سناریوهای محتمل دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه؛ پیروزی اردوغان یا کلیچدار اغلو؟

گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو_ پایگاه خبری "میدل ایست مانیتور" در گزاشی با اشاره به راه یافتن انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به دور دوم، به طور خاص به واکاوی تمامی سناریو‌های محتمل در قالب دور دوم این انتخابات پرداخته است. رویکردی که در نوع خود می‌تواند چشم انداز‌های روشنی را در مورد اتفاقات احتمالی که از شانس بالایی جهت تحقق در دوم انتخابات برخوردارند، ارائه می‌کند.

پایگاه خبری میدل ایست مانیتور در گزارش خود می‌نویسد: «"رجب طیب اردوغان" رئیس جمهور مستقر ترکیه با کسب 49.5 درصد از آرای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، نتوانست اکثریت آرا را به خود اختصاص دهد و در نتیجه، این انتخابات به دور دوم کشیده شد. اردوغان در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بایستی با "کمال قلیچدار اوغلو"، نامزد ائتلاف اتحاد ملت که در دور اول انتخابات، 44.89 درصد از آرا را به خود اختصاص داد، به رقابت بپردازد.

در این راستا، سناریو‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند بر تصمیمات رای دهندگان ترکیه‌ای در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری ترکیه اثرگذاری داشته باشند.

اتحاد کمال قلیچدار اوغلو با سینان اوغان

"سینان اوغان" نامزد اتحادِ اجدادی که در دور اول انتخابات ریاست جمهوری ترکیه توانست 5.17 درصد از آرا را به خود اختصاص دهد (چیزی بیش از 2.8 میلیون رای) به این نکته اشاره داشته که احتمال دارد از کمال قلیچدار اوغلو در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه حمایت کند. با این حال، وی تصریح کرده که هیچ امتیازی هم نباید به حزب چپ گرای سبز کُردی که از اتحاد ملت حمایت می‌کند، داده شود.

بر اساس جمع بندی‌های کارشناسان، اگر سبد رای اوغان به سمت قلیچدار اوغلو چرخش کند، وی (قلیچدار اوغلو) می‌تواند 50.06 درصد از آرا را به خود اختصاص دهد که این مساله می‌تواند او را به پیروز انتخابات ریاست جمهوری ترکیه تبدیل کند. با این حال، شرایطی که سینان اوغان نیز برای حمایت خود از قلیچدار اوغلو مشخص کرده، در صورت اجرایی شدن می‌تواند تا 10 درصد از پایگاه حمایتی قلیچدار اوغلو را کاهش دهد.

از این رو، اجرای این سناریو تا حد زیادی غیرمنطقی به نظر می‌رسد، زیرا می‌تواند میزان رای قلیچدار اوغلو را از 44.89 درصد به 34.35 درصد کاهش دهد.

فروپاشی ائتلاف مخالفان

بازگشت به نظام پارلمانی قدرتمند، ستون فقرات ائتلاف شش گانه مخالف اردوغان /Table of Six alliance بود با این حال، از دست رفتن اکثریت پارلمانی به نفع ائتلاف ملی تا حدی کارت‌های جریان اپوزیسیون ترکیه را تضعیف کرده است. جریانی که تنها توانسته از 600 کرسی پارلمان ترکیه، 278 کرسی را در کنترل بگیرد. این مساله به جریان اپوزیسیون ترکیه اجازه نمی‌دهد که چندان در روند تصمیم سازی‌ها در پارلمان، کنشگری موثری داشته باشد.

ناکامی جریان اپوزیسیون ترکیه در کسب اکثریت پارلمانی در جریان انتخابات اخیر ترکیه این تهدید را برای آن‌ها ایجاد کرده که رای دهندگان این کشور یا از اردوغان حمایت کنند و یا حضور در انتخابات را تحریم کنند. این مساله مخصوصا با توجه به اینکه اگر قلیچدار اوغلو پیروز انتخابات ریاست جمهوری ترکیه شود و نظام ریاستی در این کشور برای 5 سال دیگر باقی بماند، این موضوع خود توافقات میان احزاب عمده ترکیه‌ای را نقض خواهد کرد (زیرا آن‌ها خواستار تقویت و ایجاد یک نظام پارلمانی قدرتمند هستند)، از ابعاد مهمتری برخوردار می‌شود.

رهبران احزاب اپوزیسیون در مورد این مساله که باید اردوغان را صحنه قدرت سیاسی ترکیه حذف کرد اجماع نظر دارند که این مساله خود شانس تغییر نظام حکومتی از ریاستی به پارلمانی در آینده نزدیک را رد می‌کند. بر اساس نتایج انتخابات پارلمانی، اتحاد ملی در ترکیه، 321 کرسی (49.37 درصد) و ائتلاف ملت نیز 213 کرسی (35.12 درصد) و ائتلاف کار و آزادی نیز 66 کرسی (چیزی در حدود 10.5 درصد از کل آرا انتخاباتی) را به خود اختصاص داده اند.

حمایت محرم اینچه از رجب طیب اردوغان

"محرم اینچه" رهبر حزب مملکت ترکیه علی رغمِ اعلام انصرافش از رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری ترکیه قبل از اینکه دور اول انتخابات برگزار شود، توانست در جریان انتخابات 0.4 درصد آرا (معادل با 239 هزار رای) را کسب کند. این میزان رای می‌تواند اردوغان را به کسب پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بیش از پیش نزدیک کند.

برآورد‌ها حاکی از این هستند که اردوغان برای کسب پیروزی در دور اول انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به 274 هزار رای نیاز داشته است. بر اساس آمارها، اردوغان در جریان دور اول انتخابات ترکیه توانست 27 میلیون و 88 هزار و 360 رای را کسب کند. او 2 میلیون 520 هزار و 164 رای بیشتر از نزدیکترین رقیب خود یعنی کمال قلیچدار اوغلو کسب کرد که توانست 24 میلیون و 568 هزار و 196 را کسب کند. توجه داشته باشیم که سبد رای محرم اینچه نمی‌تواند تاثیر محسوسی را بر رای قلیچدار اوغلو داشته باشد، زیرا او برای پیروزی درانتخابات ریاست جمهوری ترکیه به بیش از 5 درصد آرا نیاز دارد. میزان آرایی که می‌تواند رای وی را به بیش از 50 درصد از کل آرا انتخابات ریاست جمهوری ترکیه افزایش دهد.

محرم اینچه پیشتر اعلام کرده بود که وی از شرکت در رقابت‌های انتخاباتی به دلیل تشدید طرح تهدیدات علیه خود خودداری کرده است.

معادله آرای باطله

شمار آرای باطله در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، 1 میلیون 36 هزار و 565 رای بوده است. این میزان رای در نوع خود می‌تواند نتیجه انتخابات را به نحو قابل توجهی تعیین کند. اگر آرای باطله کاهش یابند و بین هر دو کاندیدای اصلی دور دوم انتخابات تقسیم شوند، نتیجه نهایی انتخابات قطعا به نفع اردوغان خواهد بود. کسی که به چیزی در حدود 274 هزار رای نیاز دارد تا پیروز نهایی انتخابات ترکیه شود (اگر میزان مشارکت در دوم نیز چیزی در حدود 56 میلیون نفر باشد و دست نخورده باقی بماند).

با این حال، این سناریو احتمالا بعید است که در دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه محقق شود. این مساله به طور ویژه با توجه به اینکه برخی مطالعات و تحقیقات تایید می‌کنند که دور دوم انتخابات ترکیه با کاهش میزان مشارکت به ویژه از سوی حامیان احزابی که نماینده آن‌ها از گردونه انتخابات ترکیه خارج شده اند، همراه می‌شود، ابعاد جدی تری را به خود می‌گیرد.

رئیس شورای عالی انتخاباتی ترکیه "احمد ینِر" گفته است که "نرخ مشارکت داخلی در انتخابات ترکیه به 88.92 درصد رسیده است. این در حالی که این میزان مذاکرات برای رای دهندگان ترکیه‌ای خارج از این کشور، 52.69 درصد بوده است".

فروپاشی ائتلاف شش گانه علیه اردوغان

راهیابی انتخابات ریاست جمهور ترکیه به دور دوم به این معنا نیست که نامزد‌های اصلی این انتخابات هیچگونه وعده جدید و یا شگفتانه انتخاباتی را برای رو کردن ندارند. هم اردوغان و هم قلیچدار اوغلو تلاش می‌کنند تا بار دیگر شعله‌های اشتیاق رای دهندگان ترکیه‌ای و حامیان خود برای مشارکت در انتخابات را در فاصله 15 روزه میان دور اول و دوم انتخابات، تحریک کنند.

اردوغان به نحو روز افزونی در کارزار انتخاباتی خود بر مساله افشای دیدار پنهانی میان قلیچدار اوغلو و اعضای سازمان گولن که دولت ترکیه آن را به مثابه نهادی تروریستی می‌شناسد، مانور می‌دهد. فتح الله گولن همان فردی است که دولت ترکیه معتقد است او چهره اصلی سازمان‌دهنده کودتای ناموفق سال 2016 ترکیه است. اطلاعات فاش شده حاکی از این هستند که قلیچدار اوغلو در جریان سفر چند ماه گذشته خود به آمریکا با اعضای سازمان گولن دیدار کرده است.

نامزد ائتلاف ملت ترکیه یعنی قلیچدار اوغلو اساسا انجام یکچنین دیداری را تکذیب کرده است. اگر اردوغان بر میزان مانور‌های خود در رابطه با این مساله بیفزاید، امکان دارد که ائتلاف شش گانه احزاب مخالف با وی فروبپاشد و این مساله بدون تردید تاثیرات انتخاباتی قابل ملاحظه‌ای را به همراه خواهد داشت».

لینک:

https://www.middleeastmonitor.com/20230516-what-could-happen-ahead-of-turkiyes-election-runoff/