پنج‌شنبه 6 آذر 1404

سیاست «تثبیت قیمت بنزین» چگونه اقتصاد ایران را ویران کرد + فیلم

وب‌گاه اقتصاد نیوز مشاهده در مرجع
سیاست «تثبیت قیمت بنزین» چگونه اقتصاد ایران را ویران کرد + فیلم

اقتصادنیوز: اقتصاد ایران سال‌هاست در چرخه‌ای تکراری از «انجماد و شوک» گرفتار مانده؛ چرخه‌ای که ریشه آن را می‌توان در توقف سیاست افزایش تدریجی قیمت بنزین جست‌وجو کرد.

به گزارش اقتصادنیوز، طبق محاسبات، اگر روند رشد سالانه حدود 32 درصدی قیمت بنزین در دولت سیدمحمد خاتمی ادامه پیدا می‌کرد، بنزین که سال 1383 معادل 80 تومان بود، تا سال 1405 به حدود 35 هزار تومان می‌رسید؛ رقمی که نسبت به قیمت 1500 تومانی سهمیه‌ای و 3000 تومانی آزاد امروز، واقعی‌تر ارزیابی می‌شود و مهم‌تر از آن، شوک‌های اجتماعی و سیاسی مانند آبان 1398 را رقم نمی‌زد.

در دهه هفتاد و اوایل هشتاد، افزایش پلکانی قیمت‌ها موجب کنترل مصرف بنزین شد؛ اما از سال 1383 و پس از تصویب قانون «تثبیت قیمت‌ها» در مجلس هفتم، این روند متوقف شد. نتیجه آن بازگشت به همان الگوی قدیمی انجماد بود. چند سال بعد دولت احمدی‌نژاد با سهمیه‌بندی بنزین در سال 1386 و اجرای هدفمندی یارانه‌ها در سال 1389 قیمت را جهشی بالا برد. مصرف برای مدتی کاهش یافت اما با ثابت ماندن قیمت‌ها دوباره صعود کرد.

خبر مرتبط بلایی که تثبیت قیمت بنزین بر سر اقتصاد ایران و سفره مردم آورد | با دست فرمان دولت خاتمی، بنزین امسال 35 هزار تومان بود و آبان 98 رخ نمی‌داد

اقتصادنیوز: اگر میزان رشد متوسط 32 درصدی قیمت بنزین که در سال‌های 1373 تا 1383 اتفاق افتاد تداوم می‌یافت، قیمت بنزین در سال 1405 به حدود 35 هزار تومان می‌رسید؛ بدون اینکه آبان 98 اتفاق بیفتد و بحران اقتصادی و اجتماعی رخ بدهد.

در دهه نود نیز چهار سال تثبیت نرخ هزار تومانی، هم‌زمان با رشد تورم و جهش نرخ ارز، اختلاف قیمت با کشورهای همسایه را افزایش داد و قاچاق و مصرف را بالا برد. نتیجه، شوک قیمتی سال 1398 بود.

کارشناسان معتقدند راه‌حل نه تثبیت است و نه افزایش ناگهانی، بلکه ایجاد مکانیزم خودکار تعدیل قیمت‌ها متناسب با تورم یا نرخ ارز است. به باور آنها اگر سیاست تثبیت قیمت‌ها اجرا نمی‌شد، نه شوک آبان 98 رخ می‌داد و نه اقتصاد امروز در آستانه شوکی دیگر قرار می‌گرفت.

گزارش ویدئویی «اقتصادنیوز» را ببینید.

همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
سیاست «تثبیت قیمت بنزین» چگونه اقتصاد ایران را ویران کرد + فیلم 2