دستورالعملی برای آموزش دانش آموزان با نیازهای ویژه

رئیس سازمان آموزش وپرورش استثنایی دستورالعمل آموزشی و توانبخشی دانش آموزان با نیازهای ویژه در شرایط تعطیلی مدارس به علت شیوع ویروس کرونا و با رویکرد استفاده از ظرفیت فضای مجازی را ابلاغ کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر، بر اساس این دستورالعمل ادارات استثنایی استان‌ها باید با تشکیل شورای برنامه ریزی و اجرایی کمیته پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا و با استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی نسبت به برگزاری دوره آموزشی و ارائه محتواهای آموزشی دیداری و شنیداری جهت دانش آموزان و اولیاء، اقدام کنند.

در بخش‌هایی از این شیوه نامه آمده است:

«برنامه ریزی و تصمیم گیری در سطوح مختلف آموزشی با توجه به اهداف و سیاست‌های کلان زمینه ساز دست یابی به توسعه پایدار و همه جانبه است. انتقال اختیارات از سطوح بالای سازمان به سطوح اجرایی به منظور تسریع در تصمیم گیری، ایجاد تنوع متناسب با شرایط و نیازهای فرا گیران منابع و امکانات محلی از الزامات برنامه ریزی تا برنامه‌ها و فعالیت‌ها با سرعت و سهولت و کیفیت بالاتری در اختیار مخاطبان قرار گیرد. بدیهی است در شرایط کنونی با مدیریت تمامی عوامل و استفاده از ظرفیت‌ها و توانایی‌های همکاران دخیل در اجرا نیازمند طراحی برنامه‌ها و فعالیت‌ها در چهار چوب برنامه‌های مصوب هستیم تا با استمرار آموزش گامی در جهت ارتقا کیفیت خدمات نظام آموزش و پرورش دانش آموزان استثنایی برداریم.

اهداف

- ایجاد فرصت‌های برابر آموزشی، پرورشی و توانبخشی مبتنی بر عدالت محوری

- جلوگیری از وقفه در ارایه خدمات آموزشی، پرورشی، توان بخشی و مشاوره به دانش آموزان با نیازهای ویژه

- بهره مندی از ظرفیت‌های فضای مجازی در شرایط خاص

- تقویت و تعمیق یادگیری دانش آموزان از طریق استمرار فرایند آموزش

- جلب مشارکت بیشتر اولیای دانش آموزان از طریق بستر آموزش الکترونیکی

عوامل اجرایی و شرح وظایف آن‌ها

شورای برنامه ریزی و اجرایی در استان

اعضا:

رئیس / معاون اداره آموزش و پرورش استثنایی استان

کارشناس مسوول آموزش و توان بخشی

کارشناسان آموزش، توان بخشی، مشاوره و پرورشی

نماینده مدیران مدارس استان

نماینده سرگروه‌های آموزشی / توان بخشی استان 1 نفر در هر یک از گروه‌های آموزش استثنایی

نماینده انجمن اولیاء و مربیان استان

وظایف:

ابلاغ دستورالعمل به مراکز آموزشی استثنایی استان

برگزاری جلسات توجیهی - آموزشی ویژه مدیران مدارس تابعه از طریق شبکه‌های مجازی در بستر قانونی

نظارت بر حسن اجرا و ارائه راهنمایی‌های لازم

دریافت گزارش‌های مستمر از روند اجرایی دستورالعمل از مدارس و ارائه بازخورد

تدوین گزارش نهایی و ارسال به سازمان

انجام فعالیت‌های ضروری به تشخیص اعضاء با توجه به مسایل بومی در استان

گستره اجرای طرح:

این طرح به منظور افزایش کیفیت خدمات آموزشی، پرورشی، توانبخشی و مشاوره در تمامی مدارس استثنایی مراکز مشکلات ویژه یادگیری و مراکز راهنمایی و مشاوره خانواده دارای نیازهای ویژه و دانش آموزان تلفیقی و فراگیر تحت پوشش سازمان آموزش و پرورش استثنایی اجرا خواهد شد.

کلیات:

به منظور بهبود فرایند انجام کار در حین اجرای دستورالعمل، پیشنهادات به این سازمان منعکس گردد.

اجرای برنامه‌ها با مشارکت و تعامل اولیای محترم دانش آموزان صورت پذیرد.

جهت اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌ها هیچ گونه هزینه‌ای به دانش آموزان و اولیای آنان تحمیل نگردد.

در صورت نیاز به درس افزارها و لوح‌های فشرده آموزشی در راستای اجرای دستورالعمل مذکور، موارد به این سازمان اعلام گردد.

در ایام تعطیلی مدارس تحت هیچ شرایطی دانش آموزان مجبور به حضور در مدرسه نگردند.

برنامه و فعالیت‌های پیش بینی شده بر اساس شاخص‌هایی مانند: پاسخگویی به نیاز و علائق دانش آموزان، دارا بودن ساختار منطقی و یکپارچه در چارچوب برنامه‌های مصوب، قابلیت استفاده برای نوآموزان و دانش آموزان و دارا بودن پیامدهای سودمند و نتایج مورد انتظار طراحی شود.

نحوه‌ی اجرا:

الف) دانش آموزان دارای نیازهای ویژه با هوش بهر عادی

اطلاع رسانی به والدین کودکان و دانش آموزان با نیازهای ویژه دارای هوش بهر عادی (مشکلات ویژه یادگیری، آسیب دیده شنوایی، آسیب دیده بینایی، چند معلولیتی و اختلال طیف اتیسم در آموزش - های خاص و تلفیقی) مبنی بر لزوم استفاده از برنامه‌های شبکه آموزش صدا و سیما در تمامی دوره‌های تحصیلی

بهره گیری از درس افزار و لوح‌های فشرده ارسال شده از سوی سازمان (مانند مجموعه آموزشی مداد و...) و ارایه آن به والدین دانش آموزان

تشکیل گروه‌های مجازی شبکه‌های پیام رسان داخلی به منظور ارسال فایل‌های صوتی و تصویری از خدمات آموزشی، توانبخشی و مشاوره در مدارس توسط همکاران پس از تایید مدیر مدرسه

پیش بینی برنامه‌ها و فعالیت‌های آموزشی از سوی مدرسه در دوره ابتدایی با تاکید بر دروس فارسی، ریاضی و علوم متناسب با نیازهای دانش آموزان در گروه‌های مجازی

تبصره 1: تاکید بر درس زبان آموزی برای دانش آموزان آسیب دیده شنوایی با محوریت پیش بینی فعالیت‌های والد محور

تبصره 2: انتقال مفاهیم آموزشی از طریق شبکه آموزش با زبان اشاره و یا زبان درکی برای دانش آموزان آسیب دیده شنوایی توسط والدین

تبصره 3: استمرار طرح آزمایشی آموزش در منزل برای دانش آموزان با معلولیت جسمی - حرکتی در استان - های مجری

آموزگاران و دبیران موظف هستند فعالیت‌ها و برنامه‌های آموزشی خود را همسو با شبکه آموزش صدا و سیما طراحی و ارائه نمایند.

استفاده از فایل کتب صوتی بارگذاری شده در پایگاه اطلاع رسانی سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور برای دانش آموزان آسیب دیده بینایی و معلولین جسمی حرکتی

ارائه فایل پی دی اف راهنمای معلم ویژه معلمان دانش آموزان با آسیب دیده شنوایی، با معلولیت جسمی - حرکتی و آسیب دیده بینایی به والدین از طریق گروه‌های مجازی

معلمان مراکز مشکلات ویژه یادگیری به منظور استمرار برنامه آموزشی، توان بخشی مداخله‌ای و مکمل، فعالیت‌هایی را در قالب بازی بر اساس پروتکل‌های ارسالی از سوی سازمان طراحی و پس از تایید مدیر مرکز در بستر فضای مجازی در اختیار والدین قرار دهند.

الزامات:

اطلاع رسانی به والدین دانش آموزان مبنی بر پیگیری ساعات آموزشی شبکه آموزش صدا و سیما

حضور والدین در زمان پخش برنامه از شبکه آموزش همراه با فرزندان خود

ضبط برنامه آموزشی شبکه آموزش جهت استفاده مجدد توسط والدین

ارائه درس افزار زبان اشاره فارسی پایه اول دانش آموزان آسیب دیده شنوایی به والدین

ب) دانش آموزان دارای نیازهای ویژه با کم توانی ذهنی

دانش آموزان با کم توانی ذهنی، چند معلولیتی و اختلال طیف اتیسم

به منظور تثبیت و تعمیق مفاهیم آموزشی و استمرار فعالیت‌ها ضروری است، در فرایند پیش بینی فعالیت‌ها به نکات زیر توجه شود:

فراهم سازی فرصت استفاده از شبکه‌های پیام رسان داخلی تشکیل گروه‌های مجازی در بستر قانونی به عنوان ابزار اصلی انتقال اطلاعات

استفاده از فیلم‌های کوتاه و اثر بخش از فرایند تدریس مفاهیم آموزشی و ارائه آن به والدین با نظارت و تایید مدیر مدرسه.

پیش بینی تکالیف مهارت محور و نمونه تمرین بر اساس برنامه درسی مصوب توسط معلمان و ارائه به والدین.

ارائه فایل پی دی اف کتاب‌های راهنمای معلم و جزوات بارگذاری شده گروه کم توان ذهنی در پایگاه اطلاع رسانی سازمان به والدین تمامی گروه‌های دانش آموزان با کم توانی ذهنی

ارائه نرم افزار تعاملی آمادگی مقدماتی و تکمیلی دوره پیش دبستان ارسال شده از سوی سازمان به والدین

ارائه راهکارهای آموزشی موثر از طرف معلمان در جهت افزایش مهارت‌های ارتباطی و تعاملی

تاکید بر درس مهارت آموزی برای دانش آموزان با اختلال طیف اتیسم و آموزش مفاهیم توسط والدین

تاکید بر دروس فارسی، ریاضی و علوم برای دانش آموزان دوره ابتدایی با کم توانی ذهنی

تاکید بر دروس مهارت‌های اجتماعی - اقتصادی، فارسی، ریاضی، تفکر و سبک زندگی در دوره اول متوسطه پیش حرفه ای

پیش بینی فعالیت‌های کاربردی و مهارت محور درس ریاضی دوره اول متوسطه پیش حرفه ای (پایه‌های هفتم و هشتم) در خصوص مفاهیمی مانند پول، ساعت... از طریق شبکه‌های پیام رسان داخلی و ارائه به والدین

تاکید بر دروس مطالعات اجتماعی فارسی، ریاضی و مهارت‌های زندگی در دوره دوم متوسطه حرفه ای

استفاده از امکانات فناوری اطلاعات استان‌ها جهت برگزاری کلاس‌های آنلاین

بارگذاری محتواهای آموزشی مناسب بر روی پایگاه اطلاع رسانی ادارات

توان بخشی و مشاوره و مدد کاری

الف) توان بخشی

به منظور استمرار فعالیت‌های درمانی، همکاران توان بخشی در حوزه کاردرمانی، گفتار درمانی و شنوایی شناسی با مد نظر قرار دادن ارزیابی‌ها و درمان‌های صورت گرفته در صورتی که والدین توانایی انجام فعالیت‌های خاصی را دارند با ارای ه ای آموزش‌های لازم از طریق شبکه‌های پیام رسان داخلی روند درمان را با والدین ادامه و پیگیری‌های لازم را در این خصوص انجام دهد.

همکاران کار درمانگر فعالیت‌های پیش بینی شده را بر اساس پروتکل کار درمانی طراحی و به والدین ارائه نمایند.

ب) مشاوره و مدد کاری

با تهیه پیام در قالب فایل‌های صوتی و تصویری با موضوع رعایت نکات بهداشتی و ایمنی در خصوص ویروس کرونا و ارایه آن در شبکه‌های پیام رسان داخلی آموزش‌های لازم به والدین صورت گیرد.

به منظور استمرار فعالیت‌های مشاوره‌ای به دانش آموزان در جهت کاهش انواع اختلالات رفتاری و مشکلات تحصیلی دانش آموزان و... شایسته است همکاران مشاور رهنمودهای لازم را با استفاده از شبکه‌های پیام رسان داخلی طراحی و در اختیار والدین قرار دهند.

پاسخگویی مراکز راهنمایی و مشاوره خانواده دانش آموزان با نیازهای ویژه با پیش بینی فعالیت‌های مشاورهای و توانبخشی و برنامه‌های آموزشی والدین به صورت تلفنی و ارائه خدمات از طریق شبکه‌های پیام رسان داخلی صورت گیرد.