سنتورنوازی یک ژاپنی علاقهمند به موسیقی ایرانی
«ماساتو تانی» استادیار دانشگاه کوبه ژاپن و هنرمند سنتورنواز میگوید: موسیقی ایرانی بخشی از وجود و جزء زندگی من شده است که نمیتوان وصف بینظیر آن را توضیح داد.
تانی در آن ایام معمولا 6 ماه به سختی در ژاپن کار میکرد تا یکی دو ماه به ایران بیاید و بیاموزد. او ابتدا سنتور هم نداشت، چون این ساز در ژاپن قابل تهیه نبود و با سازی شبیه به آن در کشورش تمرین میکرد. اما کمی بعد، یک سنتور از ایران خرید و با خودش به ژاپن برد و از این بابت بسیار خوشحال بود.
تانی سال 1386 کتاب «موسیقی ایرانی» را در ژاپن به چاپ رساند؛ کتابی در 6فصل و 252صفحه که شامل بک لوح فشرده (موسیقی ایرانی دستگاههای ماهور و شور) است و شرکت انتشاراتی «سئیدوشا» آن را چاپ کرده.
این موسیقیدان و نوزانده که در حال حاضر در دانشگاه کوبه در رشته علوم انسانی، شاخه ارتباطات موسیقی تدریس میکند، میگوید که انگیزهاش از چاپ این کتاب، آشنا کردن مردم ژاپن با موسیقی ناشناخته ایرانی است، چرا که هنگام آشنایی خودش با موسیقی اصیل ایرانی، کتاب و جزوهای به زبان ژاپنی در این زمینه در دسترس نبوده است.
* موسیقی ایرانی بخشی از وجودم شده است
تانی درباره چگونگی آشنا شدن ژاپنیها با موسیقی ایرانی توضیح میدهد: روابط موسیقی ایران و ژاپن به زمانهای گذشته باز میگردد که دستگاه موسیقی ایرانی به ژاپن وارد شده بود اما معتقدم از سال 1960 به طور جدی موسیقی ایرانی معرفی شده است و آقای کویزومی بود که صفحه گرامافون، نوار موسیقی، کتاب موسیقی ایرانی و... را به جامعه ژاپن معرفی کرد.
او میگوید: فومیئو کویزومی (Fumio Koizumi) از موسیقیدانان مطرح جهان که در سال 1961 برای اولین بار و بعد از آن هم چندین نوبت به ایران سفر کرده بود، گفته بود که در آخر عمرش میخواسته همواره موسیقی ایرانی را گوش کند و من هم تصور نمیکردم تا این مقدار به این موسیقی وابسته شوم. چون موسیقی ایرانی بخشی از وجود و جزء زندگی من شده است که نمیتوان وصف بینظیر آن را توضیح داد.
تانی میگوید: کویزومی کتابهایی تألیف کرد که در آن به موسیقی و خوانندگان ایرانی هم اشاره شده است. او در یکی از این کتابها از موسیقی ایرانی بسیار تجلیل میکند و مینویسد: جدی میگویم که بهترین موسیقی جهان، موسیقی ایران هست. بعد از آن پروفسور گنئیچی تسوگه از دانشگاه هنر زیبا و موسیقی توکیو، موسیقی «جاده ابریشم» از جمله ایران را معرفی کرد و در نیمه دوم دهه 1970 هم یوشیفوسا سکی ایرانشناس دانشگاه توکای نسبت به معرفی موسیقی ایرانی اقدام کرد.
این نوازنده سنتور ضمن اشاره به دیگر ژاپنیهایی که در شناساندن موسیقی ایرانی به ژاپنیها مؤثر بوده اند، ادامه میدهد: در نیمه دوم دهه 1990 علاوه بر من، هنرمندان دیگری از ژاپن هم به فعالیت و یادگیری موسیقی ایرانی پرداختند که در گسترش و معرفی این موسیقی در ژاپن بسیار موثر بوده است.
ویدئویی از سنتورنوازی «ماساتو تانی»تانی که این سخنان را در وبینار «موسیقی ایرانی به روایت هنرمند ژاپنی» بیان میکرد، سپس به سنتورنوازی در دستگاه شور و سهگاه پرداخت که با استقبال مخاطبان مواجه شد. این وبینار به مناسبت روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و همچنین به بهانه انتشار چهارمین شماره مجله ژاپنیزبان «ایران» ویژه موسیقی ایرانی، توسط رایزنی فرهنگی سفارت ایران در ژاپن برگزار شد.
در این وبینار که بیش از 130 نفر از علاقهمندان ژاپنی و ایرانی در فضای مجازی زوم حضور یافته بودند، حسین دیوسالار رایزن فرهنگی کشورمان درباره ویژهنامه مجله تخصصی «ایران» هم گفت: این مجله تخصصی و تمام تولیدی - رنگی، ویژه موسیقی ایرانی به همراه مطالب گردشگری است که همراه با بیش از 75 رمزینه (کیوآرکد) در یوتیوب و آپارات برای نمایش سازها، آلات موسیقی، نماهنگها، اجراهای شخصیت ها و افراد برجسته موسیقی ایرانی از گذشته تا امروز و در 12 عنوان و 72صفحه منتشر شده است.