"شرکت‌های پخش دارو" چگونه مکمل و داروهای بی‌مصرف خود را به داروخانه‌ها قالب می‌کنند؟!
داروخانه‌داران می‌گویند برخی شرکت‌های پخش به ازای فروش بعضی داروهای کمیاب، آنها را مجبور به خرید داروها و مکمل‌هایی می‌کنند که مصرف پایین دارند؛ پدیده‌ای که به نام "سبدفروشی" بین فعالان صنعت دارو شناخته می‌شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، «به شرط خرید امگا3، صد تا اسپری سالبوتامول می‌خریم!»، «به ازای خرید چند عدد از محصولات یک مکمل دارویی، داروهای کمیاب به فروش می‌رسد»، «ویزیتور شرکت می‌گوید به ازای 250 تا اسپری سدیم کلراید، به اندازه 5 میلیون دارویی که تاریخ انقضایشان کمتر از 6 ماه است بخر!»، «به ازای 90 عدد مکمل، 9 شیشه شربت آزیترومایسین جایزه داده می‌شود!»
این پیام‌ها از سوی داروخانه‌داران است که می‌گویند در پی کمیاب شدن برخی داروها در کشور، "شرکت‌های پخش" داروهایی که کمیاب هستند را به داروخانه‌ها می‌فروشند به این شرط که داروخانه‌ها در ازای خرید تعدادی از داروهای کمیاب، چند عدد از داروهایی که فروش کمتری دارند را نیز خریداری کنند! این پدیده یعنی فروش داروهای سهمیه‌ای و خاص در قبال خرید سایر داروها "سبدفروشی" نامیده می‌شود.
اخیراً رئیس سازمان غذا و دارو، در نامه‌ای خطاب به شرکت‌های پخش دارو، سبدفروشی را ممنوع اعلام و تاکید کرد که «فروش دارو با استفاده از روش‌های غیرمتعارف از قبیل ایجاد سبد دارویی یا روش‌هایی که منجر به ایجاد هر نوع تبعیض بین داروخانه‌ها در زمینه دریافت داروهای مورد نیاز آنها شود، ممنوع است.»
فروش سبدی و نقدی داروها به داروخانه‌ها ممنوع شد ماجرای گروکشی شرکت‌های پخش در زمان بروز کمبودهای داروییدر همین راستا دکتر بهمن صبور؛ نایب رئیس انجمن داروسازان تهران درباره فروش سبدی داروها به تسنیم گفت: درباره داروهایی که در کشور دچار کمبود می‌شوند، برخی شرکت‌های پخش گروکشی می‌کنند و وقتی می‌خواهند یک داروی کمیاب را به داروخانه بدهند، در کنارش برای داروخانه‌دار این شرط را می‌گذارند که یکسری داروهای کم‌فروش را هم خریداری کند! از سال‌های اخیر این معضل وجود داشته و در دوره‌هایی بسته به کمبود دارو، تشدید می‌شود که امیدواریم سازمان غذا و دارو نظارت‌های خود را در این زمینه افزایش دهد.
فروش اجباری داروها و مکمل‌های کم‌مصرف و بی‌مصرف در زمان کمبود سرم و آنتی‌بیوتیک!
وی با ارائه مثالی افزود: زمانی که داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک و سرم در ماه‌های پیش دچار کمبود شدند، برخی شرکت‌های پخش به ازای فروش هر چند عدد سوسپانسیون آنتی‌بیوتیک اطفال، برخی داروها را که اصلاً در کشور مصرف نمی‌شوند یا برخی مکمل‌هایی که کمتر به فروش می‌رسند را به داروخانه‌ها فروختند!
دورریز داروهای بی‌مصرف و زیان داروخانه‌داران
صبور ادامه داد: داروخانه‌داران مجبور می‌شوند در قبال خرید این داروهای کم‌فروش نیز هزینه پرداخت کنند و از سوی دیگر مشتری نیز برای این داروها پیدا نمی‌شود و در نهایت، داروخانه‌داران مجبور به دورریختن این داروها می‌شوند.
نایب رئیس انجمن داروسازان تهران در پاسخ به این سؤال که چرا داروهایی که مصرفی در کشور ندارند بیش از حد تولید می‌شوند؟ تصریح کرد: گاهی اوقات شاهد این مسئله هستیم که برخی بیماری‌ها در کشور شایع می‌شوند و این داروها برای اینکه کشور در مقاطعی دچار مشکل نشود با دستور دولت تولید می‌شوند؛ در مقاطع و ماه‌های بعدی، آن بیماری شیوع پیدا نمی‌کند و نیاز به داروی آن نیز کاهش می‌یابد و داروهایی که از پیش تولید شده روی دست شرکت‌های پخش می‌ماند و این شرکت‌ها مجبور هستند برای ضرر نکردن، آن را با روش‌هایی به فروش برسانند که یکی از این روش‌ها، سبدفروشی است.
وی ادامه داد: برخی مکمل‌ها نیز بیش از اندازه نیاز کشور تولید می‌شوند که تولید مازاد آنها نیز بعضاً منجر به سبدفروشی داروها می‌شود.
راهکار حل معضل سبدفروشی
وی درباره راهکار حل معضل سبدفروشی داروها گفت: برای حل این مشکل باید سیستم شرکت‌های پخش، مجازی شود و مراجعه حضوری ویزیتورها به داروخانه‌ها حذف شود تا هر داروخانه بتواند میزان نیاز خود به داروها را در سامانه‌ای ثبت و بر اساس آن، دارو دریافت کند تا مشکل سبدفروشی رفع شود.
صبور افزود: در حال حاضر اتفاقی که می‌افتد این است که ویزیتورهای شرکت‌های پخش به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند و سفارش داروخانه‌ها را برای خرید دارو دریافت می‌کنند که در این روند ممکن است سبدفروشی رخ دهد.
وی ادامه داد: باید مشوق‌هایی برای شرکت‌های پخش جهت سفارش‌گیری دیجیتالی از داروخانه‌ها از سوی سازمان غذا و دارو وضع شود تا شرکت‌های پخش به سوی دیجیتالی و مجازی شدن سوق پیدا کنند و این تخلفات کاهش یابد.
اثبات سبدفروشی سخت است!
نایب رئیس انجمن داروسازان تهران در پاسخ به این سؤال که "آیا امکان گزارش‌دهی این تخلف از سوی داروخانه‌داران به سازمان غذا و دارو وجود ندارد؟" متذکر شد: افرادی که اقدام به سبدفروشی می‌کنند، فاکتور فروش داروهای خاص و سهمیه‌ای را از فاکتور فروش مکمل‌ها و داروهای کم‌مصرف جداگانه صادر می‌کنند که امکان اثبات سبدفروشی داروها به ناظرین را سخت می‌کند.
وی با طرح این ادعا که هیئت مقررات‌زدایی با اعمال فشار به سازمان غذا و دارو درخواست صدور مجوزهای زیادی را می‌دهد، گفت: در حال حاضر تعداد زیادی داروخانه و شرکت پخش وجود دارد که کنترل و نظارت بر این شرکت‌ها، امر سختی است و این شرکت‌ها در حال رقابت با یکدیگر برای فروش دارو هستند که در این فضای رقابتی، تخلفاتی همچون سبدفروشی نیز رخ می‌دهد.