سرانه پزشک در ایران در هاله‌ای از ابهام / لزوم ارائه آمار شفاف از پزشکان فعال در نظام سلامت
پس از مصوبه افزایش ظرفیت پزشکی ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور، وزارت بهداشت با ارائه آمارهای سازمان نظام پزشکی، کمبود پزشک را نادرست دانسته و با افزایش ظرفیت مخالفت کرده است؛ اما آیا این آمارها از صحت و دقت کافی برخوردار است؟
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران پویا؛ پس از مصوبه افزایش ظرفیت پزشکی ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور، وزارت بهداشت با ارائه آمارهای سازمان نظام پزشکی، کمبود پزشک را نادرست دانسته و با افزایش ظرفیت مخالفت کرده است اما آیا این آمارها از صحت و دقت کافی برخوردار است؟
سازمان نظام پزشکی معتبرترین تشکل صنفی و نظارتی پزشکان است و همه پزشکان پس از دانش‌آموختگی برای ورود به بازار کار درخواست عضویت در این سازمان را می‌دهند، این سازمان نیز پس از دریافت مدارک تحصیلی پزشکان از دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور درخواست‌ها را بررسی کرده و پزشکان را به عضویت خود در می‌آورد. پزشکان در صورت عضویت در سازمان نظام پزشکی قادر به ارائه خدمات درمانی و عقد قرارداد با بیمه‌ها خواهند بود.
با توجه به عضویت اجباری تمام پزشکان عمومی و متخصص در سازمان نظام پزشکی، این سازمان در سامانه آماری خود اطلاعاتی از تعداد، توزیع و تخصص اعضای خود از بدو تاسیس این سازمان در سال 1348 را تاکنون منتشر کرده است. طبق اطلاعات موجود در این سامانه گروه پزشکی دارای 149 هزار عضو است که شامل مقاطع عمومی و تخصصی است. طبق این اطلاعات، سرانه پزشک کشور در حدود 17 به ازای هر 10 هزار نفر است.
با بررسی دقیق‌تر آمار منتشر شده در سایت این سازمان از گروه‌های پزشکی در مقطع تخصص و عمومی، تعداد پزشکان عمومی حدود 93 هزار نفر است که بر اساس این تعداد، سرانه پزشک عمومی به ازای هر 10 هزار نفر کمی بیش از عدد 11 می شود.
مجموع تعداد پزشکان متخصص در رشته‌های گوناگون نیز حدود 47 هزار نفر است و در نتیجه سرانه پزشک متخصص بر اساس این آمار به ازای هر 10 هزار نفر حدود عدد 6 است.
در هیچ بخشی از این سامانه هیچ گونه اطلاعاتی در مورد پزشکان فعال در سطح کشور وجود ندارد. بر اساس هرم سنی اعضای گروه پزشکی، تعداد پزشکانی که بالای 65 سال سن دارند به 16 هزار نفر می‌رسد که در سن بازنشستگی قرار دارند و از این تعداد حدود 6 هزار نفر بالای 80 سال سن دارند که بسیاری از آنها در عمل با توجه به کهولت سن یا فوت شده‌اند یا در حال طبابت نیستند.
همچنین آمار و اطلاعاتی از پزشکانی که از کشور خارج شده‌اند و دیگر ساکن ایران نیستند یا مشغول به سایر مشاغل شده‌اند و دیگر به طبابت نمی‌پردازند وجود ندارد.
با توجه به بررسی آمارهای سامانه نظام پزشکی در گروه پزشکی و نبود اطلاعات کافی در آمارها جهت اطلاع از پزشکان فعال در سطح کشور، این آمارها دقت کافی برای رسیدن به سرانه دقیق پزشک در کشور را ندارد و نمی‌توان به آنها استناد کرد. این در حالی است که متاسفانه مسئولان وزارت بهداشت همواره با استناد به همین آمار و عدم ارائه آمار دقیق از پزشکان فعال در سطح کشور کمبود پزشک را انکار می‌کنند.
با توجه به نبود آماری از پزشکان فعال در کشور سرانه واقعی پزشک در کشور در هاله‌ای از ابهام است و این مسئله امکان سیاست‌گذاری صحیح برای افزایش متناسب ظرفیت پزشکی را سلب می‌کند و متاسفانه منافع مردم در دسترسی کافی و عادلانه به پزشک مورد مخاطره جدی قرار گرفته است.
معاون آموزشی وزارت بهداشت آمار ارائه شده خود از سرانه پزشک در ایران را زیر سؤال برد! / چند پزشک در ایران داریم؟ آمارهای نگران‌کننده از سرانه پزشک در ایران / لزوم توجه وزیر بهداشت جدید به معضل کمبود پزشک!
