«خَردَل» تلویزیون؛ گفت‌وگوهای تند اما محترمانه!
روایتی از پشت‌صحنه برنامه تازه شبکه نسیم با اجرای علی میرمیرانی؛ جایی که تلویزیون در برابر گفت‌وگوهای جنجالی فضای مجازی، با «خردل» سراغ قالبی تازه رفته است؛ گفت‌وگویی صریح و چالشی که در عین تندی و طنز، مرز احترام و اخلاق رسانه‌ای را حفظ می‌کند.
خبرگزاری تسنیم - مجتبی برزگر: در روزگاری که گفت‌وگو در فضای مجازی اغلب به میدان رقابت برای جنجال و وایرال‌شدن بدل شده است، جایی که مرز شوخی و بی‌احترامی باریک‌تر از همیشه به نظر می‌رسد، شبکه نسیم با برنامه تازه‌اش «خردل» سراغ تجربه‌ای متفاوت رفته است. گفت‌وگویی تند و صریح، اما نه بی‌پروا؛ شیرین و طناز، اما نه سطحی.
در «خَردَل» قرار نیست مهمان به چالش کشیده شود تا سوژه حاشیه شود، بلکه گفت‌وگو بهانه‌ای است برای بازگشت به اصلِ ارتباط انسانی و ادب رسانه‌ای.
در این گزارش، از پشت‌صحنه این تجربه تازه در تلویزیون می‌خوانید؛ از نگاه محمدرضا خوشرو، مدیر شبکه نسیم، تا روایت علی میرمیرانی مجری برنامه، مرتضی یعقوبی تهیه‌کننده و علیرضا خمسه، بازیگر باسابقه طنز که هرکدام از زاویه‌ای، طعم «خَردَل» را توصیف کرده‌اند.
خَردَل؛ طعمی تازه در تلویزیون
محمدرضا خوشرو، مدیر شبکه نسیم، در توضیح رویکرد برنامه می‌گوید نام «خَردَل» خود حامل پیام است: «اسمش از حیث سرگرم‌کنندگی جالبه، سس خردل تنده، اما مزه داره. همین ویژگی تو خود برنامه هم هست. گفت‌وگویی داریم که کمی تند و چالشی است اما آزاردهنده نیست.»
به گفته وی، هدف شبکه نسیم در طراحی این قالب، احیای گفت‌وگوهای پُرمغز و جذاب بدون افتادن در دام «حرف‌های عجیب و جواب‌های عجیب‌تر» است: «این معضل امروز فضای مجازی و نمایش‌خانگی است. خیلی‌ها برای وایرال شدن دست به هر کاری می‌زنند. اما ما در شبکه نسیم دنبال گفت‌وگوهایی هستیم که نه کلاس درس باشند و نه شوخی صرف، بلکه ترکیبی از تفکر و سرگرمی باشند. گفت‌وگویی که هم لبخند بیاورد و هم ذهن را درگیر کند.»
خوشرو معتقد است برنامه‌هایی مثل «برمودا» یا حالا «خَردَل» نمونه‌هایی از تجربه گفت‌وگو در چارچوب سرگرمی‌اند: «ما دنبال آنیم که گفتگوهای جدی هم جذاب باشند، بدون اینکه به سطحی‌گری بیفتند.»
از علی ضیاء تا فریبا نادری؛ وقتی «ادایی‌ها» افکار عمومی را خراش میدهندتلویزیون در برابر وسوسه یوتیوب
مدیر شبکه نسیم در بخشی از گفت‌وگو، به مقایسه تلویزیون با رسانه‌های نوظهور پرداخت؛ رسانه‌هایی که مرزها را دریده‌اند: «الان یوتیوب و پلتفرم‌های مجازی پر شده از برنامه‌هایی که صرفاً دنبال تحریک و واکنش‌اند. گفت‌وگوهایی که گاهی با آبروی آدم‌ها بازی می‌کند یا پرده‌ها را کنار می‌زند تا دیده شود. اما تلویزیون یک مرجع فرهنگی است. ما نمی‌توانیم با آبروی مردم بازی کنیم و بعد بگوییم آزادی بیان! برای ما احترام، اصل است.»
مدیر شبکه نسیم البته معتقد است محدودیت‌های تلویزیون می‌تواند به خلاقیت منجر شود: «این محدودیت‌ها ما را وادار می‌کند ایده‌پردازی کنیم. نتیجه‌اش این است که خانواده‌ها هنوز می‌توانند با خیال راحت تلویزیون ببینند؛ چیزی که در خیلی از محصولات بیرونی دیگر وجود ندارد.»
دستمزدها و واقعیت تولید تلویزیونی
در ادامه گفت‌وگو، از خوشرو درباره بحث داغ دستمزدها در تلویزیون پرسیدیم؛ موضوعی که این روزها مقایسه‌اش با پلتفرم‌های خصوصی زیاد مطرح می‌شود. او صریح پاسخ داد: «قیمت تمام‌شده برنامه‌های تلویزیون بسیار پایین‌تر از نمایش‌خانگی است. آنجا پرداخت‌ها چندبرابر است و طبیعتاً نرخ‌ها را بالا می‌برد. اما در تلویزیون ما اغلب با مشارکت مالی یا اسپانسر برنامه‌ها را می‌سازیم. مهمانان گران‌قیمت هم معمولاً از طریق منابع حامی مالی تأمین می‌شوند نه از بودجه مستقیم سازمان.»
او تأکید کرد: «هیچ برنامه ویژه‌ای بدون پشتوانه مالی ساخته نمی‌شود، اما در عوض ما اصول و حدود اخلاقی خودمان را داریم. دستمزد بالا وقتی معنا دارد که با شأن رسانه و فرهنگ مردم سازگار باشد.»
«خَردَل» یعنی گفت‌وگوی تند اما با طعم احترام
مرتضی یعقوبی، تهیه‌کننده برنامه، درباره معنای نام «خَردَل» توضیح جالبی می‌دهد: «در باورهای کهن، خردل نماد امید و ریشه‌زایی است. برنامه هم همین است؛ گفت‌وگوهایش ممکن است تند باشد، اما گزنده نیست. قرار نیست با آبروی مهمان یا زندگی شخصی کسی موج‌سواری کنیم تا وایرال شویم. ما آمده‌ایم تا شرافت رسانه‌ای را یادآوری کنیم.»
او به رقابت ناسالم برخی برنامه‌های مجازی اشاره می‌کند: «امروز در یوتیوب و پلتفرم‌ها هر کسی برنامه گفت‌وگو می‌سازد، اما با چه قیمتی؟ با آبروی مردم! ما قرار نیست برای چند کلیک فرهنگمان را بفروشیم. رسانه ملی اصالت دارد و مردم هنوز به آن اعتماد می‌کنند؛ می‌گویند "تا وقتی صداوسیما خبری را نگفته، باور نمی‌کنیم". این یعنی مرجعیت.»
یعقوبی معتقد است «خَردَل» به جای غوغا، سراغ گفت‌وگوی محترمانه رفته است: «وقتی بچه‌ها در خانه گفت‌وگویی محترمانه در تلویزیون می‌بینند، یاد می‌گیرند در زندگی هم همین‌طور باشند. برنامه ما قرار نیست مثل فضای مجازی باشد که هر کسی هر طور دلش خواست صحبت کند.»
لایه‌های سیاسی «مرد هزارچهره»، آینده «دورهمی» و احتمال پخش سریال سیروس مقدم در رمضانمیرمیرانی؛ بازگشت مجری به تلویزیون با طعم خردل
علی میرمیرانی که پس از چند سال دوری از تلویزیون، اجرای «خَردَل» را پذیرفته، درباره حال‌وهوای این بازگشت می‌گوید: «سه سال و نیم از تلویزیون دور بودم. وقتی آقای خوشرو پیشنهاد داد، دوست داشتم یک رنگ تازه از گفت‌وگو را وارد تلویزیون کنم. خردل از دل همان حال‌وهوای جنگ و اضطراب متولد شد، گفت‌وگویی که هم شوخ‌طبع است و هم اهل فکر.»
او درباره فلسفه «تند و شیرین بودن» برنامه می‌گوید: «خَردَل یعنی طعمی که تند است اما دلچسب. گفت‌وگوهای ما چالشی است ولی بی‌ادبی ندارد. جنسش طنازانه است، اما عمیق. سعی کردیم آدامس نباشد؛ لایه داشته باشد.»
میرمیرانی معتقد است تلویزیون می‌تواند با اتکا به همین گفتگوهای صمیمی و واقعی، دوباره با مخاطب جوان پیوند بخورد: «مردم از صراحت خوششان می‌آید، اما صراحت با بی‌احترامی فرق دارد. ما سعی کردیم گفت‌وگوی صادقانه و گرم بسازیم بدون آنکه حاشیه تولید کنیم.»
علیرضا خمسه؛ طنز، جدی‌ترین کار دنیا
در یکی از قسمت‌های برنامه، علیرضا خمسه مهمان است؛ او که از پیشکسوتان طنز تلویزیون است، در پشت‌صحنه درباره اهمیت حفظ اصالت کمدی چنین می‌گوید: «سال‌های گذشته، تلویزیون دوران طلایی داشت؛ کارها دیده می‌شد، انگیزه‌ها بیشتر بود. ما جشن سالانه تولیدات داشتیم و تلاش هنرمندان تقدیر می‌شد. امیدوارم مدیران امروز بدانند کمدی یک هنر جدی است، نه فرعی. کار ما خنداندن مردم است، اما این خنده باید ریشه داشته باشد، بر اساس مطالعه و شناخت فرهنگی.»
خمسه با اشاره به کتاب‌ها و پژوهش‌های طنز در صداوسیما ادامه می‌دهد: «طنز باید محترم باشد، چه در قالب کلام، چه تصویر. اگر اشتباه بگیریم و هر شوخی سطحی را طنز بنامیم، نتیجه‌اش می‌شود دلزدگی مردم. برنامه‌هایی مثل "خَردَل" اگر همین مسیر را ادامه دهند، می‌توانند نقطه امید تازه‌ای در تلویزیون باشند.»
خردلِ رسانه‌ای؛ گفت‌وگو به جای غوغا
در پایان، مرتضی یعقوبی درباره زمان پخش و آینده برنامه می‌گوید: «خَردَل 26 قسمت 45 دقیقه‌ای دارد و از نیمه آبان‌ماه مهمان خانه‌ها می‌شود. فیلم‌برداری رو به پایان است و امیدواریم فصل‌های بعدی هم ساخته شود تا این برند در تلویزیون ماندگار شود.»
به‌نظر می‌رسد شبکه نسیم با این برنامه، به‌دنبال بازتعریف مفهوم «گفت‌وگو» در تلویزیون است؛ بازگشتی به ارتباط انسانی، صمیمی و درعین‌حال محترمانه.
در دورانی که رسانه‌های آنلاین گاه با «غوغاسازی» جای گفت‌وگو را گرفته‌اند، «خردل» تلاش می‌کند نشان دهد می‌شود تند بود، اما مؤدب؛ می‌شود خندید، اما اندیشید.
