رمضان و فرهنگ زندگی
شب قدر، ماه نزول قرآن، یک ماه مشق ترک گناهان کوچک و بزرگ، واجب بودن روزه و دم فرو بستن از سخن و کرداری که مبطل روزه است.
به گزارش مشرق، احمد میراحسان پژوهشگر فرهنگی در یادداشتی اختصاصی پیرامون ماه مبارک رمضان نوشت:
ماه و تقسیم زمان به ایام، در فرهنگ اسلام معنادار است. ایام الله، از خلقتی عجیب دارای ظاهر و باطن پرده بر می‌دارد، موجودی که ظاهرش وجه نمادینی برای معرفی باطن اوست.
ماه مبارک، ماه ماه‌های خداست. ضیافت خداست و بر عکس مهمانی‌های دنیوی ماه روزه و گرسنگی و تشنگی است. این گرسنگی و تشتگی و اعمال دیگر ماه مبارک، یک سلوک در دنیا و زیستن سعادتمندانه دنیوی برای مشق و تربیت و عبودیت با هدف زندگی ابدی و سعادت فرادنیوی است. تهیگی از دنیا تا در قلب، روزه دار نور خدا فروزش شدید گیرد. بدین سان تشنگی و گرسنگی، تفسیر عرفانی و حتی سیاسی / اجتماعی را پذیرفته است؛ اما من بنا را به کنجکاوی بر آشکارترین وجه همگانی ماه رمضان می‌نهم و بر اساس آن می‌کوشم ویژگی پر عظمتش را بنا به ذخایر معارف قرآنی در یابیم... لازم نیست به تکرار سخن مکرر در باره آن بپردازیم. آنقدر در این دریای متبرک جواهر و انوار گوهرین و برکات برای حیات طیبه وجود دارد که تماشای این معارف خود یک عمر و عمرها می‌خواهد .
شمایلی که ماه مبارک رمضان می‌سازد از منظر جهان زیست انسانی از چنان روشنی و تعالی و فرهتگمندی عظیمی برخوردار است که حیرت انگیز است. این ماه در دل خود ارکان یکتای فرهنگ سعادت و آدمیت در مقیاس تربیت فردی و اجتماعی را تا ظهور روزگار عدل موعود و زندگی انسانی و اسلامی کامل تحت امامت انسان کامل عج گرد آورده است. رمضان المبارک، طرح استراتژیک توسعه زندگی اسلامی مسلمانان است در همه زمان‌ها تا به ویژه در عصر غیبت، بر اساس حضور امام غائب، از مهلکه‌های هولناک به سلامت عبور کنند.
ارکان اعظم راهنمایی عملی در ماه رمضان گرد آمده تا از خود این ماه عیناً خود یک فرهنگ زنده و عامل و مؤثر و کارا و ربانی بسازد، نه زمانی برای گفتگو در باره فرهنگ. رمضان متبرک نام دیگر زیستن در فرهنگ، با فرهنگ و برای همگن شدن با فرهنگی است در دنیا که نامش بندگانه زیستن است. این ماه خدا و ضیافت خدا برای انسان است تا زندگی الهی را بر متن فرهنگ خدایی طی کند و برای این فرهنگ زندگی پاک و امر عظیم در رمضان گرد آورده شده: نزول قرآن عظیم، پیامبر اعظم، علی ولی الله، امامان معصوم و میراث معرفتی و راه دانی و راهنمایی رمضانی‌شان که در ادعیه مأثوره چون دعای افتتاح و دعای ابوحمزه و دعای سحر و... برای رمضان‌های همه زمان‌ها تا قیامت محفوظ است و نور بخش تر و زندگی بخش تر از همه، حضور خاص امام زنده، در اصل ذخیره خدا و مجری اسلام کامل، ارواحنا له الفداء، صاحب امر، امام زمان عج، در این ماه با امصای تقدیر هستی آتی و رمضانی که به فطر ختم می‌شود و فطر را گشایش همه مسیر و درخواست و تربیت و عصاره فرهنگ کرده است و در پایان رمضان محصول فرمان پذیری و در اصل فرهنگ پذیری قرار داده است.
هر ایدئولوژی و فلسفه و تفکری برای توضیح زندگی و چگونه زیستن، متکی بر چهار چوب نظری و مباحث بنیادین و فرهنگ و مجموعه ارزشی و راه‌های طی طریق خاص خود است ؛ اما اسلام بجای مباحث انتزاعی و مجرد، راه عملی را برای معرفت به حیات انتخاب کرده است: راه مبارک رمضان را! خدا رمضان مبارک را موجودی آفرید که عصاره فرهنگ اسلام را با ورود در خزینه دریایی‌اش در وجود اهل شنا در رمضان جاری می‌سازد.
این یک معجزه، یک دهش یک آموزش و یک لطف و افاضه فیض و راه روشن مؤمن بودن و و مؤمن زیستن و مدام شدن است. خدای مهربان و پرودرگار رحمان رحیم برای ادراک این ماه و توفیق دوستی و همنشینی با آن و زندگی رستگار اسلامی، با برکات ویژه، مسلمانان ولو افراد ناتوان از خواندن و نوشتن را فرهنگمند می‌کند. با این ماه انسان مسلمان با ایمان، امکان می‌یابد با روش تربیتی رب العالمین، غرق فرهنگ نوری و حامل ارزشهای اسلام شود. جذب ارزشهای ناب الهی ی اسلام، از طریق شگفت انس و دوستی و محبت با یک ماه مبارک.
زیستن در جان یک ماه یک معجزه خاص پروردگار یکتا برای مومنان دین حق خاتم است. ببینیم عناصر عظمت این ماه کدام است؟ صرفاً توجه به نقش و بسامد کانونی و تکرار کلماتی خاص در متن حیات رمضان المبارک، در همان وهله اول، عظمتی را معرفی می گند که ما را تکان می‌دهد. دوباره این آیات و کلمات را تأمل کنیم:
شب قدر، ماه نزول قرآن، یک ماه مشق ترک گناهان کوچک و بزرگ، واجب بودن روزه و دم فرو بستن از سخن و کرداری که مبطل روزه است. دعاهای فراوان و مکرر هر روزه، با قدرت تربیت اعتقادی و قلبی و شناختی و اخلاقی نیرومند و طلب وسعت رزق حلال و ارزاق معنوی چون حج بیت الله الحرام؛ و دیدار با نبی و زیارت قبر نبی اکرم صلوات الله علیه و آله، تقاضای قرب به مواقف کریمه ومشاهد شریفه و همگانی کردن تقاضاهای که درباقی ایام تنها به اولیاء الله و پیامبران و معصومانه وعده اجابتشان داده شده است.