روزنامه سپاه از نقشه جذاب دولت برای حقوق کارمندان رونمایی کرد
رئیس‌جمهور با تشکیل کارگروه ویژه‌ای، گام جدیدی برای اصلاح نظام پرداخت حقوق در دستگاه‌های دولتی بر اساس عملکرد برداشته است. این طرح که با هدف پایان دادن به بی‌عدالتی در پرداخت‌ها و افزایش بهره‌وری مطرح شده، در حالی نوید تحول می‌دهد که تجربه دهه‌های گذشته نشان می‌دهد تبدیل این شعار به واقعیت، مسیری پرچالش و نیازمند شجاعت و شفافیت است.
- فهرست محتوا
- هدف طرح؛ عدالت در پرداخت‌ها و افزایش بهره‌وری
- موانع اجرای نظام پرداخت مبتنی بر عملکرد
- چرا طرح‌های مشابه در گذشته شکست خوردند؟
- مزایای موفقیت طرح؛ عدالت، بهره‌وری و اعتماد عمومی
- چالش اصلی غلبه بر تعارض منافع
مسعود پزشکیان در احکامی جداگانه، کارگروهی با عنوان «نظام پرداخت مبتنی بر عملکرد» تشکیل داده که هدف آن طراحی سیستمی برای تنظیم حقوق و مزایای کارکنان دولت بر اساس کارایی واقعی، به جای معیارهایی مانند سابقه یا مدرک تحصیلی است. این کارگروه متشکل از رئیس سازمان اداری و استخدامی (دبیر)، رئیس سازمان برنامه و بودجه، خزانه‌دار کل کشور، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس و رئیس دیوان محاسبات کشور است که وظیفه دارند با تهیه گزارش‌های تحلیلی و راهکارهای اجرایی، این نظام را پیاده‌سازی کنند.
هدف طرح؛ عدالت در پرداخت‌ها و افزایش بهره‌وری
این طرح با تأکید بر هزینه‌یابی دقیق خدمات، بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد، پاسخگویی و آموزش مدیران و کارکنان، به دنبال رفع بی‌عدالتی در نظام پرداخت‌های دولتی است. در حال حاضر، بسیاری از دستگاه‌های دولتی حقوق یکسانی به کارکنان پرتلاش و کم‌کار پرداخت می‌کنند که نتیجه آن دلسردی نیروهای کارآمد و رواج فرهنگ «کم‌کاری قانونی» است. این کارگروه قصد دارد با اصلاح این روند، انگیزه و بهره‌وری را در نظام اداری تقویت کند.
موانع اجرای نظام پرداخت مبتنی بر عملکرد
اجرای این طرح با چالش‌های جدی مواجه است که در دهه‌های گذشته نیز مانع تحقق شعارهای مشابه شده‌اند:
-
کمبود داده‌های دقیق: نبود اطلاعات قابل‌اعتماد درباره وظایف، کیفیت و تأثیر کار کارکنان، طراحی نظام پرداخت عادلانه را دشوار می‌کند.
-
نیاز به مدیران منصف: ارزیابی عملکرد توسط مدیرانی که ممکن است تحت تأثیر روابط شخصی یا جناحی باشند، می‌تواند به تبعیض منجر شود.
-
لزوم شفافیت و نظارت: بدون نظارت مستقل و ابزارهای دیجیتال شفاف، اعتماد به این نظام شکل نخواهد گرفت.
-
تعارض منافع: تصمیم‌گیرندگانی که خود در نظام کنونی ذی‌نفع هستند، ممکن است انگیزه کافی برای اصلاحات جسورانه نداشته باشند.
چرا طرح‌های مشابه در گذشته شکست خوردند؟
از دهه 1380، دولت‌های مختلف بارها از پرداخت بر اساس بهره‌وری سخن گفته‌اند، اما این وعده‌ها به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم، مقاومت‌های سازمانی و تعارض منافع به نتیجه نرسیده‌اند. اعضای کارگروه جدید، که همگی در ساختار کنونی جایگاه‌های کلیدی دارند، باید شجاعت حذف مزایای غیرمنطقی و مقابله با سازمان‌های پرنفوذ را داشته باشند. در غیر این صورت، این طرح نیز به گزارش‌های بی‌اثر و جلسات بی‌نتیجه ختم خواهد شد.
مزایای موفقیت طرح؛ عدالت، بهره‌وری و اعتماد عمومی
در صورت اجرای موفق این طرح، نتایج زیر قابل انتظار است:
-
عدالت اداری: پرداخت حقوق بر اساس عملکرد، انگیزه کارکنان پرتلاش را افزایش می‌دهد و فرهنگ کم‌کاری را تضعیف می‌کند.
-
افزایش بهره‌وری: تخصیص هدفمند منابع بیت‌المال، راندمان دستگاه‌های اجرایی را بالا می‌برد.
-
اعتماد عمومی: شفافیت در پرداخت‌ها و انتشار گزارش‌های عملکرد، اعتماد مردم به نظام اداری را تقویت می‌کند.
-
تحول فرهنگی: این طرح می‌تواند الگویی برای مدیریت بهینه در بخش عمومی ایجاد کند و به سایر بخش‌ها سرایت یابد.
چالش اصلی غلبه بر تعارض منافع
بزرگ‌ترین مانع پیش روی این کارگروه، تعارض منافعی است که اعضای آن در ساختار کنونی دارند. اگر این افراد نتوانند با نگاه ملی و فراسازمانی تصمیم‌گیری کنند، طرح جدید به سرنوشت تلاش‌های گذشته دچار خواهد شد. موفقیت این طرح به شجاعت در مواجهه با ناکارآمدی‌ها، شفافیت کامل و مطالبه‌گری مردم و نخبگان بستگی دارد.
