دو هزار تومان یا 70 هزار تومان / فاصله‌ی 68 هزار تومانی در اعلام قیمت بنزین به چه معناست؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، فاطمه مهاجرانی در جمع نمایندگان رسانه‌های گروهی قیمت تمام شده‌ی بنزین را هفتاد هزار توملن اعلام کرده است این در حالی است که حسین صمصامی، نماینده مجلس شورای اسلامی بر موضع پیشین خود در باب این‌که نرخ بنزین دو هزار تومان است پافشاری کرده است. وی با این دست فرمان قیمت هفتاد هزار تومانی بنزین را زیر سئوال برده است اما واقعیت ماجرا چیست؟

قیمت تمام شده‌ی بنزین چقدر است؟

در شرایطی کشور با ناترازی بنزین روبه‌روست که در سطح کلان تصمیم‌گیری هنوز هیچ توافقی بر سر قیمت تمام شده‌ی بنزین وجود ندارد.

این عدم توافق به دلیل تفاوت مبنایی متفاوت در محاسبه‌ی قیمت بنزین رخ داده است. مبنای محاسبه‌ی قیمت بنزین اگر لحاظ شدن نرخ نفت خام و بهای بنزین در بازارهای جهانی باشد مبنا با زمانی که نرخ بنزین بدون مجاسبه‌ی نفت مد نظر قرار گیرد متفاوت است.

حال سئوال اینجاست که چگونه ممکن است ورود به ماجرای تغییر قیمت بنزین یا تغییر معادلات بنزین در اقتصاد ایران صورت گیرد وقتی فاصله‌ی قیمت تمام شده چیزی در محدوده‌ی 68 هزار تومان است.

بنزین در حال حاضر به دو نرخ 1500 تومانی و سه هزار تومانی در ایران فروخته می‌شود. هر چند نرخ بنزین بر مبنای دلار در ایران بسیار ارزان است اما باید در نظر داشت که قدرت خرید مولفه‌ی مهمی در تعیین نرخ‌هاست. قدرت خرید جامعه‌ی ایرانی قدرتی پایین تر از کشورهایی است که مبنای مقایسه هستند.

با این حال به نظر می‌رسد پی از اقناع افکار عمومی در خصوص مساله‌ی تغییر قیمت بنزین لازم است سیاستگذار در سطح کلان به راه حل‌هایی اجرایی و مبناهای مشترک دست پیدا کنند چرا که تا زمانی که مبنای بررسی یکی نابشد، اختلافاتی تا این حد زیاد اصل ماجرا را زیر سئوال خواهد برد.

 رقم دو هزار تومان برای هر لیتر بنزین از کجا آمد؟

صمصامی درباره‌ی مبنای اعلامی‌اش در خصوص قیمت بنزین گفته است: هزینه ریالی دولت برای هر لیتر بنزین کمتر از 2 هزار تومان برآورد می‌شود و این رقم تنها بخش هزینه‌های مستقیم را شامل می‌شود.

او توضیح داد که هزینه استخراج نفت خام از محل 14.5 درصد درآمد حاصل از فروش نفت تأمین می‌شود و به‌این‌ترتیب، این بخش بار مالی مستقیمی بر بودجه عمومی دولت ندارد.

همچنین فرایند پالایش به‌صورت تهاتری انجام می‌شود؛ دولت نفت خام را به پالایشگاه‌ها می‌دهد و فرآورده‌های پالایش‌شده را تحویل می‌گیرد، بنابراین در این مرحله نیز هزینه ریالی مستقیمی پرداخت نمی‌شود.

صمصامی 2 بخش دارای هزینه واقعی برای دولت را شامل حمل‌ونقل و حق‌العمل جایگاه‌داران دانست و گفت: هزینه حمل هر لیتر بنزین به جایگاه‌های سوخت حدود 800 تومان و حق‌العمل جایگاه‌داران طبق مصوبه دولت 650 تومان برای هر لیتر است.

وی تأکید کرد: رقم کمتر از 2 هزار تومان به معنای قیمت تمام‌شده واقعی بنزین در اقتصاد کشور نیست، زیرا در این محاسبه ارزش واقعی نفت خام به‌عنوان یک سرمایه ملی لحاظ نشده است.

حال سئوال این است که برای ورود به تصمیم‌گیری باید چه نرخی مبنا قرار گیرد. مبنای مشترک بی‌تردید اولین گامی است که برای ورود به فرایند اصلاح باید در دستور کار قرار گیرد.

223223