سیدبندی عجیب؛ به تیمهای ثروتمند باج میدهند / یادداشت: ریچ کیدز آو یوفا چمپیونزلیگ!
ریچکیدز یک عبارت مرسوم در ایران و بین جوانان است که دراعتراض به اختلاف طبقاتی مفهمومی فراتر از خود پیدا کرده است. چیزی که در فوتبال اروپا نیز به عینه میبینیم.
به گزارش ورزش سه، بار دیگر همه چیز برنامه ریزی شده و تنظیم تر از همیشه انجام شد. قرعه کشی، بهوضوح نشان می داد چگونه ثروتمندترین باشگاه های اروپا بزرگترین تورنمنت یوفا در اروپا را در دست گرفته اند. از ما بهتران اروپا از مزایای داده شده لذت می برند، بی آنکه حتی موفقیتی در خور توجهی داشته باشند. یوفا دور نخبگان مورد علاقه خود عایقی کشیده است تا در برابر شکست در امان بمانند و تا حد ممکن در منطقه حفاظت شده به عملیات ادامه دهند و در عین حال پاداش خود را دریافت کنند. بهطور مثال به تیم های سید 2 امسال نگاه کنید. سید 2 انتخاب شده در قرعه کشی امسال، حقیقتا هدیه ای بود از سوی یوفا به دوستانی که از آنها واهمه دارد. تجسم عینی اینکه چگونه ثروتمندترین باشگاه های اروپا جایگاه خود را در بزرگترین تورنمنت یوفا معین می کنند. در سید شماره 2، هشت باشگاه جای گرفته بود. شش تای آنها، تا کمی بیش از یکسال پیش، رسما تلاش کرده بودند تا "اسب خود را برانند" و سوپرلیگ تحت کنترل کامل خود را تشکیل دهند. لیورپول، چلسی، تاتنهام، بارسلونا، اتلتیکو مادرید و یوونتوس، همگی بخشی از نقشه پشت پرده سوپر لیگ بودند و فقط سویا و لایپزیش خارج از آن طرح قرار داشتند.
قرعه کشی لیگ یوفا بخیه کاری و ترمیم جراحات وارده و باج غیر مستقیمی بود. با این حال، فعلاً به لیورپول تخفیف می دهیم. اگرچه لیورپول هم در میان برنامه نویسان سوپر لیگ بود و البته شایسته ترین عضو خمره طلای شماره 2. لیورپول در فصل گذشته با یک امتیاز کمتر از منچسترسیتی، قهرمان انگلیس، لیگ را به پایان رساند و نایب قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شد، بنابراین فصل درخشان لیورپول دلیل قانع کننده ای است؛ تیمی شایسته جایگاه خود. اما بقیه چطور؟ خب، اینجاست که کلک ها را می بینیم و دسیسه های علنی که در برنامه ریزی یوفا وجود دارد. این همه حمایت یک سویه در قرعه کشی لیگ قهرمانان تزریق شده است تا از تمامی دوستان بزرگتر حمایت شود. جالب است اشاره کنم؛ از هفت باشگاه دیگر در سید گلچین شده دوم برای قرعه کشی، چهار تیم در لیگ به مقام چهارم رسیده اند، دو باشگاه سوم شده اند و تنها یک تیم به مقام دوم دست یافته است آن هم با 13 امتیاز اختلاف. برای یوفا این موارد مهم نیست، به هیچ وجه. در حالیکه شش قهرمان واقعی کشورها در سید شماره 4 جای گرفتند تا مسیر کاملا سخت و جهنمی را در مرحله گروهی پشت سر بگذارند. در این میان تیم های ثروتمند نه چندان موفق بهواسطه ضریب و امتیازات تاریخی و جمع و تفریق های عجیب یوفا خود را تا حد زیادی مصون نگه داشتند! بعنوان مثال تیمی مانند چلسی علیرغم اینکه از سال 2017 به مقام قهرمانی لیگ نرسیده است، در سید شماره 2 جای می گیرد، یا تیمی چون تاتنهام با وجود انکه از سال 1961 در صدر هرم فوتبال انگلیس قرار نگرفته است، همچنان به عنوان یکی از تیم های برتر انتخاب شده بود. اسپرز تنها یک بار، آن هم چند سال پیش به فینال لیگ قهرمانان رفت و قافیه را بهسادگی به لیورپول در فینال باخت، ولی همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است.
تاتنهام تیم خوب و پیشرویی است، رویاهای بزرگی در سر دارد. مالک مدبری دارد، از نظر مالی وضعیت ثابتی دارند، استادیوم فوق العاده و جدیدی ساخته اند، مربی پرشور و خوش فکری برایشان کار می کند و یکی از بهترین گلزنان تاریخ انگلستان برای آنها توپ می زند. اما آمار و ارقام، جوایز و جام و مدال چیز دیگری می گوید. انگار حضور در محبوبترین لیگ دنیا کافی است. خلاصه اش کنم؛ تاتنهام از تمام مزایای یک باشگاه بسیار موفق برخوردار است، بدون آنکه موفقیتی داشته باشد یا اصلا نیازی به کسب موفقیت داشته باشد. در آن سید، بارسلونا در مقام دوم لالیگا، چلسی و اتلتیکو مادرید در جایگاه سوم و سویا، تاتنهام، لایپزیش و یوونتوس در مکان چهارم، به طور متوسط 17.14 امتیاز با تیم قهرمان لیگ های خود فاصله داشتند! البته به همین دلیل آنها درست خارج از گلدان پر زرق و برق سید انتخابی یکم قرار گرفتند. به همین سادگی، اینگونه است که یوفا همه را دور می زند و وضعیت موجود را حفظ می کند. آخرین قهرمانی اتلتیکو در سال 2021 بود، پس از آن لیورپول و یوونتوس در 2020، قهرمانی بارسلونا به 2019 باز میگردد و در آخر چلسی همانطور که اشاره کردم در 2017. بعد از آن سه تیم اخر تعجبم را بیش از پیش می کند: آخرین قهرمانی تاتنهام 1961 بود، قهرمانی سویا دقیقا به بعد از پایان جنگ جهانی دوم در سال 1946 باز می گردد و بالاخره لایپزیش اصلا و ابدا به قهرمانی دست نیافته است.
چطور می شود تورنمنتی که خود را لیگ قهرمانان اروپا می نامد، دستاوردهای واقعی و نهفته سلتیک، دینامو زاگرب، کپنهاگ، ویکتوریا پلژن، کلوب بروژ، سالزبورگ و شاختار دونتسک که به مقام قهرمانی کشور خود دست یافته اند را نادیده بگیرد؟ چطور ممکن است پاداش قهرمانی برای یکایک تیم های یاد شده سیدهای 3 و 4 باشد؟ درک می کنم؛ قهرمانان بهترین لیگ اروپا، دارندگان لیگ قهرمانان و برندگان لیگ اروپا در سید یکم نشسته اند و این عادلانه است، حرفی نیست. تصور میکنم پس از این، یوفا باید قهرمانان واجد شرایط را در لیست خود قرار دهد و سپس این روند را با تیم های دوم از قوی ترین لیگ ها ادامه دهد.
این نه تنها باعث برخوردهای غیر مترقبه بیشتر می شود بلکه از هم گروهی دائمی و هر ساله تیم ها جلوگیری می کند. در این شرایط لیورپول و بارسلونا به سید سوم سقوط می کردند و این بالطبع مسیر دشوارتری را پیش روی آنها قرار می داد. اجرای آن با هواداران بیشمار دو تیم سخت بهنظر می رسد اما بدون شک عادلانه تر است. ضمن آنکه همانطور که در گفتگوهای فوتبالی و نظرات و ایده های کارشناسان خبره شنیده و دیده ام؛ هیچ باشگاهی که به مقام چهارم لیگ خود رسیده است نباید در جایی به جز سید 4 قرار گیرد. این ایده در مورد تیم های سوم هر لیگ و سید 3 نیز صدق می کند. اما در عوض، حقیقت امر چیست؟ یوفا از محافظت و برخورد احتمالی قلدرها و کسب منفعت بیشتر با نام ها و تیم های بزرگ نه تنها فاصله قدرت مالی تیم های بزرگ و کوچک را تشدید می کند بلکه دائما از آن محافظت می کند. اهمیت جایگاه قهرمان واقعی نادیده گرفته می شود و موفقیت نسبی و عدم توفیق اهمیتی ندارد، در واقع یوفا با تقسیم بندی خود، پاداش شکست و عدم موفقیت را هم می پردازد. حقیقت آن است تعدادی از ما طرفداران فوتبال نیز همین را می خواهیم، در دایره ای هستیم و فقط مایلیم تیم های بزرگ، فصل به فصل به جان هم بیافتند و ما به تماشا بنشینیم. و دقیقا به همین دلیل تیم مقام چهارم لیگ برتر جایگاهی بالاتر از قهرمان مثلا دانمارک به دست آورده است. باید بدانیم همیشه همین گونه خواهد ماند اگر یوفا پسران بزرگ،" ریچکیدز" اروپا را اینچنین حمایت کند و فرقی میان شکست و پیروزی قائل نشود. این دقیقا همان چیزی بود که سوپرلیگ را از دید بسیاری از هواداران واقعی فوتبال، تاثر آور، زشت و شنیع ساخته بود.
امیرحسین صدر