درآمدزایی میلیونی برای روستاییان با پرورش مزرعه ای درخت شاه بلوط / لزوم حمایت از گونه در حال انقراض جنگل های هیرکانی + فیلم

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از 8دی، درخت شاه بلوط به عنوان یک گونه جنگلی بومی، ارزشمند و نادر به طور طبیعی در برخی از رویشگاه های جنگلی استان گیلان می روید. این رویشگاه ها فاقد زادآوری طبیعی و با مشکلات عدیده اجتماعی و اقتصادی نظیر چرای دام مواجه هستند، به طوری که تیپ خالص شاه بلوط طی سال های اخیر به حداقل مقدار سطح کاهش یافته و از تعداد در هکتار این گونه در کل رویشگاه کاسته شده است.

میوه شاه بلوط به سه صورت آب پز، بخار پز و خام مصرف می شود، این میوه برای کاهش چربی و کلسترول خون، تنظیم تعادل عصبی، درمان کم خونی، زخم معده، بیماری های قلبی عروقی و پیشگیری از برخی سرطان ها مفید است. در طب سنتی نیز از برگ ها و پوست شاه بلوط برای درمان برونشیت، اسهال، سیاه سرفه، تب و بواسیر استفاده می شود. گیلان تنها رویشگاه طبیعی درخت شاه بلوط رویشگاه های طبیعی این درخت در ایران مختص استان گیلان است. شاه بلوط در استان گیلان دارای چهار رویشگاه اصلی به نام های ویسرد به مساحت حدود 400 هکتار (اصلی ترین رویشگاه)، رویشگاه های پراکنده سیاه مزگی، قلعه رودخان و شفارود بوده که تقریبا در فاصله نزدیک به هم قرار دارند. رویشگاه های مذکور در حقیقت فاقد زادآوری طبیعی و در معرض تخریب هستند. کلیه رویشگاه ها با چرای دام، آفات، بیماری و تخریب رویشگاه مواجه بوده و به مرور از تعداد در هکتار این گونه در کل رویشگاه کاسته شده است. فرامرز زمانی در گفتگو با خبرنگار 8دی در رابطه با تولید شاه بلوط در گیلان با اشاره به اینکه در گذشته میزان برداشت شاه بلوط در روستای ویسورد گیلان 30 الی 70 تن بوده است، افزود: متاسفانه در سالهای اخیر این گونه در حال نابودی و از دست دادن رویشگاه مادری خود به علت عدم مدیریت است. وی مقاوم بودن چوب درخت شاه بلوط برای ساخت و ساز، وجود دام و طیور در محل رویش این گونه و شیوع بیماری زنگ‌زدگی که موجب خشک شدن سرشاخه‌ها و در ادامه منجر به نابودی درخت می‌شود را از عوامل کاهش بارآوری درخت شاه‌بلوط دانست و میزان برداشت را نصف سال‌های قبل اعلام کرد و گفت: طبق بررسی‌ها در سال گذشته، حدود 30 تن شاه‌بلوط در روستای ویسرود برداشت شد. همیار منابع طبیعی و جهاد کشاورزی گیلان در رابطه با بیماری زنگ زدگی درختان شاه بلوط عنوان کرد: به جهت گزارش و دغدغه‌های زیاد مردمی، مسئولین مربوطه در رابطه با این آفت بررسی‌هایی را انجام دادند اما متاسفانه نتیجه خاصی حاصل اهالی منطقه نشد. زمانی با یادآوری اینکه این گیاه در جهان 12 گونه دارد که معروف ترین گونه آن به نام ایمل کاستانا در ایران یافت می شود، گفت: شاه بلوط دارای خاصیت فراوانی همچون کاهش چربی، تنظیم و تعادل عصبی، زخم معده، درمان بیماری‌های قلبی و کم‌خونی است. روی از جمله مواد معدنی شاه‌بلوط می‌باشد که برای رشد جنین بخاطر توان یادگیری عدم اختلال شناختی و تقویت حافظه بسیار حیاتی است. وجود آهن و روی در شاه‌بلوط همچون قطره آهن برای نوزاد عمل می کند. وی با بیان اینکه تعدادی از خانوارها شاه بلوط را در گلدان های پلاستیکی کوچک می کارند و پرورش می دهند که در یکسالگی نهال بار می‌دهد و کم کم سرشاخه‌ها خشک می‌شوند، اضافه کرد: متاسفانه این محصول بخاطر اینکه به صورت مزرعه‌ای نگهداری نمی‌شود سر یکسال خشک می‌گردد. درخت شاه بلوط قابلیت پرورش مزرعه‌ای را دارد همیار منابع طبیعی و جهاد کشاورزی با تاکید بر اینکه درخت شاه بلوط قابلیت نگهداری به‌صورت مزرعه‌ای را دارد، تصریح کرد: از آنجا که این محصول در روستای ویسرود رویش خیلی خوبی دارد می بایست آن را به صورت مزرعه‌ای پرورش دهیم. وی اصلی‌ترین رویشگاه شاه بلوط را روستای ویسرود با مساحتی حدود 400 هکتار عنوان و اظهار کرد: چهار خاستگاه شاه‌بلوط در روستاهای ویسرود سیاهمزگی شفت، قلعه رودخان فومن و جنگل‌های شفارود در گیلان است. زمانی با یادآوری اینکه در گذشته مردم برای دریافت شاه بلوط از تمام نقاط ایران به روستای ویسرود می‌آمدند و این محصول برای مردم و کاسبان منطقه موجب کسب درآمد می‌شد، گفت: کم شدن این محصول باعث افزایش دغدغه و کم شدن درآمد مردم منطقه شد. مردم مشکلات را به نمایندگان، مسئولان جهاد کشاورزی و آبخیزداری کل کشور منتقل کردند و در این راستا کارشناسان طی بررسی‌ها و تلاش فروانی انجام دادند تا این مشکل را برطرف و شاه بلوط را احیا نمایند اما به جهت نداشتن برنامه علمی، نتیجه‌ای حاصل نشد. آفت آتشک به جان درختان شاه بلوط وی با بیان اینکه بیماری آتشک درختان شاه بلوط قریب به 30 سال است که در روستای ویسرود مشهود است، اضافه کرد: این بیماری در 15 سال اخیر به اوج خود رسید که می بایست به صورت علمی روی آن کار و به درختان رسیدگی شود. زمانی با تذکر اینکه برداشت محصول اگر به روش سنتی پیش رود موجب آسیب بیشتر به درختان شاه بلوط می‌شود، در بخش دیگر از سخنان خود بیان کرد: در کشورهایی مدیترانه‌ای همچون ایران، فرانسه ایتالیا، یونان و... شاه بلوط میوه‌دهی دارد اما در دیگر کشورها اگرچه شاه‌بلوط رشد می‌کند اما میوه‌دهی ندارد و چناچه میوه‌ای دهد خاصیت استفاده ندارد. درآمدزایی برای روستاییان با پرورش مزرعه ای درخت شاه بلوط وی تصریح کرد: بنده معتقدم برای گسترش شاه بلوط می‌بایست آن را به صورت مزرعه‌ای پرورش دهیم و همچون پرورش کرم ابریشم از این محصول هم حمایت کنیم و کلاس‌هایی را برای آموزش شاه بلوط برگزار کنیم و با نگاه علمی به این محصول می‌توانیم موجبات درآمدزایی آن را برای مردم فراهم نماییم. زمانی با اشاره به اینکه درخت شاه‌بلوط 4 الی 5سال زمان نیاز دارد تا به مرحله اوج میوه‌دهی دست یابد تا به طور میانگین بین 10 تا 15 کیلو محصول دهد، خاطرنشان کرد: جهت افزایش این محصول می‌توان مناطقی که رویش محصول در آن وجود دارد را بررسی کرد، در آن محدوده نهال کاری صورت بگیرد و جهت حفاظت از آن، محدوه را با سیم خاردار پوشش دهیم. درآمد میلیونی از پرورش 100اصله نهال وی با بیان اینکه پرورش شاه‌بلوط در گیلان با حدود 100 اصله نهال درآمدی معادل 200 میلیون تومان برای مالک به ارمغان می‌آورد، اضافه کرد: با ورود جهاد کشاورزی، و دولت در راستای حمایت از روستاییان، بسیاری از افراد به جهت سودآوری محصولات کشاورزی در روستا ماندگار خواهند شد و چه بسا از مهاجرت به شهر پشیمان شده و مجددا به روستا برگردند زیرا افراد روستا به جهت کسب درآمد بیشتر مجبور به شهرنشینی شده‌اند. زمانی ادامه داد: متاسفانه حدود 20سال است که در روستاهای ویسرود و درودخان اصلاح اراضی انجام نشده و به همین خاطر افراد نمی‌توانند در زمین پدری خود خانه‌ای بسازند یا کار کشاورزی و دامداری و مرغداری را ادامه دهند و در مقابل افرادی از تهران به راحتی پروانه ساخت می‌گیرند و در این مناطق ساخت و ساز انجام می‌دهند. همیار منابع طبیعی و جهاد کشاورزی در پایان با تاکید بر اینکه اطلاع‌رسانی در فضای مجازی در رابطه با عدم روشن کردن آتش، زمان وزش باد گرم اثر کمتری دارد، خاطرنشان کرد: بخاطر نداشتن سواد رسانه‌ای در برخی از افراد لازم است که توجیه حضوری انجام شود تا از بروز آتش‌سوزی و از بین رفتن گونه‌های جنگلی همچون درختان شاه‌بلوط جلوگیری کنیم. انتهای پیام /