رئیسی رکورددار تورم می‌شود؟
بررسی آمارهای تورم در 75 سال گذشته نشان می‌دهد دولت سیزدهم در حال رسیدن به نقطه اوج تورم در سال 1374 است
به گزارش اقتصادنیوز روزنامه اعتماد نوشت: نرخ تورم ماهانه ایران در آذرماه 1401، 5/48% بوده است. این مقدار، تورم سال 1401 را به 45% رسانده است. این مقدار هنوز از تورمی که در نیمه دهه هفتاد رخ داد، بیشتر نیست، اما اگر به جای آخرین مقدار، متوسط چهار سال منتهی به سال جاری را در نظر بگیریم، خواهیم دید فشار تورمی که در حال حاضر تجربه می‌شود، در 75 سال گذشته بی‌سابقه بوده است.
اگر تغییرات تورم را به تفکیک گروه‌های کالایی بررسی کنیم با مقادیر بی‌سابقه تورم در مواردی مانند روغن و چربی (250%)، لبنیات و تخم مرغ (84%) و نان (74%) در اقلام خوراکی و همینطور مواردی مانند بهداشت و درمان (52%)، مسکن (42%) و آموزش (32%) از خدمات عمومی و پایه مواجه می‌شویم.
چرا تورم بیش از پیش احساس می‌شود؟
بررسی روند تورم در 75 سال گذشته نشان می‌دهد بیشترین تورم در سال 1374 رخ داده است. در دهه‌های 30 و 40 شاهد تورم‌های کمتر از 15% هستیم. اما با تزریق درآمد بالای نفتی به اقتصاد ایران، تورم در دهه 50 شدت گرفت و بعد از جنگ ایران و عراق، در سال 1374 به بیشترین مقدار خود از سال 1325 رسید. با این حال، می‌توان گفت امروز فشار افزایش قیمت‌ها، حتی بیشتر از نیمه دهه هفتاد احساس می‌شود.
در سال 74 تورم به 49% رسیده بود. در سال‌های قبل از آن، تورم 35%، 23% و 24% بود (متوسط چهار سال = 33%) اما در چهار سال منتهی به 1401، تورم به ترتیب 45%، 41%، 36% و 36% است (متوسط چهار سال = 40%). مقدار زیاد تورم در سال‌های پی در پی و البته افت ارزش ریال در برابر دلار و اثرات آن در بازارهای مختلف، فرصتی برای تجدید قوای حقوق‌بگیران که بخش عمده مصرف‌کنندگان را تشکیل می‌دهند باقی نمی‌گذارد و تامین هزینه‌های زندگی را برای آنان به یک ماراتن نفس‌گیر و پایان‌ناپذیر تبدیل می‌کند.
متوسط تورم در چهار سال منتهی به 1401 بیش از هر زمان دیگری در 75 سال گذشته بوده است و به همین دلیل می‌توان گفت فشار ناشی از تورم در زمان حاضر بیشتر از هر زمان دیگری از سال 1325 تاکنون احساس می‌شود.
درصد افزایش قیمت‌ها در آذر ماه 1401 نسبت به ماه مشابه در سال قبل (تورم نقطه به نقطه) برای گروه‌های کالایی و زیرمجموعه‌های‌شان در هر یک از این دو دسته در جدول شماره یک آمده است [5].
در جدول شماره یک در درجه اول نرخ تورم روغن‌ها و چربی‌ها با مقدار بسیار زیاد 250% جلب‌توجه می‌کند. پس از آن خوراکی‌هایی مانند شیر، پنیر و تخم مرغ، نان و غلات، گوشت قرمز، گوشت مرغ و شیرینی‌جات در کنار مواردی مانند رستوران، هتل، بهداشت و درمان با بیش از 50% تورم قرار دارند. با توجه به ضروری بودن بسیاری از این گروه‌های کالایی یادشده در سبد خانوار، جای تعجب ندارد که تاثیر آن بر کیفیت زندگی مردم بیش از پیش احساس شود.
اما برای مطالعه فشار ناشی از تورم نمی‌توان تنها به آخرین مقادیر منتشر شده در گروه‌های کالایی مختلف بسنده کرد. ممکن است نرخ تورم در برخی از گروه‌های کالایی بیشتر از سایر گروه‌ها نباشد اما همان مقدار را هم پیش از این تجربه نکرده باشد [6]. برای این کار باید روند تغییرات تورم را در طول زمان مورد بررسی قرار دهیم.
تورم بی‌سابقه در خوراکی‌ها، بهداشت و درمان، آموزش و مسکن
در تمامی گروه‌های کالایی یادشده نرخ تورمی که در ماه‌های اخیر تجربه می‌شود، از سال 1391 تاکنون بی‌سابقه است. مشاهده مقدار‌های بی‌سابقه تورم نه تنها در کالاهای ضروری مانند اقلام «خوراکی» که در سبد روزانه مصرف‌کننده، بلکه در موارد غیرمنتظره‌ای مانند «بهداشت و درمان»، «آموزش» و «مسکن» نیز به چشم می‌خورد. مشاهده تورم بی‌سابقه در سه گروه اخیر از آن رو حایز اهمیت است که بخش مهمی از آنها در گروه‌های بهداشت و درمان و آموزش، قرار بوده به صورت عمومی و رایگان عرضه شود و در گروه مسکن نیز مطابق وعده‌هایی که داده شد، قرار بود عرضه مسکنِ ارزان قیمت جلوی رشد قیمت مسکن را بگیرد. اما تحلیل داده‌هایی که مرکز آمار از مصرف‌کنندگان جمع‌آوری کرده، نشان می‌دهد نرخ تورم در این سه گروه نیز رکورد شکسته است.
همچنین بخوانید