دروازه‌بانی و نکات فراموش‌شده؛ / معضل کلین شیت در فوتبال ایران
این روزها آمار کلین شیت تبدیل به مهم‌ترین نکته در سنجش عملکرد دروازه‌بان‌ها شده است.
به گزارش ورزش سه، زمان زیادی از روزی که مفهوم کلین شیت بیش از گذشته وارد ادبیات فوتبال ایران شد نمی‌گذرد اما این مفهوم خیلی زود جای خود را در بین ارزش‌های فوتبالی پیدا کرد و به خصوص در بین رسانه‌ها و هواداران جای پای خود را به عنوان یک ارزش مهم، محکم کرد.
اما فرشاد قدیری دروازه‌بان سابق صبای قم و مس کرمان که به صورت آکادمیک کار مربی دروازه‌بانی را دنبال کرده، حرف‌های متفاوتی در این خصوص می‌زند و در کنکاش خبرنگار ما راجع به عملکرد دروازه‌بان‌ها، نظرات دیگری را ارائه می‌دهد.
گفت وگو با او پیرامون سنجش سطح فنی یک دروازه‌بان، توانایی او، نقش مربی گلرها و... را در ادامه می‌خوانید:
* در گذشته گلرهای تاپ بیشتری داشتیم قدیری در ابتدا درباره وضعیت گلرها در ایران و تغییرات آنها نسبت به سال‌های گذشته گفت: اگر بخواهیم وضعیت دروازه‌بان‌ها را با سال‌های گذشته مقایسه کنیم، در بعضی زمینه‌ها پیشرفت کرده‌ایم اما از این جهت که گلرهای بهتری داشته باشیم که روز به روز به تعداد آن افزوده شود پیشرفتی نداشته‌ایم. در زمینه بازی با پا و مشارکت در کارهای تیمی گلرها بهتر شده‌اند چون سیستم تیم‌ها تغییر کرده اما مشکلاتی هم وجود دارد. ما زمانی 7-8 گلر تاپ داشتیم اما الان نداریم.
* مقایسه گلرها با کلین شیت اشتباه است وی افزود: متاسفانه چیزی به اسم کلین شیت هم مد شده و گلری را با کلین شیت مقایسه می‌کنند که از نظر من کاملا اشتباه است. باید ببینیم یک گلر در چه شرایطی و چه تیمی کلین شیت کرده است. در مجموع فکر می‌کنم با توجه به اینکه مربی‌های دروازه‌بان‌ها هم بهتر شده اند و تمرینات به‌روز‌تر شده شرایط گلرها بد نیست اما پیشرفتی که خود من به آن فکر می‌کردم، در گلرهایمان نمی‌بینم؛ به‌جز علیرضا بیرانوند، پیام نیازمند و امیر عابدزاده که در اروپا بازی کردند و در بازی با پا بهتر شدند.
* باشگاه‌ها نمی‌توانند از دروازه‌بان‌ها محافظت کنند قدیری در خصوص کمبود گلر جوان در فوتبال ایران گفت: این مسئله مشکل بزرگ ما در تمام پست‌ها است؛ مشخص نیست گلرهایی که در تیم‌های ملی نوجوان، جوانان و امید پرورش پیدا می‌کنند چه می‌شوند. دروازه‌بان‌های تیم ملی امید ما در سال‌های اخیر، در حال حاضر کجا هستند؟ در کدام تیم لیگ یک و لیگ برتری بازی می‌کنند؟ من به جز پیام نیازمند، در باقی گلرهای تیم امید کسی را نمی‌بینم. باید از آنها محافظت کنیم و ساختاری برای پرورش‌شان بسازیم تا روزبه‌روز بهتر شوند. گلرهای ما تا به جایی می‌رسند بحث مالی پیش می‌آید و با پیشنهادات اغواکننده به تیم‌های خوب می‌روند و بیرون می‌نشینند و شکلی را که باید داشته باشند، پیدا نمی‌کنند. فکر می‌کنم مشکل از باشگاه‌های ماست که نمی‌توانند از گلرها نگهداری کنند و آنها را پرورش بدهند.
* عملکرد گلرها را با جایگاه تیم‌ها نسنجید او که اعتقاد دارد کلین شیت نباید معیاری برای سنجش یک گلر باشد، در پاسخ به اینکه چه چیزی در دروازه‌بان‌ها مهم است عنوان کرد: اینکه در پایان فصل عملکرد دروازه‌بان‌ها را با کلین شیت مقایسه می‌کنند درست نیست؛ برای مثال ممکن است دروازه‌بان تیم سیزدهم جدول در پایان فصل پنج کلیت شیت داشته باشد اما زمانی که میانگین تعداد سیوها را بررسی کنیم می‌بینیم در هر بازی پنج سیو داشته و دروازه‌بان‌های تیم‌های اول تا سوم 1/5 سیو در هر بازی ثبت کرده‌اند؛ از نظر من این کلین شیت ارزشی ندارد و معیار خوبی برای اینکه بگوییم این دروازه‌بان بهتر است، نیست. عملکرد گلرها با جایگاه تیم‌ها در جدول سنجیده نمی‌شود؛ باید دقایق بازی، سیو، خروج، بازی با پا و... را کنار هم بگذاریم و مقایسه کنیم.
* کلین شیت بد نیست اما چگونه به دست آمدن آن مهم است قدیری تصریح کرد: متاسفانه مد شده که گلرها را فقط با کلین شیت مقایسه می‌کنند و وقتی یک گلر 10 کلین شیت داشته باشد، می‌گوییم بهتر از گلری است که 9 کلین شیت داشته و عملکردهای دیگر را مقایسه نمی‌کنند. کسی نمی‌گوید یک گلر چند سیو داشته، بازی با پایش چطور بوده و در مشارکت حمله، خروج و... چطور بوده است. من می‌گویم باید همه این موارد با هم بررسی شود وگرنه کلین شیت چیز بدی نیست و همه دوست دارند کلین شیت کنند اما چگونه به دست آمدن کلین شیت مهم است. ممکن است شکل یک تیم به قدری خوب باشد که توپ‌های کمی روی دروازه بیاید و از نظر من ارزش آن کلین شیت، از کلین شیت گلر رده سیزدهمی کمتر است. کلین شیت در خانه یک ارزش دارد و بیرون از خانه یک ارزش؛ همه این‌ها باید به صورت ریز کنار هم قرار بگیرند تا به نتیجه نهایی رسید. متاسفانه در حال حاضر همه با کلمه "کلین شیت" کار دارند.
* فصل گذشته ارزش علیرضا حقیقی مشخص شد او در پاسخ به اینکه آیا از نظر او در سال‌های اخیر گلری بوده که کلین شیت زیادی نداشته اما عملکرد خوبی نشان داده باشد گفت: برای مثال در فصل گذشته علیرضا حقیقی در هر بازی دو سه توپ خوب و سرنوشت‌ساز گرفت؛ تیم او تیم آن‌چنان سطح بالایی نبود اما ارزش‌های او را در رسیدن تیمش به فینال جام حذفی دیدیم. متاسفانه کمتر به این مسائل پرداخته می‌شود؛ من دوست دارم در لیگ ایران یک گلر را فقط با کلین شیت نشناسند و دقت کنند که یک گلر چه ارزش‌های دیگری دارد.
* بازی با پای یک دروازه‌بان باید مثل سایر بازیکنان باشد وی درباره اینکه از نظر او یک دروازه‌بان موفق چه مشخصه‌هایی دارد بیان کرد: در حال حاضر زمانی که درباره یک سیستم در فوتبال صحبت می‌شود، نمی‌گویند 3-3-4؛ می‌گوید 3-3-4-1 و دروازه‌بان هم جزو سیستم خودشان حساب می‌کنند. از نظر من تنها تفاوت یک دروازه‌بان با سایر بازیکنان این است که می‌تواند از دست خودش استفاده کند؛ بازی با پای یک دروازه‌بان مدرن امروزی باید مثل بقیه بازیکنان باشد. به جز این مسئله هوش، شجاعت، خروج خوب، بازی‌خوانی خوب، مشارکت در کار تیمی، هماهنگی و تمرکز بالا اهمیت دارد؛ یک دروازه‌بان باید از تمام بازیکنان در زمین متمرکزتر باشد و حتی بتواند به جای بقیه فکر کند و تصمیم بگیرد چون از عقب بازی می‌کند. مشخصه‌های زیادی وجود دارد اما مهم‌ترین آنها، همان بازی با پا و حتی هر دو پا است؛ اگر یک دروازه‌بان نتواند با پا بازی کند، نمی‌تواند در شکل‌دهی حملات مشارکت داشته باش چون در فوتبال مدرن بازی از عقب شروع می‌شود.
* بازگشت بیرانوند و نیازمند یک پروژه شکست خورده نیست قدیری درباره دلیل بازگشت علیرضا بیرانوند و پیام نیازمند به لیگ ایران و عدم موفقیت آنها در فوتبال اروپا عنوان کرد: من فکر نمی‌کنم بازگشت بیرانوند و نیازمند یک پروژه شکست‌خورده برای آنها باشد؛ ما اگر فاکتور شروع مجدد و پرتاب دست بیرانوند را در نظر بگیریم حتی در کمتر گلر اروپایی وجود دارد. من احساس می‌کنم چون امسال، سال منتهی به جام جهانی بود و این بازیکنان که به دلیل اتفاقاتی مثل مصدومیت نتوانسته بودند در تیم خودشان فیکس باشند به خاطر جام جهانی برگشتند و این مسئله هم فقط مختص به گلرهای ما نیست. دروازه‌بان‌های ما برگشته‌خورده نیستند و فقط خواستند که در لیگ ایران در چشم باشند و به جام جهانی برسند؛ به نظرم عابدزاده، نیازمند و بیرانوند می‌توانستند در اروپا بازی کنند.
* گلر را در تمرینات تیم شرکت نمی‌دهیم اما انتظار بازی با پا داریم او درباره دلیل پیشرفت گلرها در بازی با پا، پس از حضور در اروپا توضیح داد: بازی با پا تقریبا ذاتی است و شما در نهایت می‌توانی 20 تا 30 درصد آن را بهتر کنی ولی بحث این است که گلرهای ما در تمرینات تیم‌های لیگ، کمتر در کار تیمی شرکت داده می‌شوند؛ در واقع خیلی مواقع گلر را از کارهای تاکتیکی بیرون می‌آوریم و فقط با مربی گلر کار می‌کند. اما در اروپا گلر را وارد بحث تاکتیکی تیم می‌کنند و او هم‌پای سایر بازیکنان تمرین می‌کند. وقتی ما این کار را در ایران انجام نمی‌دهیم چطور انتظار داریم بازی با پای خوبی از گلرها شاهد باشیم؟
* مربیان خارجی یک پله از ایرانی‌ها بالاتر هستند قدیری درباره تاثیر حضور مربی دروازه‌بان خارجی در تیم‌های لیگ برتری گفت: خود من در دوران بازیگری در مس کرمان یک مربی خارجی داشتم که نهایت بهره را از ایشان بردم. اگر مربی خارجی خوب بیاوریم، قطعا حداقل یک پله از ما مربی‌های ایرانی بالاتر است اما اگر قرار است مربی‌ای بیاوریم که چیزی به ما اضافه نکند، از جوان‌های خوب خودمان استفاده کنیم بهتر است. از طرفی باید در نظر بگیریم که مربی دروازه‌بانی هم یک کار سنگین است و وقتی تمرینات رئال مادرید را بررسی کنیم می‌بینیم یک مربی دروازه‌بان، دو کمک دارد که به او کمک می‌کنند. این مسئله هم باید در ایران جا بیفتد چون این پست حساس است و این اتفاق به رشد گلرها کمک می‌کند.
* بیرانوند می‌تواند از دروازه ایران محافظت کند اما از حقیقی غافل نشوید قدیری در واکنش اینکه کدام‌یک از گلرهای ایران برای حضور در ترکیب تیم ملی آماده‌تر هستند گفت: حضور در خط دروازه در جام جهانی نیاز به تجربه دارد. ما دو گلر در ایران داریم که این سابقه را دارند؛ علیرضا بیرانوند و علیرضا حقیقی. با توجه به روندی که علیرضا حقیقی دارد می‌توانیم روی او برای جام جهانی نظر داشته باشیم و از طرفی علیرضا بیرانوند در شش هفته ابتدایی لیگ، سطح آمادگی و تمرکز خوبی از خود نشان داده است. بیرانوند دروازه‌بانی است که شرایط بدنی خوبی دارد و هر زمانی که تمرکز خوبی داشته باشد، عملکرد خوبی ارائه می‌دهد و در حال حاضر هم تمرکز به دست آورده و خوب کار می‌کند و به راحتی می‌تواند از دروازه ایران در جام جهانی محافظت کند.
* غلامپور در رشد حسینی تاثیر زیادی داشت او در پایان در خصوص حضور سید حسین حسینی در لیست تیم ملی گفت: سید حسین هم سال گذشته دروازه‌بان تیم قهرمان بوده و امسال هم تا این لحظه سیوهای بدی نداشته و روند رو به رشدی داشته است. ضمن اینکه نباید از تلاش آقای غلامپور غافل شویم و همه چیز را به نام سید حسین حسینی زد چون اگر به دو سه سال قبل برگردیم می‌بینیم این دروازه‌بان روند خوبی نداشته و در یک سال و نیم اخیر روند کم تلاطمی داشته و خوب تمرین می‌کند. به نظرم بین دروازه‌بان‌های لیگ، حق او بوده که به تیم ملی دعوت شود.
