"سیدحسن حسینی" که بود و چه کرد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سیدحسن حسینی فروردین ماه پا به این جهان گذاشت و در همین ماه هم از دنیا رفت و در فاصله این دو فروردین در سال‌های 1335 و 1383 تأثیر قابل توجهی بر ادبیات امروز گذاشت. حسینی علاقه به سرودن را از سال‌های نخست جوانی در دوران پیش از پیروزی انقلاب آغاز کرد و با پیروزی انقلاب، به صورتی جدی‌تر وارد حوزه شعر و ادبیات معاصر شد و تلاشش این بود که با استفاده از سلاح شعر، به نهضت مردمی و انقلاب اسلامی خدمت کند. به همین دلیل بود که او به همراهی جمعی از چهره‌های فرهنگی و هنری، حوزه اندیشه و هنر اسلامی را راه‌اندازی کرد و بخصوص در بخش شعر و ادبیات به همراهی جوانی انقلابی که در این دوران با او آشنا شده بود به نام قیصر امین‌پورمسئولیت و محوریت همه اقدامات و جلسات را برعهده داشت.

همزمان با آغاز جنگ تحمیلی، او در رادیو ارتش، در بخش تبلیغات جنگ شروع به فعالیت کرد و بخش عمده‌ای از جریان ادبی شعر تهییجی دوران نخست جنگ را شکل داد. اگر مجموعه «همصدا با حلق اسماعیل» او را مرور کنیم، با مجموعه‌ای از شعرهایش رو به رو می‌شویم که در زمان جنگ در مراسم بدرقه رزمندگان و نیز در جبهه‌های جنگ، بارها بر زبان نیروهایی که عازم جبهه بودند، جاری می‌شد. شعر حسینی در این دوران، میان دغدغه نوآوری و شعر دارای ارزش‌های ادبی و نیز شعر متعهد و ارزش‌گرا در نوسان بود. این دغدغه در تمام دوران زندگی حرفه‌ای و کاری او جریان داشت و او سعی می‌کرد، همچنان که به شعر رویکردی ارزش‌مدار و انقلابی دارد، ارزش‌های ادبی و فرمی را هم از دست ندهد. اوج این دغدغه را می‌توان در مجموعه «گنجشک و جبرئیل» مشاهده کرد.

راهی تازه در ادبیات مدرن مذهبی

«گنجشک و جبرئیل» در سال 1370 منتشر شد و خیلی زود از طرف جامعه ادبی و شاعران مورد توجه قرار گرفت. دلیل اصلی این توجه، این بود که حسینی توانسته بود همان دغدغه همیشگی‌اش درباره فرم و محتوا را در این کتاب خود، به شکلی متوازن و قابل توجه پیاده کند. او در این مجموعه شعر، توانسته بود با استفاده از امکانات شعر سپید، موضوعات مذهبی و بخصوص موضوع عاشورا را به شعر تبدیل کند. البته قبل از حسینی، شاعرانی دیگر همچون زنده‌یاد طاهره صفارزاده و استاد موسوی گرمارودی درحوزه شعر مدرن مذهبی آثاری را منتشر کرده بودند و از این نظر، فضل تقدم دارند، اما حسینی در مجموعه یاد شده، یک کتاب کامل را به موضوع شعر عاشورایی اختصاص داده بود و با استفاده از توانایی‌های شاعرانه خود، دانش ادبی و علاقه ذاتی‌اش به امام حسین (ع) این کتاب را به مجموعه‌ای خاص و تاریخی در بین آثار ادبیات دینی و مذهبی در دهه‌های اخیر تبدیل کند. البته حسینی از این دغدغه دائم، در تمام دوران کار ادبی خود، دست نکشید. او همچنین در همه دوره‌ها با دست زدن به ابتکار، گونه‌های تازه و جدیدی را مطرح و راه‌های نپیموده زیادی را در ادبیات معاصر، باز کرد.

برای مثال در کتاب «مشت در نمای درشت» به مقایسه ادبیات و سینما پرداخت و با استفاده از مفاهیم مطرح شده در علم معانی و بیان، پیوندی میان این دو هنر ایجاد کند یا در کتاب «نوش‌داروی طرح ژنریک» با استفاده از ظرفیت شعرکوتاه طنز به نقد اجتماعی بپردازد.

اعجاب آور از نظر رهبر انقلاب

سیدحسن حسینی بی‌گمان یکی از رویش‌های قابل افتخار ادبیات معاصر و بخصوص ادبیات انقلاب بود. به گونه‌ای که رهبر معظم انقلاب اسلامی، در پیام تسلیت به مناسبت درگذشت وی، از او با عنوان «شاعر و هنرمند عزیزمان» نام بردند و حسینی را «انسان فرزانه و آزاداندیش» و «مؤمن پارسا و بافضیلت» توصیف کردند که «یکی از نمونه‌های برجسته امروز و یکی از امیدهای آینده بود. در شعر و ادب و نیز در پژوهش و تأملات محققانه، خرد و ذوق و ابتکار، شاخصه کار او بود.»

رهبر انقلاب که در این پیام، تأکید کرده بودند «مشاهده فرآورده‌های ذهن خلاق او همواره برای اینجانب اعجاب‌آور و تحسین‌انگیز بود.» در جایی دیگر و در دیدار با اعضای مجمع نویسندگان مسلمان، با تأکید بر آثار پژوهشی حسینی، گفته‌اند: «حدود شش، هفت سال پیش از این، در جنگ سوره، نقد خوبی از آقای حسن حسینی دیدم که درباره شاعر عرب، نزار قبانی نوشته شده بود. بعدازظهری بود که می‌خواستم بخوابم؛ این نقد را که مطالعه می‌کردم، اصلا خواب را از سر من برد! خدا می‌داند که من گریه کردم. گفتم واقعا ببین انقلاب چه کرده است. جوانی آمده، در عالم نقد وارد شده و این‌قدر خوب و قشنگ و شجاعانه حرف زده است.»