سال 1403 سومین سال خشک کشور ثبت شد؛ کاهش 85 میلی‌متری بارش‌ها

رئیس سازمان هواشناسی کشور گفت: سال 1403 سومین سال خشک کشور ثبت شد و بارش‌ها طی 50 سال اخیر حدود 85 میلی‌متر کاهش یافته است.

به گزارش خبرنگار مهر، سحر تاجبخش رئیس سازمان هواشناسی کشور امروز (دوشنبه، 21 مهر) در نشست تخصصی روز جهانی کاهش خطر سوانح و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی، با بیان اینکه پدیده‌های مخاطره‌آمیز از نظر ریسک سرمایه‌گذاری اقتصادی جزو مهم‌ترین تهدیدها در بازه‌های دو ساله و ده‌ساله محسوب می‌شوند، گفت: در حال حاضر نیز دومین مخاطره‌ای هستند که بیشترین ریسک را برای سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کنند؛ ازاین‌رو توجه به وضعیت هوا و اقلیم اهمیت زیادی دارد.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین پیامدهای تغییر اقلیم، افزایش تعداد و شدت مخاطرات طبیعی است. در واقع امواج گرمایی که با بازه‌های 10 ساله رخ می‌دهند، نشان می‌دهند که اگر سناریوهای تغییر اقلیم بر اساس افزایش 1.5، 2 و 4 درجه باشد، تعداد این پدیده‌ها 9.4 برابر افزایش پیدا کرده و دما حدود پنج درجه بالاتر خواهد رفت. بنابراین پیامدهای تغییر اقلیم یکی از مهم‌ترین عوامل افزایش مخاطرات و ریسک‌های طبیعی است.

رئیس سازمان هواشناسی کشور با بیان آخرین وضعیت اقلیم، گفت: بر اساس گزارش سازمان هواشناسی جهانی، تا پایان سال 2024 روند افزایش دما نسبت به دوره قبل از انقلاب صنعتی بسیار جدی است. به‌ویژه از دهه 1990 به بعد، افزایش دما با شیب تند ادامه داشته و ارتفاع تراز آب اقیانوس‌ها و محتوای گرمایی آب نیز به همین ترتیب روند افزایشی پیدا کرده است.

وی بیان کرد: یکی از پیامدهای مهم این تغییرات، افزایش دمای کل جهان در سال 2024 بود که برای نخستین بار در برخی ماه‌ها میانگین دما به بیش از 1.5 درجه بالاتر از دوران پیش از انقلاب صنعتی رسید. این آستانه، حدی است که عبور از آن باعث آسیب جدی بسیاری از اکوسیستم‌ها خواهد شد.

تاجبخش ادامه داد: در آمریکای شمالی، برای نخستین بار، سال 2024 به عنوان سالی با یک و نیم درجه افزایش نسبت به میانگین ثبت شد؛ در اروپا 1.24 صدم و در آسیا حدود 1.06 بود. بنابراین سالی بسیار گرم و دارای اثرات علمی و اقلیمی برجسته بود.

تاجبخش با اشاره به وضعیت منطقه افزود: منطقه ما جزو گرم‌ترین نقاط کره زمین بود و تغییرات دما به وضوح نمایان است. تغییرات بارش، به‌ویژه در جنوب کشور و سیستان و بلوچستان، نشان می‌دهد روند این رخداد در حال افزایش است. همچنین وضعیت ذخایر آب‌های شیرین در سال‌های 2020 تا 2023 به عنوان بدترین وضعیت منطقه‌ای ثبت شده و مدل‌های پیش‌بینی آینده نشان می‌دهند شاخص خشکی، تبخیر و تعرق در دهه‌های آینده افزایش شدیدی خواهد داشت.

وی گفت: بنابراین هم دمای گرم‌تر و هم هوای خشک‌تر و جو تشنه‌تری را انتظار داریم. اگر روند فعلی ادامه یابد، الگوهای مشابهی در کشور نیز تکرار خواهد شد. طی 50 سال گذشته روند کاهش بارش سالانه حدود 85 میلی‌متر بوده و دما در هر دهه حدود 0.4 درجه افزایش یافته است.

معاون وزیر راه و شهرسازی یادآور شد: شاخص‌های خشکسالی نشان می‌دهند سال 1403 سومین سال خشک کشور بوده و بر اساس شاخص ترکیبی SPI، یکی از خشک‌ترین سال‌ها ثبت شده است. بنابراین روند افزایش دما، کاهش بارش، افزایش تبخیر و تعرق و در نتیجه خشکی بیشتر در کشور ادامه خواهد داشت.

تاجبخش در پایان خاطرنشان کرد: هشدارها در سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز صادر می‌شوند و شدت و احتمال رخداد مخاطره باید با داده‌های در معرض خطر و آسیب‌پذیری سنجیده شود. به عنوان مثال، می‌دانیم باد شدید با سرعت 60 کیلومتر در ساعت چه خسارتی وارد می‌کند، اما اطلاعات دقیق در مورد سازه‌ها و درختان فرسوده در شهر تهران موجود نیست. این لایه‌های اطلاعاتی برای پیش‌بینی‌های دقیق‌تر ضروری است.