درآمدهای میلیاردی معادن و ضرر و زیان روستاها / سهم یک درصدی معادن به توسعه و بهسازی زیرساختهای روستایی نرسید
این روزها زخم معادن بر پیکره زندگی مردم مناطق روستایی شهرستان تربت حیدریه استان خراسان رضوی عمیق شده و آنها از بی عدالتی و عدم توجه به سهمشان از درآمدهای میلیاردی معادن گلایه دارند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح توس؛ شهرستان تربت حیدریه در کنار بیشترین تولید زعفران کشور دارای ظرفیت های بسیار غنی در حوزه های مختلف از جمله مواد معدنی است اما زخم این معادن بر پیکره زندگی مردم روستا نمایان شده است. در چهار بخش شهرستان تربت حیدریه شامل بخش مرکزی، بایگ، کدکن و رخ 60 معدن فعال، نیمه فعال و غیر فعال وجود دارد اما تعداد قابل توجهی از اهالی روستاهای مجاور این معادن و بخشداران و دهیاران از نحوه فعالیت این معادن و آسیب هایی که به قنات ها، اراضی کشاورزی، جاده ها و خانه های روستایی در اثر انفجار معادن وارد می شود شاکی هستند.
بخش قابل توجهی از جمعیت روستا میگویند بارها و بارها نامه نوشته و طومار جمع کردند که برخی فعالیت های معادن برای آنها مشکل ساز شده است، میخواهند روستایی بمانند، دامداری و کشاورزی کنند و تولیدکننده باشند.
یکی از اهالی روستا در تربت حیدریه در این رابطه گفت: چرا برای سودی که عده ای می خواهند ببرند، باید همه چیز ویران شود؟ روستای ما نزدیک ترین روستا به این معدن است، ترک بر در و دیوار خانه های ما نشسته و هر روز صدای مهیب انفجار معدن نمی گذارد ما بعد از کار در مزرعه در منزلمان استراحت کنیم.
وی افزود: هیچ کس از مسئولان معدن به اعتراض های مردم این روستا توجهی نمیکند، انگار در این سال ها زخمی عمیق از فعالیت معادن بر زندگی مردم روستا برجای مانده است، این اولین صحبت اهالی روستایی از توابع شهرستان تربت حیدریه است.
هر کدام از دردی میگویند که چندین سال است آزارشان می دهد، دنبال ایجاد تنش نیستند و میگویند براساس قانون باید سهم استخراج ماده معدنی از معادن به مناطق روستایی همجوار پرداخت و در عمران و آبادانی روستا خرج شود.
در این بین عضو محسن زنگنه، ناظر شورای عالی معادن خراسان رضوی از پیگیری جدی و درخواست ارائه گزارش دیوان محاسبات استان درخصوص سهم 15 درصدی حقوق دولتی معادن خبر می دهد.
زنگنه یاد آور شد: نظر به کثرت معادن استان و محرومیت بالای شهرستان ها و نیز تاکیدات قانون برنامه ششم و قوانین بودجه 1400 و1401 این گزارش از اهمیت زیادی برخوردار است.
آسیب معدن به قنات روستا
معصومه نیکو شرف دهیار روستای فدیهه بخش بایگ تربت حیدریه با اشاره به نامه ای که به نماینده مردم در مجلس ارسال کرده گفت: معدنی که در اراضی این روستا واقع است باعث شده تا در اثر انفجارهای ناشی از فعالیت معدن منازل ما دچار آسیب های جدی و تا حد تخریب شود.
نیکو شرف افزود: این اتفاق علاوه بر خسارت های مادی، آسیب های روحی و روانی به مردم وارد کرده است. فعالیت های معدن روز به روز به محدوده روستا نزدیک تر می شود و به قنات های روستا هم آسیب رسانده است، همچنین اکوسیستم منطقه آسیب دیده و مراتع و چراگاه های روستا از بین رفته، البته در سفر نماینده مردم تربت حیدریه، زاوه و مه ولات در مجلس به این روستا و با حضور نماینده معدن مصوبات بسیار خوبی را در جهت رفع مشکلات پیش آمده گذراندیم و معدن متعهد به اجرای آن شده است که جا دارد از مسئولان تشکر کنیم.
انفجارهای معادن باعث ترک خوردگی دیوار و آسیب به خانه های روستایی شده است
به یکی از روستاهای حاشیه شهر تربت حیدریه آمدیم، محمد محمدی عضو شورای اسلامی روستای اسفیوخ که در بخش مرکزی تربت حیدریه قرار گرفته گفت: دو معدنی که در مجاورت روستا قرار گرفته، مشکلات زیادی برای مردم به وجود آورده اند. فعالیت این معادن مشکلات محیط زیستی برای کشاورزان و دامداران ایجاد کرده و باعث ترک خوردگی دیوار منازل و آسیب به خانه های مسکونی به دلیل انفجار شده است.
محمدی اذعان کرد: دیگر مشکلی که برای مردم روستا به وجود آمده این است که بر اثر وجود معادن و فعالیت آن ها، زمین های سمت شمال روستا به طرح هادی الحاق نمی شود و این موضوع برای مردمی که می خواهند برای خود خانه بسازند محدودیت ایجاد کرده است.
تاکنون سهمی از معادن برای آبادانی روستا ندیده ایم
رضا چراغی صنوبری، دهیار روستای صنوبر بخش مرکزی تربت حیدریه خاطر نشان کرد: مشکلی که معدن مجاور روستا برای مردم ایجاد کرده، عبور ماشین آلات سنگین از جاده های بین مزارع و ایجاد گرد و خاک و آسیب به محصولات کشاورزی است.
چراغی افزود: ما درخواست کرده ایم تا روی همین جاده مالچ پاشی کنند تا از بلند شدن گرد و خاک در جاده جلوگیری شود، اما متاسفانه هزینه بر بودن را بهانه می کنند و اقدامی صورت نمی گیرد. یکی از دغدغه های اصلی مردم روستا مسائل همین معدن می باشد، درست است که معدن یک ظرفیت و مزیت برای هر منطقه ای است اما در صورتی که منافع آن به همه صاحبان اراضی و ساکنان برسد.
وی خاطرنشان کرد: طبق قانون بخشی از درآمد معدن به دولت تعلق دارد و بخش بسیار اندکی هم باید صرف عمران و آبادانی منطقه روستایی شود اما تاکنون ما آن سهم اندک را برای بهبود وضع روستا ندیده ایم.
خسارت معادن به باغ های میوه و جاده های روستایی
در ادامه حسن قربانی، بخشدار بخش مرکزی تربت حیدریه در گفت وگو با خبرنگار ما گفت: اهالی به خصوص کشاورزان درخصوص فعالیت معادن مجاور در روستاهای بخش مرکزی گلایه مند هستند.
وی افزود: در روز چندین کامیون از معدن در مسیر باغ ها و مزارع روستا تردد می کنند و از کوه های روستا مواد معدنی استخراج می شود و خسارت های سنگینی به باغ های میوه به خصوص در فصل برداشت محصول وارد می کند. همچنین در یکی از روستاهای بخش مرکزی عبور و مرور کامیون های معدن از جاده ای که توسط اهالی و با خودیاری در سال 97 روکش آسفالت شده به این جاده آسیب رسانده و به مشکلات مردم افزوده است.
قربانی ادامه داد: مردم در مجموع از فعالیت بعضی معادن در منطقه پیرامون خود راضی نیستند باید درخصوص یک درصد حق السهم معادن که طبق قانون به روستاها تعلق می گیرد مساعدت شود. با این که چندین بار اعضای شورای روستا و دهیار از مسئولان معدنی حوالی روستا درخواست نشست و حتی کمک مالی برای انجام کارهای عمرانی روستا و جبران خسارت کرده اند اما متاسفانه همکاری لازم انجام نگرفته است.
رهاسازی نخاله های معدنی در اراضی کشاورزی
حیدر میرزابیگی بخشدار بخش رخ تربت حیدریه نیز در گفت وگو با خبرنگار گفت: مشکلاتی که معادن برای روستاهای بخش رخ تربت حیدریه به وجود آورده اند، بخشی مربوط به آسیب جاده های بین راهی و روستایی است. رهاسازی نخاله های معدنی در اراضی مردمی و آسیب به زمین های کشاورزی یکی دیگر از مواردی است که مردم از آن گلایه مندند، مسئله ای که کم و بیش مردم از آن شاکی هستند صداهای گاه و بیگاه انفجار و ایجاد گرد و غبار در هواست.
میرزابیگی افزود: باید برای حل مشکل تردد، ماشین آلات معادن از راه اختصاصی خود استفاده کنند یا متعهد شوند تا در صورت خسارت به جاده های روستایی برای اصلاح و ترمیم جاده اقدام کنند. برای جلوگیری از مشکلاتی که برای کشاورزان ایجاد می شود باید معادن از تخلیه نخاله ها در محدوده روستا و زمین های کشاورزی خودداری کنند.
حمید عیدی، بخشدار بخش بایگ تربت حیدریه همچنین اظهار کرد: اگر بخواهم مشکلات معادن برای روستاها را برشمارم باید به تخریب آسفالت مسیر تردد خودروهای سنگین حامل مواد معدنی، خطر تصادف با خودروهای سنگین برای مجاوران معادن در راه های غیر استاندارد و عرض کم، صدای مهیب انفجارها که موجب سلب آرامش و آسایش مردم روستاهای مجاور می شود، تخریب و آسیب به منازل روستایی بر اثر انفجار، تخریب و آسیب به محیط زیست و منابع طبیعی، به کارگیری نکردن نیروی کار لازم توسط معادن از نیروهای بومی منطقه و پرداخت نکردن حقوق قانونی منطقه وقوع معدن اشاره کنم.
وی افزود: نکته قابل تامل و مهم دیگر خام فروشی مواد معدنی و نبود فراوری و ایجاد صنایع تبدیلی و ایجاد ارزش افزوده و ثروت آفرینی در منطقه است که باید به آن توجه کرد.
معدن خطر تنفسی برای مردم روستا دارد
بر اساس پیگیری رسانه ای که در سال های گذشته درخصوص این مسئله وجود داشته است، یکی از اهالی روستای برس بخش کدکن تربتحیدریه به خبرنگار ما گفت: این جا فردی است که می خواهد معدنی بزند فاصله زیادی با روستای ما ندارد و با باغ های روستا حدود 500 متر فاصله است، با منازل مسکونی روستا هم حدود 800 متر فاصله دارد. مشکلات و خطراتی برای مردم محل وجود دارد و گرد و خاکی که وارد روستا می شود، باعث بروز بیماری های ریوی می شود.
یکی دیگر از اهالی این روستا خاطر نشان کرد: صدای انفجار معدن مردم را اذیت می کند و ما نمی خواهیم که این جا معدن فعال شود. خطر دیگر آلوده شدن قنات آب ورودی به روستاست که یکی از دغدغه های مردم و اهالی است.
200 نفر طومار اعتراض را امضا کرده اند
عضو شورای اسلامی روستای برس شهر کدکن تربت حیدریه در گفت وگو با خبرنگار ما اظهار کرد: سال گذشته حدود 200 نفر از مردم روستای برس در اعتراض به ایجاد معدن در نزدیکی روستا طومار امضا کرده اند. با توجه به این که ممکن است انفجارهای ناشی از بهره برداری معدن باعث تخریب قنات روستا شود با ادامه فعالیت این معدن مخالف هستیم.
وی خاطرنشان کرد: این روستا حدود 800 نفر جمعیت دارد و اکثریت مخالف ایجاد و فعال شدن این معدن هستند و این مسئله را به مسئولان شهرستانی منتقل کرده اند.
انتهای پیام /