شرایط گرانش صفر در فضا موجب پیشرفت تحقیقات سلول‌های بنیادی می‌شود
تهران - ایرنا - محققان می‌گویند: شرایط گرانش صفر در فضا ممکن است کلید تولید دسته‌های بزرگ سلول‌های بنیادی برای تحقیقات پزشکی و درمان بیماری‌های مختلف روی زمین باشد.
به گزارش روز جمعه گروه علم و آموزش ایرنا از خبرگزاری یونایتدپرس، در مقاله‌ای که در نشریه Stem Cell Reports منتشر شده، آمده است تولید زیستی نوعی از سلول‌های بنیادی که از مواد بیولوژیکی مانند میکروب‌ها برای تولید مواد و بیومواد مناسب برای کاربردهای پیش بالینی، بالینی و درمانی استفاده می‌کند، می‌تواند در شرایط ریزگرانش موثرتر باشد.
شرکت‌کنندگان در «سمپوزیوم زیست‌ساخت در فضا 2020» در اوایل این ماه بیش از 50 فرصت تجاری بالقوه را برای انجام کار تولید زیستی در فضا شناسایی کردند. به گفته نویسندگان این مقاله، امیدوارکننده ترین آنها شامل مدل سازی بیماری، ساخت زیستی و محصولات مشتق شده از سلول های بنیادی است.
«آرون شارما» یکی از نویسندگان این مقاله و یک زیست شناس سلول های بنیادی در مرکز پزشکی سیدرز ساینای در لس آنجلس گفت: متوجه شدیم که پرواز فضایی و ریزگرانش مکان مطلوبی برای تولید زیستی است؛ زیرا تعدادی خواص بسیار ویژه به بافت های بیولوژیکی و فرآیندهای بیولوژیکی می دهد که می تواند به تولید انبوه سلول ها یا سایر محصولات به گونه ای کمک کند که شما روی زمین قادر به انجام آن نباشید.
وی افزود: در دو دهه گذشته شاهد پیشرفت های چشمگیری در پزشکی احیا کننده و پیشرفت تصاعدی در فناوری های فضایی بوده ایم که فرصت های جدیدی را برای دسترسی و تجاری سازی فضا فراهم می‌کند.
به گفته محققان، مدل‌سازی بیماری توسط محققان برای مطالعه بیماری ها و درمان های بالقوه با تکثیر ساختارهای کامل با استفاده از سلول‌های بنیادی، ارگانوئیدها یا سایر بافت‌ها انجام می شود. ارگانوئیدها ساختارهای مینیاتوری و سه بعدی هستند که از سلول های بنیادی انسان که شبیه به بافت انسان هستند، رشد می کنند.
محققان دریافته‌اند زمانی که بدن برای مدت طولانی در معرض شرایط کم گرانش قرار می‌گیرد، از دست دادن استخوان و پیری سریع‌تر را تجربه می‌کند. با توسعه مدل های بیماری بر اساس این روند پیری شتابان، دانشمندان می توانند مکانیسم های فرآیند پیری و پیشرفت بیماری را بهتر درک کنند.
شارما می‌گوید: این کار نه تنها می‌تواند به فضانوردان کمک کند، بلکه می‌تواند به ساخت ساختارهای استخوانی یا عضله‌های اسکلتی منجر شود که می‌تواند برای بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان و سایر اشکال تسریع پیری استخوان و تحلیل عضلانی که مردم روی زمین تجربه می‌کنند، اعمال شود.
وی و همکارانش گفتند که بیوفبریکاسیون یا تولید زیستی، از جمله چاپ سه بعدی، از فرآیندهای تولید برای تولید موادی مانند بافت ها و اندام ها استفاده می کند، اما در زمین، چگالی ناشی از گرانش، گسترش و رشد سلول ها را دشوار می کند.
با این حال، به واسطه نبود گرانش و چگالی در فضا، محققان ابراز امیدواری کردند که بتوانند از چاپ سه بعدی برای ایجاد ارگانوئیدها یا بافت های قلبی به گونه ای استفاده کنند که قابل تکرار در زمین نباشد.
در همین حال، درک برخی از اثرات پرواز فضایی بر سلول‌های بنیادی به طور بالقوه می‌تواند به ابداع راه‌های بهتری برای تولید تعداد زیادی سلول در غیاب گرانش منجر شود.
شارما و همکارانش از سیدرز ساینای در اوایل سال 2022 همراه با ناسا و یک پیمانکار خصوصی به نام Space Tango، سلول های بنیادی را به فضا می فرستند تا آزمایش کنند که آیا امکان تولید دسته های بزرگ در یک محیط با جاذبه کم وجود دارد یا خیر.
وی گفت: در حالی که هنوز در مرحله اکتشافی برخی از این تحقیقات هستیم، این دیگر در حوزه علمی تخیلی نیست. طی پنج سال آینده، ممکن است سناریویی را ببینیم که در آن سلول‌ها یا بافت‌هایی را می‌توان به روشی ساخت که به سادگی روی زمین امکان‌پذیر نیست.
*س_برچسب‌ها_س*