سه فضیلت قرآنی امیرالمؤمنین در خطبه غدیریه امام هادی (ع)

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، زیارت غدیریه یکی از برترین یادگارهای امام هادی علیه‌السلام به شیعیان است. این زیارتنامه در زمانی صادر شد که معتصم عباسی، امام هادی را از مدینه به سامرا فرا خواند. در روز غدیر، امام به نجف رسید و امیرالمؤمنین را زیارت کرد. این زیارتنامه از لحاظ سند، اعتبار بسیار قابل توجهی دارد. در این زیارت با بهره از حدود 80 آیه، حقانیت و امامت امیرالمؤمنین ثابت شده است و بخش‌هایی از آن به ماجرای تاریخی غدیر اشاره دارد.

در بخشی از این فرازها می‌خوانیم: السَلامُ عَلَیکَ یَا دِینَ اللَهِ القَوِیمَ وَ صِرَاطَهُ المُستَقِیمَ السَلامُ عَلَیکَأَیُهَا النَبَأُ العَظِیمُ الَذِی هُم فِیهِ مُختَلِفُونوَ عَنهُ یُسأَلُونَ. یعنی سلام بر تو ای دین با قوام خداوند و صراط مستقیم او. سلام بر تو ای خبر عظیم؛ همان که در آن اختلاف کردند.

در این فراز به صورت مستقیم به دو آیه اولیه سوره نبأ اشاره شده است؛ به این معنا که امیرالمؤمنین علیه‌السلام همان «خبر بزرگی» است که رسول الله صلی الله علیه و آله درباره ایشان انباء می‌دادند و این کار را بارها از زمان رسالت‌شان انجام داده بودند؛ از همان ابتدا هم در وصایت و خلافت امام اختلاف وجود داشت و در نهایت پس از فوت پیامبر، نفاق برخی صحابه به صورت علنی نمایان شد و تا حد دشمنی و هتک حرمت ادامه یافت. ضمن آنکه در سایر روایات هم به این مسئله اشاره شده است. امام باقر علیه‌السلام نبأ عظیم را امیرالمؤمنین معرفی کردند. (بصائر الدرجات، ج1، ص77) یا امام صادق علیه‌السلام در دیگر روایت به همین مسئله اشاره می‌کنند. (الکافی، ج1، ص418)

آیاتی از قرآن هم به صورت غیر مستقیم اشاره شده است؛ امام هادی علیه‌السلام از عبارت یَا دِینَ اللَهِ القَوِیمَ در شأن امیرالمؤمنین استفاده کردند. این مفهوم همان است که خداوند در آیات قرآن از دین قیم یاد می‌کند؛ از جمله آیه30 سوره روم که فرمود «فَأَقِم وَجهَکَ لِلدِینِ حَنیفاً فِطرَتَ اللَهِ الَتی فَطَرَ النَاسَ عَلَیها لا تَبدیلَ لِخَلقِ اللَهِ ذلِکَ الدِینُ القَیِمُ وَ لکِنَ أَکثَرَ النَاسِ لا یَعلَمُون» پس حنیفانه با همه وجودت به سوی این دین روی آور؛ (و ثابت بر) فطرت خدا که مردم را بر آن سرشته است، باش. برای آفرینش خدا هیچ گونه تغییر و تبدیلی نیست؛ این است دین قیم و استوار، اما بیشتر مردم معرفت [به این حقیقت اصیل] ندارند. در این آیه، دینی که بر اساس فطرتِ خداوندی باشد، به عنوان دین قیم معرفی شده و در احادیث، فطرت‌الله به توحید خداوند، رسالت پیامبر و ولایت امیر مؤمنان تأویل شده است. (تفسیر فرات کوفی، ص322)

عبارت بعدی که امام هادی علیه‌السلام درباره فضیلت امیرالمؤمنین بیان فرمود، عبارت «صِرَاطَهُ المُستَقِیمَ» است. در سوره حمد از خداوند درخواست می‌کنیم «اهدِنا الصراط المستقیم»؛ یعنی خدایا ما را بر راه با قوام قرار بده. امام صادق علیه‌السلام درباره صراط فرمود همان «الطَرِیقَ وَ مَعرِفَهَ الاِمَام» است. (تفسیر قمی، ج1، ص28) و در روایتی دیگر فرمود «الصِراطَ المُستَقِیمَ هُوَ أَمِیرُ المُؤمِنِینَ ع وَ مَعرِفَتُه»؛ یعنی صراط مستقیم، همان امیرالمؤمنین و معرفت نسبت به اوست.