در خانه سینما چه خبر است؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، خانه سینما در هفته گذشته مانند دیگر ادوار قبلی انتخابات خود دچار حواشی فراوان شد. انتصابات و انتخابات عموماً در بیشتر زمینه‌ها دارای حواشی است. اما اینکه هربار انتخاباتی نه در حد و اندازه یک وزارتخانه و دولت بلکه در حد اصناف سینمایی تا این حد دچار حواشی می‌شود، نشان‌دهنده عدم وحدت رویه، اتفاق نظر، دلسوزی و تعهد برخی از سینماگران در این مکان است.

هفته گذشته خبر استعفای منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما و بعد از آن احتمال استعفای محمدعلی نجفی رئیس هیأت مدیره خانه سینما، منتشر شد. به دنبال این اخبار موافقان و مخالفان در فضای مجازی شروع به انتشار علل و دلایل این موضوع کردند. هرکس بر طبق علایق و سلایق خود این موضوع را تحلیل و بررسی کرد.

اما چه اتفاقی افتاده است؟ نجفی رئیس هیأت مدیره در مصاحبه خود علت استعفای شاهسواری را فشارها، اختلافات و مشکلات درون هیأت مدیره خانه سینما عنوان می‌کند. دلیلی که او برای مشکلات و بداخلاقی‌های درون هیأت مدیره می‌آورد قابل قبول است. او می‌گوید که اصلاً قرار نبود این استعفا رسانه‌ای شود بلکه موضوعی بود که فقط در میان اعضای هیأت مدیره مطرح شده بود اما از جایی درز می کند. شرح ما وقع از زبان خود او جالب است:

قرار ما بر این بود که کسی درباره این استعفا صحبت نکند، در واقع روز چهارشنبه دوم شهریورماه ساعت 15 در خانه سینما جلسه هیأت مدیره در ارتباط با جشن خانه سینما برگزار شد که آقای توحیدی در این جلسه درباره جشن صحبت کرد. بعد از اینکه آقای توحیدی خانه سینما را ترک کرد، نامه آقای شاهسواری توسط خانم منشی به من داده شد و من نامه را که در آن بسته بود، باز کرده و به هیأت مدیره دادم و مشخص شد که آقای شاهسواری با دلایلی استعفا داده بود. من در آن جلسه گفتم که ارائه این نامه را در صورت جلسه بنویسید اما حق ندارید تا زمان انتخابات روز چهارشنبه 9 شهریورماه خبر این استعفا را مطرح کنید. متأسفانه عده‌ای که داخل هیأت مدیره هستند، احتمالاً این خبر را رسانه‌ای کرده‌اند چرا که فرد دیگری غیر از هیأت مدیره از استعفای منوچهر شاهسواری خبر نداشت. در چنین شرایطی من به عنوان رئیس هیات مدیره خانه سینما دچار تردید شده‌ام، یعنی احتمال اینکه من خودم نیز دیگر حاضر نباشم با چنین افرادی همکاری کنم بسیار زیاد است. از نظر من حضور این افراد برای خانه سینما فقط و فقط جز ضرر برای صنوف چیزی ندارد.

سپس او در ادامه می‌گوید که در حال تحمل این بدرفتاری‌ها است و برای همین احتمال دارد که برود.

فارغ از درستی یا ندرستی این اظهارات، چیزی که به‌نظر می‌رسد دور از واقعیت نباشد، همین اختلافات وسیع میان اهالی سینما است. نگاه کنیم به اینکه حجم قابل توجهی از مشکلات ناظر به زندگی سینماگران وجود دارد اما این حجم عموماً با سرعت بسیار پایین و اندک اندک حل می‌شود. چرا؟ برای اینکه عموماً اختلافات میان سینماگران چه در میان تشکل‌ها و چه در رأس آن یعنی هیأت مدیره غوغا می‌کند.

یکی از همین اختلافات که این‌بار در مورد انتخاب اعضا و نمایندگان صنوف برای انتخابات مطرح شده بود، موضوع نماینده تهیه‌کنندگان سینما است. یکی از فجایع سینمای ما وجود 4 صنف تهیه‌کنندگی است که میانشان عموماً سیلی از اختلافات وجود دارد. کجای دنیا سینمای مملکت 4 صنف تهیه‌کنندگان دارد که ما داریم؟

شرح این موضوع و نقشش در بالاگرفتن اختلافات نیز مانند حکایت گره‌ای بر گره دیگر است که در ادامه بیان می‌شود. ماجرا این است که طبق قانون مجامع عمومی صنوف برای اینکه فعالیت کنند باید ثبت شوند و برای این کار باید در سازمان ثبت دارای شناسه رسمی شوند و سپس این موضوع از طریق مطبوعات اعلام شود. مجامع عمومی خانه سینما نیز از این قاعده مستثنا نیستند و مانند دیگر صنوف در بخش‌های دیگر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باید دارای شناسه رسمی باشند. چیزی که فقدانش باعث شده بود خانه سینما به عنوان یک محفلی که قانونی لحاظ نمی‌شود، عنوان شود.

توضیحات ابراهیم مختاری رئیس هیأت مدیره پانزدهمین دور خانه سینما تبیین روشن و شفافی از این موضوع ارائه می‌دهد: «سازمان ثبت شرکت‌ها» که مرجع تشخیص قانونی بودن مجامع عمومی شرکت‌ها و موسسات است، از دوره‌ای، برای پذیرش انتخابات مجمع عمومی خانه خواستار «شناسه اعضای مجمع عمومی» خانه شد. مجمع عمومی خانه از تشکل‌های عضو خانه سینما تشکیل شده‌اند که اعضای حقوقی هستند. این تشکل‌ها به علت غفلت خود و مدیریت خانه و مدیریت وزارت ارشاد، تا این تاریخ، نسبت به رسمیت و قانونی شدن شان - که آنان را دارای شناسه رسمی می‌کرد - اقدام نکرده بودند. در تاریخ درخواست شناسه از سوی سازمان ثبت هم، وزارت ارشاد همچنان از قانونی شدن آنان - به عنوان تشکل‌های عضومحور - ناتوان بود. در نتیجه سازمان ثبت از پذیرش رسمیت مجمع عمومی خانه سینما و رسمیت بخشیدن به مدیریت منتخب این مجمع خودداری می‌کرد. پیامد این خودداری، قانونی نبودن مدیریت خانه برای نمایندگی خانه در نهادهای رسمی و امضا اسناد تعهدآور خانه بود. مدیریت خانه برای رفع این مشکل، از تشکل‌های عضو خود خواست با تاسیس تشکل‌های خود در وزارت کار شناسه رسمی به‌دست آورند. اجرای این سیاست از مجمع عمومی دوره چهاردهم در تاریخ 1395/12/15 آغاز شد.

اما گره این ماجرا چیست؟ اینکه برخی از صنوف از آن سال تا به حال حاضر به پذیرش این قانون نشدند و در نتیجه امکان اینکه بتوانند در انتخابات هیأت مدیره خانه حضور داشته باشند منع شدند. اما از آنجایی که یکی از صنوف تهیه‌کنندگی که گویا به‌خاطر همین تعدد صنف نتوانسته دارای شناسه رسمی باشد، نماینده خود را معرفی می‌کند که در نتیجه صنوفی که دارای شناسه نیستند می‌گویند اگر ما نمی‌توانیم در انتخابات نماینده داشته باشیم، شما هم نباید حضور داشته باشید.

قبل‌تر از این جریان نیز جامعه صنفی تهیه‌کنندگان خطاب به هیأت مدیره خانه سینما انتخاباتی که میان صنوف تهیه‌کنندگی برای انتخاب نماینده خود برگزار کرده بودند را فاقد اعتبار قانونی خوانده بود. از سویی برخی از صنوف حاضر به پذیرش عضو در وزارت کار برای ثبت شناسه نیستند و در نتیجه همواره در حال فشار برای حضور در خانه‌اند. از سوی دیگر تعارض در منافع در انتخابات مشکل‌ساز است و این یعنی درگیری‌ها و اختلافاتی که روز به روز در میان سینماگران بیشتر می‌شود و در نتیجه به‌جای آنکه شاهد فضایی آرام و دوستانه در خانه سینما برای حل و فصل صنوف باشیم، شاهد خانه‌ای شلوغ، سرشار از جنگ و دعوا و فاقد صلاحیت لازم هستیم.

آخر سر روز گذشته (6 مرداد ماه) خبر برگزاری انتخابات هیأت مدیره خانه سینما در غیاب تهیه‌کنندگان منتشر شد. اتفاقی شاید نادر در تاریخ خانه سینما که در آن، تهیه‌کنندگان حضور ندارند. باید دید که این جریان تا به کجا ادامه پیدا می‌کند. برخی از ورود دولت برای حل مشکلات پیش رو خبر داده‌اند که گویا مخالفینی دارد. اما شاید نماینده دولت که خود سینماگر است بتواند در حل و فصل مشکلات یاری‌رسان باشد.