان می کند و می گوید: چهار سال دانشگاه با دوسال سربازی عاقبتش بیکاری بود و دویدن دنبال شغل مناسب که نصیب امثال ما نمی شود. اینجا نه بخش خصوصی رونق دارد و نه می توان در بخش دولتی مشغول به کار شد.
می گوید: انجام اینکار با تمام سختی ها وخطرات آن از بیکاری بهتر است و خوب می دانم خطرات جاده ای و سرعت بالا بازی با جان است و نیز خطر توقیف و ضبظ کالا و ماشین از طرف دیگر پرونده سازی در دادگاه را با دوستانم تجربه کرده ام.
وی یادآور می شود که تا الان دو نفر از دوستانم را از دست داده ام که یکی از آنها در اولین سفرش بر اثر سرعت بالا به دره سقوط کرد و دومی هم اخیرا با تصادف از بین رفت هر دو هم جوان و بیکار بودند. من نیز تا زمانیکه شغل مناسب و درآمد کافی نداشته باشم به اینکار ادامه می دهم.
بنا بر گفته فرمانده انتظامی لرستان از ابتدای امسال تا کنون تعداد 607 خودروی شوتی در استان توقیف شده است و در همین بازه زمانی 239 نفر در تصادافت جاده ای جان خود را از دست داده اند.
خودروهای شوتی از ابعاد مختلف باید مورد توجه باشند از بعد اقتصادی و قاچاق کالا گرفته تا بحث رانندگی های پرمخاطره و آمار بالای تصادفات ناشی از سرعت بالای این خودروها همگی در جایگاه خود باید مورد توجه باشند از منظر اجتماعی، خانوادگی و در آمیختگی این بعد با مشکلات معیشتی خانوادگی بارزترین و آشکارترین تبعات ناشی از تصادفات شوتی هاست.
تعداد زنان سرپرست خانوار در لرستان رو به افزایش است در این خصوص ناهید پرویز پور مدیر کل امور بانوان استانداری لرستان می گوید: علل و عوامل اجتماعی و اقتصادی فراوانی باعث رشد فزاینده زنان سرپرست خانوار شده است که باید در برنامه ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها مورد توجه قرار گیرند. بسیاری از زنان سرپرست خانوار و بد سرپرست به دلیل عدم توانایی و تمکن مالی ناچارند تحت پوشش دستگاه‌های حمایتی قرار گیرند.
مشکلات اجتماعی و اقتصادی خانوارهایی که نان آور خانه را بر اثر تصادفات ناشی از این مساله از دست می دهند به شکل های مختلفی خود را نشان می دهد یکی از علل افزایش زنان سرپرست خانوار تصادفات هستند و بخش قابل توجهی از تصادفات جاده ای در استان هایی همچون لرستان مربوط به همین شوتی ها هستند.
استان لرستان یکی از مسیرهای پرتردد شوتیها است اگر چه برخورد قانونی برای مبارزه با قاچاق کالا لازم است اما اقدامات پیشگیرانه از مبادی ورودی مرز تا عرضه محصولات کالای قاچاق خارجی باید با اقدامات جدی و سخت گیرانه همراه باشد از طرفی توجه به اشتغال و درآمدجوانان بیکار و تحصیل گرده به عنوان یک راهبرد اساسی باید مورد توجه قرار گیرد.
مهری میردریکوند خبرنگار دفتر بروجرد
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*