شهروندان سردرگم، مدیریت شهری در تکاپو؛ چه کسی سامانه‌ها را مختل کرد؟
تهران - ایرنا - هک سامانه‌های شهرداری تهران و اختلال در روند خدمات‌دهی این سامانه‌ها اگرچه موجب نگرانی شهروندان شده است اما با پشتیبانی فنی و نظارتی مدیریت شهری این امیدواری وجود دارد که در روزهای آینده سرعت کندشده خدمت‌رسانی مدیریت شهری به شهروندان به نقطه مطلوب برسد.
به گزارش ایرنا، ظهر روز پنجشنبه 12 خردادماه بود که خبر اختلال در سامانه‌های داخلی شهرداری تهران در فضای مجازی و رسانه‌های برخط منتشر شد. اختلال در سامانه «تهران من» که یکی از مهمترین ابزارهای ارائه‌دهنده خدمات شهرداری به پایتخت‌نشینان است موجب نگرانی طیف وسیعی از شهروندانی شد که اطلاعاتشان در این سامانه بارگزاری شده بود؛ با گذشت ساعاتی از هک شدن سیستم‌های شهرداری تهران انتشار ویدئوهایی از دیتاسنتر مرکز فناوری اطلاعات شهرداری که حاوی فیلم‌هایی از اطراف حرم امام راحل (ره) و برخی نقاط دیگر پایتخت بود نشان داد مهاجمان هکری با شناخت از زیرساخت سیستم‌های فاوای شهرداری در حوزه فنی و امنیتی دست به این اقدام زده‌اند و تلاش دارند در جنگ سایبری، قدرت خود را به رخ بکشند.
البته ساعاتی پس از این اتفاق، سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که با همکاری نهادهای مسئول در حال بررسی ابعاد موضوع و اقدامات پیشگیرانه برای حفظ کیفیت خدمات‌رسانی مطلوب به شهروندان است.
با شروع این اقدامات، شایعه‌های زیادی در فضای مجازی به راه افتاد و خبرهای ضد و نقیضی به صورت تک‌خبر و ویژه منتشر شد که بیشتر بر ابهام این اتفاق می‌افزود تا شفاف شدن اصل ماجرا؛ حتی در خبری که برخی سایت‌ها و کانال‌ها اقدام به نشر آن کردند ذکر شده بود که براساس دستور علیرضا زاکانی هیچ شخصی در شهرداری و زیرمجموعه‌های گسترده آن حق ندارد کامپیوتر خود را روشن کند! که هیچ‌گاه این دستور به صورت رسمی تایید نشد.
این اتفاق که به دنبال سلسله حملات هکری در کشور به وقوع پیوسته بود تا حدودی ارائه خدمات شهرداری به مردم را تحت تاثیر خود قرار داد و در یک مورد و بر اساس مشاهدات میدانی، تنها در سیستم حمل و نقل مترویی تهران ایجاد صفوف گسترده در مقابل باجه‌های بلیت‌فروشی مترو که به سبب شارژ نشدن کارت‌بلیت‌ها توسط دستگاه‌های تعبیه‌شده در ایستگاه‌ها بود باعث ایجاد گلایه‌های مردمی از نحوه خدمات‌رسانی مدیریت شهری در سه‌چهار روز اخیر شد. البته این انتظار می‌رفت همانگونه که سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در اطلاعیه‌ای درباره ورود خودروها به محدوده‌های ترافیکی اعلام کرد، شهروندان از روز دوشنبه 16 خرداد تا چهارشنبه 18 خرداد برای ورود به طرح ترافیک نیازی به رزرو روزانه ندارند، می‌توانست در همین بازه زمانی استفاده از مترو را به صورت رایگان اعلام کند تا علاوه بر کاهش اعتراضات و گلایه‌های شهروندان، از حجم شلوغی و ازدحام در مقابل باجه‌های بلیت‌فروشی هم بکاهد.
با این حال سرعت عمل مدیران ستادی شهرداری مخصوصا علیرضا زاکانی و برگزاری جلسات متعدد با نهادها و سازمان‌های مسئول در حوزه امنیت و همچنین تلاش برای سرعت بخشیدن به رفع مشکلات و بهینه کردن سازوکار ارائه خدمات مطلوب به شهروندان باعث شد تا با گذشت چند روز از این حمله هکری، برخی از سیستم‌های فنی و زیرساختی شهرداری تهران به صورت حداقلی به روال گذشته خود برگردد.
اگرچه هنوز به صورت رسمی علت این خرابکاری و عاملان آن مشخص نشده اما برخی واکنش‌ها حکایت از دست داشتن منافقین و ضد انقلاب در بوجود آوردن این خرابکاری است. به عنوان مثال و پس از گذشت چند روز از این حمله هکری واکنش‌های اعضای شورای شهر تهران به این اتفاق در نوع خود جالب بود.
مهدی چمران در اولین واکنش رسمی شورای شهر تهران به این حمله سایبری، موساد و منافقان را عامل در این موضوع دانست و از برنامه‌ریزی‌های قبلی منافقان، ضدانقلاب و سازمان مواد برای ناکارآمد نشان دادن سیستم شهرداری و جاهای دیگر در ایام برگزاری ارتحال امام (ره) سخن گفت.
رئیس شورای شهر تهران، اینگونه حملات را آخرین بار ندانست و از ادامه‌دار بودن حمله به سیستم‌های کشور خبر داد که آن را هشداری برای مسئولان و مدیران ذکر کرد.
انتقاد از مدیران و شهرداران پیشین بخش دیگری از صحبت‌های چمران بود آنجا که وی رها شدن شهرداری در چند سال گذشته و اضافه نشدن بر تخصص‌ها را در خصوص حمله هکری به ساختار شهرداری موثر دانست.
علی اصغر قائمی دیگر عضو شورای شهر تهران هم در جلسه امروز شورای شهر، عذرخواهی از مردم و شهروندان را بابت اختلالاتی که در پی حمله سایبری ایجاد شده لازم دانست و در ادامه احمد صادقی عضو دیگر شورای شهر تهران از نفوذ برخی کارکنان شهرداری و نقش آنان در اتفاقات رخ‌داده سخن گفت و با بیان اینکه رافت اسلامی در شهرداری تهران معنایی ندارد از تیم جدید مدیریت شهری خواست با نفوذی‌ها برخورد کرده و این مجموعه را از حضور آنان پاکسازی کند. صادقی پیش از این و در همان ساعات اولیه هک شدن سیستم‌های شهرداری، بر نقش نفوذ و عمدی بودن این اتفاق صحه گذاشته و گفته بود، از لحظه وقوع اختلال عمدی در سامانه داخلی شهرداری تهران موضوع را از مسئولان مربوطه در شهرداری تهران و سازمان ارتباطات و فناوری پیگیری کردم و نکته مهم در این اتفاق تکرار رفتارهای زشت و خبیثانه دشمنان خودفروخته است.
بنا به این گزارش تا این لحظه برخی از سامانه‌ها و وب‌سایت‌های مرتبط با مدیریت شهری و شهرداری از دسترس خارج شده و شهروندان دچار سردرگمی و بلاتکلیفی هستند؛ ارائه اطلاع‌رسانی با کندی مواجه است و هنوز فحوا و کنه این اتفاق به صورت ملموس مورد اطلاع‌رسانی عمومی قرار نگرفته که بخش اعظم آن ناظر به ملاحظات امنیتی نهادهای ذیربط است؛ با این حال آنچه که از جلسات پی‌درپی مدیران شهرداری نتیجه‌گیری می‌شود این گزاره است که برای مقابله با حملات آتی در حوزه سایبری تلاش‌های وسیعی توسط مدیریت شهری صورت گرفته و رفع اختلالات بوجود آمده هم نیازمند گذر زمان است تا با تقویت زیرساخت‌ها از پیش‌آمدهای دیگر در این حوزه جلوگیری شود.