سهم ناچیز کشاورز از سود زرشک / نبود زیرساخت‌های فرآوری و صادرات یاقوت سرخ در خراسان جنوبی
کشاورزان بزرگترین مرکز تولید زرشک خراسان‌جنوبی از نبود نظارت بر بازار زرشک در فصل نوبرانه پاییز گلایه دارند و از مسئولان می خواهند با خرید تضمینی تا پایان فصل قیمت بی ثبات زرشک را مدیریت کنند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خاورستان، آمدن پاییز و سرد شدن تدریجی هوا کم کم خوشه های یاقوت سرخ خراسان جنوبی را آماده برداشت می کند و کشاورزان خراسان جنوبی روزهای پر کاری را سپری می کنند.
98 درصد زرشک کشور در خراسان جنوبی تولید می‌شود و 50 هزار خانوار مستقیم و غیرمستقیم از این محل امرار معاش می‌کنند. 38 هزار زرشک کار خراسان جنوبی از اواسط شهریور کار برداشت این محصول را از سطح 19 هزار و 485 هکتار از اراضی کشاورزی آغاز کرده اند تا 84 هزار تن زرشک را روانه بازار کنند.
گر چه قرار است جشنواره ملی زرشک از 21 تا 27 مهر امسال در پنج شهرستان استان خراسان جنوبی شامل شهرستان‌های زیرکوه، قاینات، سربیشه، درمیان و بیرجند برگزار شود اما دغدغه های کشاورزان هم چنان پابرجا است؛ چیزی که در این بین بازار خرید فروش زرشک را متلاطم می‌کند، دست درازی دلالان به مزارع زرشک است که عواقب سوء آن تنها گریبانگیر کشاورزان می‌شود چرا که عده‌ای از دلالان با دسترنج کشاورزان زحمتکش به تجارت می‌پردازند بی آنکه این قشر را در سود حاصل دخیل کنند.
همچنین نبود بازار مناسب صادراتی و بارگاه زرشک برای خشک کردن زرشک یکی دیگر از مشکلات زرشکاران استان است که در این راستا می طلبد دولت مردان کشاورزان را حمایت و چاره اندیشی کنند.
بی ثباتی قیمت زرشک
محمد حسنی مهرک یکی از زرشک کاران روستای مهرک بخش زهان شهرستان زیرکوه در گفتگو با خبرنگار خاورستان، از بی ثباتی قیمت زرشک تازه در بازار گلایه کرد و گفت: باید قیمت ثابتی برای این محصول در بازار وجود داشته باشد تا بتوان به راحتی بتوان این محصول را فروخت.
وی اضافه کرد: متاسفانه اول فصل قیمت خوبی برای زرشک نوبرانه وجود دارد اما پس از چند مدت که زرشک تازه جای خود را در بازار باز کرد و با افت قیمت حتی با 50 درصد کاهش قیمت، ارزش این محصول کم می شود.
این کشاورز روستای مهرک خاطرنشان کرد: باید بازار زرشک متعادل باشد و قیمت اول فصل تا پایان فصل یکنواخت باشد چراکه ضرری که برای محصول زرشک از نظر فروش محصول وجود دارد هم متوجه کشاورز و هم تجاری که این محصول را به عنوان واسطه خریداری می کنند می‌شود.
حسنی خرید تضمینی را راهکار مناسبی برای ثابت نگه داشتن قیمت زرشک عنوان کرد و گفت: سال گذشته موضوع خرید تضمینی محصول زرشک مطرح شد و زرشک با قیمت بالاتری خرید و فروش شد اما این مهم امسال ادامه پیدا نکرد.
مدت زمان کوتاه خرید تضمینی زرشک
وی افزود: در سال گذشته موضوع خرید تضمینی زرشک تنها 20 روز ادامه داشت و کشاورزان با متوقف شدن این طرح، مجبور شدند زرشک خود را به بازار عرضه کنند و با افزایش عرضه در بازار قیمت زرشک افت پیدا کرد.
این بهره بردار محصول زرشک، یادآورشد: بیمه تضمیمنی باید برای محصول زرشک وجود داشته باشد تا خسارات های ناشی از باران، سرمازدگی و آفت را جبران کند؛ بیمه هایی که برای محصولات کشاورزی انجام می شود تنها در هر هکتار یک میلیون و 500 تا 2 میلیون تومان را پوشش می دهد این مبلغ بسیار کم است.
سهم ناچیز بیمه برای جبران خسارت زرشک
حسنی ادامه داد: یک هکتار زمین کشاورزی زرشک، 2 تن محصول می دهد و این دو تن ارزشی معادل 140 میلیون تومان ارزش قیمتی دارد اما در صورت خسارت به این محصول بیمه تنها 2 میلیون تومان پرداخت می کند که این مبالغ پول کارگر هم نمی‌شود.
وی برگزاری جشنواره زرشک در خراسان جنوبی را در صورتی که در راستای حمایت از کشاورزان و معرفی زرشک باشد را مفید دانست و افزود: مسئولان باید محصول زرشک را به مردم کشور و جهان معرفی کنند تا اقبال مردم به سمت این محصول افزایش یابد.
این بهره‌بردار زرشک اظهارکرد: در صورت حمایت مسئولان از مردم از نظر مالی و اینکه به کشاورزان کمک کنند تا بارگاه های زرشک فراهم کنند سبب می‌شود هم محصول زرشک بهتر نگه داری شود و هم اینکه با قلمه زدن به موقع و قراردادن زرشک شاخه در این بارگاه ها، محصول مرغوب تری از زرشک را تولید کنند.
تسهیلات به موقع و مناسب به کشاورزان
حسنی پرداخت تسهیلات به کشاورزان از سوی دولت را راهکاری مناسب برای ارائه زرشک با کیفیت به بازار بیان کرد و گفت: باید دولت با پرداخت تسهیلات به موقع به کشاورزان، آنها را در فرآوری محصول زرشک کمک کند تا جوانانی که در این زمینه استعداد دارند در روستاها حفظ شوند و بتوانند زرشک را به محصولات متنوع بی نظیری تبدیل کنند.
کاظم همایونی از روستای همایون بخش زهان شهرستان زیرکوه نیز در گفتگو با خاورستان، نبود سوله و بارگاه زرشک را اولین مشکل زرشکار عنوان کرد و گفت: هم چنین قیمت عادلانه ای برای خرید و فروش زرشک نیست از این رو کشاورز ضرر می کند.
نبود نظارت بر بازار خرید و فروش زرشک
وی از نبود نظارت بر خرید و فروش بازار زرشک گلایه کرد و افزود: متاسفانه نظارتی وجود ندارد از این رو همیشه در قیمت گذاری قیمت زرشک، باغداران و کشاورزان که بیشترین زحمت را می‌کند بهره کمتری را می برند.
این بهره بردار زرشک، بیان‌کرد: خرید توافقی که دولت برای محصول زرشک انجام می‌دهد، می‌تواند راهگشا باشد چراکه تنها با قیمت گذاری می‌توان یک ثباتی در بازار زرشک ایجاد کرد.
همایونی یادآورشد: در حوزه فرآوری زرشک باید دولت از افراد علاقه مند به اشتغال زایی در حوزه فرآوری حمایت کند تا زرشک به صورت محصولات متنوع از قبیل آب زرشک، مربا، لواشک و نوشیدنی های مفید با سلامتی مردم به بازار عرضه شود و این محصول جای خود را در بین مردم پیدا کند.
محمد فلاحی یکی از کشاورزان روستای گمنج شهرستان زرکوه هم در گفتگو با خاورستان، از ناشناخته بودن زرشک در بازارهای جهانی گلایه کرد و گفت: متاسفانه علی رغم زحمات کشاورزان بازار مناسبی برای فروش زرشک وجود ندارد.
وی خاطرنشان کرد: کشاورز فصل برداشت زرشک واقعا نمی داند با محصول خود باید چکار کند، نه بارگاه مناسبی برای خشک کردن و نه بازار مناسبی برای فروش وجود دارد از این رو همیشه این محصول وبال کشاورز می شود.
وی ادامه داد: کشاورز با روش های سنتی که از قبل برای خشک کردن زرشک وجود داشته این محصول را خشک می کند اما معمولا با سرما زدگی این محصول از بین می رود.
برای نجات جان یاقوت سرخ اقدام کنید
وی تصریح کرد: برای نجات جان یاقوت سرخ خراسان جنوبی باید فوری اقدام کرد؛ برگزاری جلسه و جشنواره در صورتی موثر است که تا سال آینده که زمان برداشت زرشک می شود مطالبات کشاورزان مغفول نماند.
وی تاکید کرد: روش های سنتی نگهداری زرشک دیگر جواب نمی دهد باید علی رغم فراهم کردن بارگاه های زرشک برای کشاورزان، روش های نوین نگهداری زرشک را به کشاورزان آموخت و زمینه را برای فرآوری و صادرات این محصول فراهم کرد.
مجتمع بارگاهی زرشک تا سال آینده در زیرکوه افتتاح می‌شود
محمدرضا غیرتی، فرماندار زیرکوه با بیان اینکه در شهرستان زیرکوه 50 درصد باغات شهرستان شامل سه هزار و 500 هکتار زیر کشت زرشک است، گفت: سالانه حدود بیش از چهار هزار تن زرشک از سطح باغات زرشک این شهرستان برداشت می‌شود.
وی در ادامه افزود: زرشک محصولی است که فصل برداشت آن اوایل پاییز است و زمان برداشت این محصول با باران‌های پاییزی مواجه می‌شود.
غیرتی ادامه داد: یکی از مشکلاتی که برای زرشک کاران وجود دارد بارگاه زرشک است و در این راستا تدبیری که اندیشیده شده ارائه تسهیلاتی برای احداث بارگاه زرشک است، اما احداث بارگاه زرشک در مقیاس خرد و اندک انجام می‌شود.
وی اضافه‌کرد: تاکنون حمایتی برای اینکه بارگاه‌های زرشک متمرکز ایجاد شود اتفاق نیفتاده که در سال جاری دولت بر آن شده که تسهیلاتی را برای ایجاد مجتمع‌های بارگاهی زرشک تخصیص دهد که تاکنون توانستیم در روستای افین است که بیشترین سطح زیر کشت را در استان دارد یک زمین متمرکز برای احداث بارگاه زرشک فراهم کنیم.
فرماندار زیرکوه گفت: برای تکمیل مجتمع بارگاهی زرشک در این شهرستان حدود چهار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که با برآوردها امید داریم سال آینده به بهره برداری برسد.
غیرتی یادآورشد: برای احداث مجتمع بارگاهی زرشک پرونده‌ها تقریبا تکمیل شده و در دست اقدام است و اگر تسهیلات اعلام شود به کشاورزان ابلاغ خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه برای احداث این مجتمع‌ها به کشاورزان زمین‌هایی را ارائه دادیم که هنوز به بهره برداری نرسیده که درخواست وام آن داده شده و در حال انجام است؛ افزود: اگر مجتمع بارگاهی زرشک ایجاد شود هر کشاورز برای خشک کردن محصول خود از بارندگی در امان می‌ماند.
باید مشکل قیمت گذاری محصول زرشک مرتفع شود
فرماندار زیرکوه با بیان اینکه باید مشکل قیمت گذاری واقعی محصول زرشک حل شود، گفت: گاهی واسطه ها با قیمت های غیرمعقول و به صورت نسیه زرشک کشاورزان را خریداری می کنند که این روش نادرست است.
غیرتی روش خرید تضمینی جهاد کشاورزی را راهکار مناسبی برای خرید و فروش زرشک عنوان کرد و گفت: قطعا با این روش هم دست واسطه ها کوتاه می شود و هم کشاورز به سود واقعی خود از محصول زرشک می رسد.
وی ادامه‌داد: محصول زرشک از اوایل مهرماه آغاز می‌شود و تا پایان آبان ماه به طول می‌انجامد بنابراین یک دوره برداشت تقریبا دو ماهه را سپری می‌کند و از آن جایی که اکثر کشاورزان شهرستان تک محصول هستند و درآمد آنها وابسته به تولید زرشک است باید دولت تمهیداتی را پیش بینی کند که کشاورز مجبور نشو محصول خود را به هر قیمت بفروشد.
فرماندار زیرکوه اظهار کرد: همه ساله دولت به صورت مقطعی نسبت به خرید زرشک اقدام می‌کند، اما این امر به گونه‌ای نیست که همه کشاورزان را شامل شود و تنها در برهه‌ای ممکن است ورود پیدا کنند؛ به همین دلیل تعدادی از کشاورزان خرده مالک مجبور می‌شوند محصولات خود را ارزان بفروشند چراکه به درآمد آن نیاز دارند.
غیرتی افزود: برای زرشک بازار مشخصی وجود ندارد که کشاورز با اطمینان محصول خود را بفروشد و ساز و کار خرید تضمینی نیز برای این محصول تعریف نشده تا کشاورز احساس امنیت کرده و ضرر نکند.
وی گفت: زرشک محصولی است که کمتر دچار آسیب و آفت می شود و در سال زراعی جاری خطر زنگ زرشک را داشتیم که با تمهیدات جهاد کشاورزی از پیشرفت آن جلوگیری شد، اما با وجود اینکه در تولید زرشک نیاز به سم و آفت کش نداریم نیاز به کود داریم که به اندازه کافی در دسترس است.
فرماندار زیرکوه در خصوص برگزاری جشنواره ملی زرشک در روز 21 مهرماه در زیرکوه، افزود: نکته اول در خصوص این جشنواره این است که جشنواره‌ای برای اولین بار مختص زرشک برگزار می‌شود که این مهم هم برای معرفی محصول بی نظیر زرشک است وهم توجه مسئولان به این حوزه جلب خواهد شد تا دست اندرکاران متوجه خاص بودن و منحصر به فرد بودن این محصول شوند.
غیرتی ادامه داد: نکته دوم این است که لازمه برون داد بهتر جشنواره این است که از مسئولان طراز اول کشور و دست اندرکاران تاثیرگذار سطح ملی در این جشنواره حضور پیدا کنند تا محصول در سطح جامعه معرفی شود.
زرشکار بیمه و حمایت شود
وی تصریح کرد: یکی از آفات این است که کشاورز مجبور است محصول خود را در فصل تولید به قیمت ارزان و حتی نسیه به دلالان بفروشد و بازار زرشک عملا در دست دلالان است.
فرماندار زیرکوه توضیح داد: به ندرت زرشک را نقد خریداری می‌کنند و همین باعث می‌شود درآمدها کفاف هزینه‌ها را ندهد؛ از طرفی درخواست داریم شرکت تعاونی روستایی همه ساله به صورت مقطعی ورود پیدا نکرده و برای خرید فکر اساسی برداشته شود.
غیرتی با بیان اینکه ابتدا باید زرشک کاران بیمه و از طریق ارگان‌های دولتی حمایت شوند، افزود: لازم است برنامه‌های ترویجی برای کشاورزان ارائه شود تا کشاورز آرامش خاطر داشته و نگرانی فروش نداشته باشد.
تاکنون اقدام عملیاتی و فناورانه برای فرآوری زرشک انجام نشده است
وی با بیان اینکه برای احداث تالارهای زرشک نیاز به دریافت وام‌های بلندمدت داریم و از طرفی اگر این محصول بخواهد ارزش واقعی خود را نشان دهد لازم است روی کیفیت کار شود، اظهار کرد: تاکنون اقدام عملیاتی و فناورانه برای خشک کردن محصول زرشک انجام نشده و همه موارد سنتی انجام شده؛ حتی صنایع بسته بندی و فرآوری در استان به ندرت وجود دارد.
فرماندار زیرکوه با ییان اینکه خام فروشی از مشکلات مهم است، افزود: زرشک باید به صورت میوه عرضه شود که امیدواریم با برگزاری این قبیل جشنواره‌ها این محصول به ارزش واقعی خود برسد و سود دلالان به جیب کشاورز برود.
غیرتی با بیان اینکه اکنون قیمت زرشک را دلال تعیین می‌کند و کشاورز اختیاری در تعیین قیمت ندارد، تصریح کرد: در دو سال اخیر قیمت زرشک با وجود تورم‌ها افزایش پیدا نکرده و از طرفی در شهرستان زیرکوه هیچ سردخانه‌ای برای نگهداری زرشک و سپس فروش آن در زمان مناسب نداریم که امیدواریم تمهیداتی اندیشیده شود.
9 مرکز خرید توافقی زرشک در خراسان‌جنوبی
کاظم امیری، مدیر جهاد کشاورزی زیرکوه نیز در گفتگو با خاورستان، اظهارکرد: خرید تضمینی و توافقی زرشک برای مواردی به امنیت غذایی مرتبط می‌شود و به نفع بهره برداران است از این رو برای زرشک خرید توافقی برنامه ریزی شده است.
وی افزود: خرید توافقی خریدی است که براساس قیمت عرضه، تقاضا و قیمت بازار و در راستای حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده ایجاد می‌شود که حق تولید کننده و مصرف کننده ضایع نشود.
مدیر جهاد کشاورزی زیرکوه گفت: زرشک در فصلی می رسد که احتمال شروع بارندگی است و ممکن است محصول کشاورز از بین برود و بهترین راه ایجاد بارگاه های زرشک و ایجاد تعاونی های زرشک است که هدف جهاد کشاورزی توسعه این دو موضوع است.
امیری، یکی از بزرگترین اهداف جشنواره زرشک را معرفی محصول زرشک در سطح کشور دانست و افزود: زرشک محصول اکثر بهره برداران خراسان جنوبی است از این رو هدف کمک به اقتصاد کشاورزان خراسان‌جنوبی است.
وی با اشاره به اینکه در خراسان‌جنوبی 9 مرکز برای خرید توافقی اعلام شده است، گفت: سه مرکز در بیرجند، سه مرکز در قاین و برای هرکدام از شهرستان‌های زیرکوه، سربیشه و درمیان، یک مرکز در نظر گرفته شده است.
مدیر جهاد کشاورزی زیرکوه بیان کرد: در خرید توافقی بسته به زمان برداشت، کیفیت و نوع محصول زرشک قیمت توافقی زرشک بین 14 تا 18 هزار تومان به صورت تازه تعیین شده است.
امیری با بیان اینکه اطلاع رسانی درباره خرید توافقی به مراکز اصلی تولید زرشک صورت گرفته است، ادامه داد: شرکت‌های زیرمجموعه زیر نظر تعاون روستایی در روستاها و بخش‌ها و ادارات تعاون روستایی و جهادکشاورزی در مرکز شهرستان آماده هستند تا محصول زرشک کشاورزان را به صورت توافقی خریداری کنند.
زیرکوه بزرگترین مرکز تولید زرشک خراسان‌جنوبی
وی زیرکوه را دومین شهرستان خراسان جنوبی از نظر بیشترین تولید زرشک عنوان کرد و گفت: 98 درصد زرشک کشور و جهان در خراسان جنوبی و 20 درصد این میزان، متعلق به شهرستان زیرکوه است.
مدیر جهاد کشاورزی زیرکوه یکی از دغدغه های مسئولان استان را معرفی محصول استراتژیک زرشک دانست و افزود: برای معرفی این محصول یکی از راهکارها، برگزاری جشنواره ها و سمینارهای علمی و تحقیقاتی است.
امیری ادامه داد: در جشنواره زرشک از تعدادی مهمانان داخلی و خارجی و از محققین دعوت شده است که مصارف و کلیه محصولات وابسته به زرشک معرفی شود محصول زرشک معرفی شود به طوری که در طی این جشنواره از مهمانان با شربت زرشک پذیرایی خواهد شد.
افتتاح جشنواره زرشک در بزرگترین باغ خاورمیانه
وی افزود: این جشنواره با حضور سفرای خارجه، معاونین وزیرجهادکشاورزی، نمایندگان مجلس، مسئولان اتاق کشاورزی، بازرگانی و اقتصادی در بزرگترین باغ خاورمیانه واقع در روستای افین برگزار می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی زیرکوه مباحث توسعه گردشگری کشاورزی را از برنامه‌های جشنواره زرشک عنوان کرد ویادآورشد: در حاشیه این جشنواره مسابقات آشپزی با چاشنی زرشک برگزار می‌شود.
امیری گفت: محصول زرشک در روستای افین بخش زهان به صورت یکپارچه و تک محصول است و بزرگترین باغ زرشک خاورمیانه به میزان دو هزار و 800 هکتار در این روستا واقع شده است.
وی خاطرنشان کرد: سه هزار و 800 بهره بردار زرشک در شهرستان زیرکوه در حال فعالیت هستند.
مدیر جهاد کشاورزی زیرکوه از آغاز عملیات اجرایی بزرگترین شهرک بارگاهی زرشک در روستای افین خبرداد و گفت: در راستای حمایت از محصول زرشک 12 هکتار اراضی را به کشاورز برای احداث 225 واحد بارگاه زرشک خشک به کشاورز تحویل می دهیم.
امیری افزود: زمین به صورت رایگان به کشاورز خواهد شد که برای تسهیلات به کشاورزان کمک کنیم که کل واحدها فعال شود و آمادگی داریم به همه روستاها زمین جهت احداث بارگاهی زرشک به مردم بدهیم.
وی با بیان اینکه امسال نیزمانند سنوات گذشته تسهیلات به بهره برداران پرداخت می شود، گفت: 80 درصد مبلغ طرحی که بهره بردار آغاز کند برآورد شده وتسهیلات اعطا می شود.
وی گفت: کمک به بهره بردار و فروش محصول، افزایش تقاضا و قیمت، ایجاد انگیزه در حوزه زرشک، ایجاد دغدغه در مسئولان کشور، تاکید بر نقش زرشک در منطقه و انگیزه بر رشد اقتصادی این محصول از مهم ترین اهداف جشنواره زرشک است.
انتهای پیام /
