دستمزدهای دلاری در سینمای ایران شدت می‌گیرد

دستمزدهای دلاری که در سال‌های پیشین در سینمای ایران رواج یافته و برخی سینماگران به ویژه شماری از بازیگران از آن منتفع شده‌اند و اکنون با تشدید افزایش قیمت ارز، انتظار می‌رود بازیگر دیگر به مطالبه دستمزدهای دلاری گرایش یابند و این وضعیت تشدید شود؛ وضعیتی که تولید را برای فیلمساز پرهزینه‌تر و دور از دسترس‌تر از قبل خواهد ساخت و البته می‌تواند دستیابی به نقش را برای بازیگران پولساز نیز دشوارتر نمایند.

به گزارش «تابناک»؛ کرونا در مسیر تولید فیلم‌های سینمایی و سریال‌های شبکه نمایش خانگی اختلال جدی به وجود آورده اما با این حال روند تولید تداوم یافته و خبرهایی از پیش‌تولید و تولید شماری از فیلم‌های سینمایی منتشر می‌شود. در این میان، آنچه همراه با این خبرها در محافل صنفی شنیده می‌شود، رشد شدید دستمزدهای شماری از سینماگران به ویژه برخی بازیگران پس از تعطیلی چند ماهه سینمای ایران است؛ رشدی که برخی تهیه کنندگان و کارگردان‌ها را شوکه کرده و آنها را از مسیر تولید دور نموده، به گونه‌ای که برخی از آنها تولید طبیعی را غیرممکن می‌دانند.

این بازیگران عواملی چون تورم را در نظر گرفته‌اند که با توجه به تورم شدید سال گذشته تاکنون، استدلال‌شان تا حدود قابل پذیرش است اما احتمالا این گروه جزو معدود گروه‌هایی هستند که با وجود شرایط اقتصادی خاص کشور، موفق می‌شوند تورم را در دستمزدشان لحاظ کنند و قدرت خریدشان کاهش نمی‌یابد. برخی دیگر نیز به هزینه‌های غیرریالی زندگی‌شان اشاره می‌کنند که ناظر بر زندگی خود یا فرزندان‌شان در خارج از ایران است که با توجه به افزایش قیمت ارز، این افزایش دستمزد را گزینه‌ای اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌کنند. این وضعیت باعث شده بخش اعظمی از هزینه تولید فیلم‌های سینمایی که بازیگران صاحب‌نامی ندارد، صرف دستمزد بازیگر شود و کسر کوچکی برای مراحل پیش‌تولید، تولید و پس‌تولید باقی بماند.

در گذشته معدودی از بازیگران دستمزدشان به شکل ارز دریافت می‌کردند که قاعدتا این دستمزد در قرارداد به شکل رسمی ثبت نمی‌شود و برخی دیگر نیز املاک و مستقلات در عوض دستمزد دریافت می‌کردند. اکنون این رویه تشدید شده و بازیگرانی که می‌دانند صف متقاضیان برای آنها طولانی است و حضورشان در کستینگ به فروش فیلم کمک اسامی می‌کند، دستمزدهای دلاری طلب می‌کنند. به باور برخی ناظران، طلب دستمزد دلاری توسط این بازیگران باعث می‌شود آنها مرتبا مجبور به افزایش دستمزد ریالی‌شان نشوند و فضای مسمومی علیه‌شان در بدنه سینما شکل نگیرد.

شراکت در سود فیلم‌های سینمایی با توجه به افزایش ریسک سوددهی فیلم‌ها کاهش یافته و بازیگران نسبت به چندین سال اخیر، اکنون کمتر نسبت به شراکت در فروش فیلم‌ها رغبت نشان می‌دهند و غالبا در پی دستمزد مستقیم هستند. یکی از روش‌های مرسوم از گذشته که نقش برای برخی بازیگران را تضمین می‌کرد، جذب اسپانسر بود. این روش هم بخشی از بودجه فیلم‌های سینمایی را پوشش می‌دهد و هم دستمزد به همراه درصد بازیگر از جذب اسپانسر را به دنبال داشت. اکنون با تشدید بحران اقتصادی، انگیزه سرمایه گذاران خصوصی که بخشی از سرریز درآمدهایشان را صرف چنین امور می‌کردند نیز برای چنین اقداماتی کاهش یافته است.

با توجه به آنکه این رشد شدید افزایش دستمزدها عمدتا متوجه گروه کوچکی از بازیگران است، هر از چندگاهی برخی تهیه کنندگان نسبت به این رشد دستمزدها اعتراض می‌کنند اما دست‌آخر همین تهیه کنندگان نیز به محض یافتن سرمایه گذار، این دستمزدها را پرداخت می‌کنند. با وجود آنکه درخواست‌هایی برای تعیین سقف دستمزد برای بازیگران مطرح شده، به نظر نمی‌رسد این اقدام حرفه‌ای باشد و در عین حال قابلیت اجرایی نیز ندارد، چرا که کنترل نقل و انتقال منابع مالی در ساختارهای اقتصادی ایران بسیار دشوار است. بنابراین به نظر می‌رسد این مسیر با شتاب بیشتری نسبت به گذشته تداوم داشته باشد.