سبک جدید خرید موبایل
با وجود اینکه مهرماه به‌دلیل بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها فصل رونق بازار موبایل است، اما امسال در این ماه خبری از رونق نیست؛ دلیل آن هم افزایش نوسانات قیمت دلار و کمبود تقاضاست. البته این‌بار کاهش چشم‌گیر قدرت خرید مردم موجب شده است مسیر اصلی خرید تلفن همراه از خرید نقدی به سمت خرید قسطی تغییر کند؛ موضوعی که فعالان بازار هم به آن اشاره می‌کنند و از نظر آنها با فعال‌سازی مکانیسم ماشه...
مهسا طاعتی: در روزهای اخیر یکی از اعضای هیات‌مدیره اتحادیه فروشندگان تلفن همراه از افزایش چند برابری مراجعه مردم برای تعمیرات موبایل خبر داد. به گفته او، حضور مردم در تعمیرگاه‌های تلفن همراه و تلاش برای تعمیر دوباره موبایل‌های خراب و دست دوم چند برابر شده است. گزارش میدانی از بازار موبایل هم این صحبت را تایید کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بازار همچنان با رکود تقاضا و خرید و فروش مواجه است و مردم از اقشار کم‌درآمد گرفته تا پر درآمد ترجیح می‌دهند که به‌صورت قسطی موبایل بخرند. البته در هفته اخیر مقداری از قیمت گوشی‌های لوکس به‌ویژه آی‌فون17 کاسته شد.
رشد خرید قسطی
این روزها بازار موبایل بیشتر از قبل تحت‌تاثیر نوسانات نرخ دلار است و فعالان هم پیش‌بینی چندان مثبتی از تغییر قیمت تلفن‌های همراه ندارند. به گفته محمد یونسی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه فروشندگان تلفن همراه، حضور مردم در تعمیرگاه‌های تلفن همراه و تلاش برای تعمیر دوباره موبایل‌های خراب و دست دوم چند برابر شده است. بررسی میدانی از بازار موبایل هم این موضوع را تایید کرد. مغازه‌ها خالی از مشتری است و خبری از خرید و فروش موبایل نیست. فعالان هم از تداوم رکود تقاضا در بازار می‌گویند. در پی همین رکود به نظر می‌رسد که قیمت برخی موبایل‌های لوکس به‌خصوص مدل‌های آی‌فون17 کاهش یافته است. یک فعال بازار موبایل هم در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از کاهش قیمت تلفن‌های همراه گران‌قیمت در بازار خبر داد و گفت: «از اواسط هفته گذشته یک مقداری کاهش قیمت در گوشی‌های پرچمدار را داشتیم.
از طرف دیگر، به دلیل کاهش تقاضا در بازار و عدم تمایل مردم به خرید موبایل به نظر می‌رسد که این روند در هفته‌های بعد هم ادامه داشته باشد.» بررسی میدانی از بازار موبایل هم این گفته را تایید می‌کند و بیانگر این است که خرید و فروش قابل‌توجهی در بازار وجود ندارد. یک فعال دیگر بازار هم به دنیای اقتصاد توضیح داد: «این روزها بازار موبایل بیشتر از قبل تحت‌تاثیر تغییرات قیمت دلار است و تامین‌کنندگان هم روند با این تحولات کنترل می‌کنند که برای عرضه‌کنندگان موبایل در بازار چالش ایجاد کرده است.»
او همچنین به رونق بازار تعمیرات موبایل اشاره کرد و گفت: «در دو سال اخیر خرید قسطی گوشی حتی برای اقشار با درآمد بالا هم افزایش یافته است. پیش از این تقریبا 20 درصد مسیر خرید موبایل قسطی بود، اما در حال حاضر مسیر اصلی خرید تلفن‌های همراه برای مردم از طریق خرید اعتباری در لندتک‌هاست. به همین دلیل فروشگاه‌های فیزیکی و اینترنتی تمرکز خود را بر افزایش همکاری با این کسب‌وکارها گذاشته‌اند.»
از نظر محمدرضا عالیان، فعال بازار موبایل نیز افزایش تقاضا برای خرید اقساطی موبایل طی ماه‌های اخیر مشهود بوده و این موضوع نیازمند توجه و بازنگری در سیاست‌های تامین مالی است. او همچنین در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد درباره اوضاع قیمت‌ها در بازار توضیح داد: «در چند ماه اخیر، با وجود کاهش نوسانات قیمت دلار، کاهش قیمت گوشی موبایل به صورت ارگانیک رخ نداده است. دلیل اصلی این موضوع فرآیند ثبت‌سفارش واردات موبایل است که تغییراتی در آن ایجاد شده و باعث مشکلاتی برای شرکت‌های واردکننده شده است.
شرکت‌هایی که قبلا کالا را در فضای رقابتی و با سود معقول عرضه می‌کردند، اکنون به‌تدریج از بازار حذف می‌شوند و در عوض، برخی «نورچشمی‌ها» هستند که به شکل نامتعارفی سفارش و تخصیص ارز دریافت می‌کنند. این موضوع باعث از بین رفتن رقابت سالم در بازار شده است.» عالیان ادامه داد: «کاهش قیمت‌هایی که در برخی مدل‌ها مشاهده می‌شود بیشتر به دلیل نوسانات نرخ ارز است و بازیگران اصلی بازار که ارز بیشتری دریافت کرده‌اند، بر قیمت‌ها تاثیرگذارند. به علاوه، عرضه کالاها پراکنده و نامنظم شده و توزیع پایدار سابق دیگر وجود ندارد.
همچنین با وجود شروع فصل بازگشایی مدارس، تقاضا نسبت به سال‌های گذشته افزایش قابل‌توجهی نداشته که خود باعث رکود بازار شده است.» به گفته او، روند کاهشی قیمت‌ها تا زمانی ادامه خواهد داشت که تخصیص ارز به «نورچشمی‌ها» کنترل شود و فضای رقابتی و برابر میان واردکنندگان ایجاد شود؛ در غیر این صورت، این روند متوقف نخواهد شد. این فعال درباره افزایش خرید قسطی تلفن همراه گفت: «این روند به ویژه در شرایط اقتصادی و ارزی پرالتهاب که پس از اعلام اجرای مکانیسم ماشه ایجاد شده، بیشتر دیده می‌شود.
اگرچه فروش اقساطی گوشی در سال‌های گذشته هم وجود داشته، اما مکانیسم‌های تامین مالی فعلی که بیشتر در دست شرکت‌های فین‌تک و نهادهای مالی است، مناسب نیست و نیاز به اصلاح دارد. فروش اقساطی گوشی با خرید اقساطی خودرو تفاوت‌های بنیادی دارد، چرا که ماهیت و استراتژی مصرف این دو کالا کاملا متفاوت است. این تفاوت‌ها چالشی برای روند فروش اقساطی گوشی به وجود آورده است.»
کاهش قیمت ادامه می‌یابد؟
از سوی دیگر، با اینکه بازار موبایل تغییرات چشم‌گیری در قیمت‌ها و تقاضا نداشته است، اما مقداری کاهش قیمت در مدل‌های آی‌فون17 مشاهده است. عرضه رسمی و تجاری گوشی‌های آی‌فون 17 در اواسط مهرماه امسال در ایران شروع شد و در مواردی قیمت‌هایی بالای 370میلیون تومان برای مدل پرومکس و ظرفیت 512 گیگابایتی اعلام شد.
در حال حاضر از صحبت های فعالان و گزارش‌های میدانی به نظر می‌رسد که مقداری از قیمت‌های عجیب‌و غریب فاصله گرفته است. یک فروشنده هم این موضوع را تایید کرد و در این باره توضیح داد: «قیمت فروش آی‌فون17 پرومکس با ظرفیت 512 گیگابایتی پیش از این حدود 370میلیون تومان اعلام می‌شد، اما در حال حاضر به 310 و در مواردی به 307میلیون تومان هم رسیده است.» یک فعال دیگر بازار موبایل هم معتقد است که در شرایط فعلی برای حفظ ارزش پول بهترین گزینه خرید گوشی آی‌فون است. او همچنین مطرح کرد که در حال حاضر با 100میلیون تومان می‌توان یک آی‌فون14 پرومکس رجیستر شده و مدل 16 نرمال خرید. همچنین قیمت آی‌فون17 معمولی نیز از 180میلیون تومان شروع می‌شود. برای خرید سایر گوشی‌های میان‌رده یا پرچمدار از مدل‌های پرفروش و محبوب دیگر هم باید حداقل از 50 تا 130میلیون تومان هزینه کرد.
البته فعالان و فروشنده های بازار معتقدند که در هفته‌های آتی کاهش قیمتی در موبایل نخواهیم داشت. اگر کاهش قیمتی هم تحت‌تاثیر کاهش نرخ دلار رخ بدهد، نهایتا 500 هزار تومان تا یک‌میلیون تومان ریزش خواهد بود. با این حال، روز گذشته که این گزارش میدانی از بازار موبایل نوشته شد، قیمت دلار در صبح حدود 106 هزار تومان و بعد از ظهر به 109 هزار تومان هم رسید که به گفته فروشنده‌ها، با همین میزان افزایش قیمت تقریبا یک‌میلیون تومان قیمت تلفن‌های همراه افزایش خواهد یافت.