دارابی: اگر آوینی نبود هنر انقلاب تبدیل به سینمای تارکوفسکی می‌شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حسین دارابی کارگردان سینمای ایران که از او دو فیلم بلند سینمایی "هناس" و "مصلحت" ساخته شده، به تازگی به عنوان چهره هنر انقلاب در بخش سینمای داستانی 1401 انتخاب شده است.

درباره هنر انقلاب و نسل جوان تازه‌ای که در دهه اخیر به عنوان رویش‌های سینمای انقلاب شناخته می‌شوند با این چهره جوان سینمای کشور، گفت وگوی کوتاهی داشتیم که در ادامه می‌خوانید:

از دارابی درباره وضعیت کنونی هنر انقلاب سؤال کردیم که او در جواب گفت: فکر می‌کنم که در وضعیت ایده آل نیستیم اما در مسیر رسیدن به آن قرار داریم. از سال‌های قبل حس می‌کنم که حداقل در سینما وضعیت بهتری داشتیم. واقعیت این است که در دهه اوایل انقلاب رویش‌ها جدی بوده و هنرمند انقلاب در بطن انقلاب به وجود آمده است. در کل کوشش‌های جدی و قابل بحثی شکل گرفت اما چند دهه مسکوت می‌شود. اما دوباره به نظرم چند سالی است که در هنر و سینمای انقلاب رویش‌های جدی حس می‌کنم که رخ داده که اتفاق خوبی در حال رخ دادن است. فیلم‌های خوبی در این سال‌ها ساخته شده که عموما هم پرمخاطب بوده است. آینده بسیار خوبی را برای جوانانی که در این زمینه فیلم می‌سازند می‌بینم و همچنین افراد تازه‌ای که در حال وارد شدن به این مسیرند که به زودی آنان نیز کسب تجربه می‌کنند. این موضوع را در کارگاه‌هایی که در شهرهای مختلف داشتم دیدم که جوانانی با چه انگیزه‌ای وارد این حوزه می‌شوند.

کارگردان فیلم کوتاه و تقدیرشده علمک درباره تأثیری که شهید آوینی در به وجود آمدن نسل هنرمندان انقلابی داشته گفت: بدون شک اگر آوینی نبود ما در حوزه نظریه‌پردازی هنر انقلاب و همچنین تجربه‌نگاری این حوزه دچار فقر و حتی انحراف بودیم. شاید اگر او نبود نمونه‌هایی چون تارکوفسکی از دل فیلمسازان انقلابی به عنوان هنرمند دینی تحویل جامعه داده می‌شد. آوینی با نظریات و دیدگاه‌هایش گفت که فیلمساز متعهد و معنویت‌گرا قرار نیست در دل طبیعت و کوه و دشت دنبال مسائل دینی برود بلکه باید در میان مردم و جامعه این نگاه را بسط دهد. او برای همین از فیلمی مانند عروس ساخته بهروز حمایت می‌کند. او با این کار و مواردی مشابه آن در واقع تابوهایی را شکست و برای همین مورد شماتت برخی نیز قرار می‌گیرد و از میان برخی حزب‌اللهی‌ها حتی مطرود شد. اما محکم ایستاد که برای من به شخصه این وجهه ایشان الگو است.

دارابی گفت: او با نامه‌ای که به آقای حاتمی‌کیا داد به جریان درست سینمای انقلاب کمک کرد و راه‌هایی را نشان داد در حالی که مورد مخالفت برخی بود. خدا رحمتش کند که تا آخر محکم بود و ایستاد. مستندها، نظریات و نگاه جدید او به فضای سینمای دفاع مقدس تا جایی که می‌دانم به شدت می‌تواند الگو باشد. چیز دیگری که در آوینی به نظرم بسیار اثرگذار است، به‌روز بودن او است. او آن زمان درباره ماهواره چیزهایی را می‌گفت که شاید باورش سخت بود اما به مرور معلوم شد که او چه افق دیدی داشته است یا نکاتی را که درباره تمدن غرب بیان می‌کرد که شاید به ذهن هر متفکری نمی‌رسید. این نکات از شخصیت آوینی برای من پررنگ بود و از او برای نسل جوان هنرمند انقلابی الگو ساخت. امیدوارم که همه ما در راهی باشیم که او برای ما تبیین کرد و فقط به خاطر شرایط کنونی حال بد به جامعه منتقل نکنیم بلکه آینده را ببینیم.

از چهره برگزیده هنر انقلاب در بخش سینمای کشور پرسیدیم که "چه عللی باعث شد تا در دهه اخیر نسل تازه‌ای از هنرمندان وارد فضای سینمای انقلاب شوند؟ آیا حوادث سال 88 در این زمینه دخیل بود؟ ساخته شدن محافلی چون باشگاه فیلم سوره و یا سازمان اوج؟" او در جواب بیان کرد: شاید یک عامل نباشد بلکه یک سری اتفاقات تاریخی افتاد و یک باره یک همدلی میان بچه‌های انقلابی به وجود آمد و غیرتی شکل گرفت که باعث شد تا حرکتی در فضای فرهنگی و هنری انقلاب به وجود آید. همگی حس کردیم که موضوع‌هایی هست که کار نشده است و باید کاری کرد. به نظرم این شد که اوج، عمار و... دست به دست هم دادند و به طور جدی رویش‌های تازه در دهه اخیر اتفاق افتاد. در رسانه‌ها تولید فکر شکل گرفت، نهادهایی برای تولید کار هنری وارد شدند و در نهایت یک نسل جدیدی وارد این عرصه شد و اتفاق بزرگی رخ داد. در هر حال برای هرکسی عاملی در ورود به فضای هنری مؤثرتر بود اما مهم‌تر از آن غیرت جمعی بود که در فضای هنری رخ داد. البته این صحبت‌ها به این معنا نیست که قبل از آن کاری انجام نشده باشد اما عموما فضای هنری و سینمایی انقلاب در دهه‌های قبل تک مضراب بوده است. اما این همدلی اتفاق بهتری بود که رخ داد. امیدوارم که دچار روزمرگی نشویم اگرچه که این مسیر بدون آزمون و خطا نبوده و نیست اما برایند این است که اتفاقات خوبی افتاده است.