سه‌شنبه 6 آذر 1403

صدای پای زلزله بزرگ در تهران | این اعداد تصویری ترسناک از ابعاد خطر زلزله تهران است

وب‌گاه عرشه آنلاین مشاهده در مرجع
صدای پای زلزله بزرگ در تهران | این اعداد تصویری ترسناک از ابعاد خطر زلزله تهران است

تهران برای نجات از زلزله هولناک زمان زیادی ندارد. گسل‌های تهران تقریبا هر 150 سال یک بار فعال می‌شوند و حالا از آخرین زلزله بزرگ تهران حدود 120 سال می‌گذرد. با‌این‌حال، واقعیات زلزله تهران از سوی متولیان پنهان‌کاری یا تحریف می‌شود و این مسئله خطر زلزله بزرگ را روز‌به‌روز به تهران نزدیک و نزدیک‌تر می‌کند.

تهران برای نجات از زلزله هولناک زمان زیادی ندارد. گسل‌های تهران تقریبا هر 150 سال یک بار فعال می‌شوند و حالا از آخرین زلزله بزرگ تهران حدود 120 سال می‌گذرد. با‌این‌حال، واقعیات زلزله تهران از سوی متولیان پنهان‌کاری یا تحریف می‌شود و این مسئله خطر زلزله بزرگ را روز‌به‌روز به تهران نزدیک و نزدیک‌تر می‌کند.

امیرمنصوری، رئیس پژوهشکده نظر و استاد شهرسازی دانشگاه تهران، روز شنبه 14 مرداد در گفت‌وگو با روزنامه شرق در مورد عادی‌سازی خطر زلزله هشدار داد و گفت: «بیشتر از نیمی از تهرانی‌ها در خانه‌های ناپایدار زندگی می‌کنند؛ خانه‌هایی که تنها روی دیوارهای حمال بنا شده‌اند و با حرکت‌های افقی زلزله به سادگی فرو می‌ریزند. مؤسسه علمی و تحقیقاتی جایکای ژاپن تخمین زده است با فعال‌شدن گسل‌های تهران و بروز زلزله‌ای بیشتر از 6.5 ریشتر، بلافاصله 1.5 میلیون تهرانی کشته می‌شوند.

این چکیده گفته‌هایی است که امیر منصوری، رئیس پژوهشکده نظر و استاد شهرسازی دانشگاه تهران، است

«از 145 کیلومتر مربع بافت ناپایدار تهران، وضعیت 45 کیلومتر مربع وخیم است؛ اگر در تهران زلزله رخ دهد، نه‌تنها جمعیت زیادی در این محدوده کشته می‌شوند، بلکه به دلیل معابر غیراستاندارد، امکان امدادرسانی به افراد زیر آوار در این محدوده بسیار دشوار است و همین امر شمار کشته‌شدگان را بیشتر می‌کند

تهران و محدوده قانونی شهر حدود 740 کیلومتر مربع وسعت دارد که برای 630 کیلومتر مربع طرح تفصیلی شهر تهران تهیه شده است

از 630 کیلومتر مربع حدود 230 کیلومتر مربع مسکونی است. به عبارت دیگر، تقریبا یک‌سوم شهر تهران مسکونی است و دوسوم دیگر را خیابان‌ها، مدارس، بیمارستان‌ها و فضای عمومی تشکیل می‌دهد».

«از 230 کیلومتر مربع مساحت مسکونی تهران، در 145 کیلومتر مربع خانه‌ها سازه پایدار ندارند و با دیوارهای حمال هستند که فقط وزن ساختمان را تحمل می‌کنند و با زلزله و وارد‌شدن نیروی افقی به آن فرو می‌ریزند».

«از 145 کیلومتر مربع مساحت مسکونی ناپایدار، حدود 45 کیلومتر مربع نه‌تنها خانه‌های فاقد سازه پایدار دارد، بلکه در بافت ریزدانه شهر واقع شده و در کوچه‌هایی با عرض کمتر از شش متر قرار دارد».

45 کیلومتر مربع از مساحت تهران وخیم‌ترین وضعیت را در مواجهه با زلزله احتمالی دارد و نه‌تنها واحدهای مسکونی فاقد سازه پایدار را در خود جای داده، بلکه خانه‌های آن ریزدانه هستند و در معابر باریک قرار گرفته‌اند.

زلزله معابر پهن و خانه بزرگ نمی‌شناسد و همه واحدهای مسکونی ناپایدار در 145 کیلومتر مربع تهران را تخریب می‌کند.

55 درصد جمعیت تهران در خانه‌های ناپایدار زندگی می‌کنند و با احتساب جمعیت تهران باید گفت نزدیک به پنج میلیون تهرانی در معرض خطرات زلزله احتمالی هستند، اما با تقلیل مساحت بافت فرسوده تهران به 45 کیلومتر مربع، در واقع خطر زلزله را تنها برای جان یک‌و‌نیم میلیون نفر کوچک کرده‌اند.

یک زلزله شش‌ریشتری می‌تواند بیشتر از نیمی از جمعیت تهران را در معرض صدمات جدی قرار دهد

در تهران سه گسل اصلی زلزله وجود دارد؛ گسل مشا در شرق، گسل ری در جنوب و گسل شمال در محدوده شمال و غرب تهران. عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران با این مقدمه توضیح می‌دهد: «مؤسسه علمی - تحقیقاتی جایکای ژاپن با بررسی دقیق گسل‌های تهران و میزان مقاومت سازه‌های مسکونی، عمومی و شهری و همچنین شبکه آب، برق، گاز و زیرساخت‌های شهری، تخمین می‌زند اگر هرکدام از این گسل‌ها فعال شوند، چه حجم خرابی و تلفات به بار می‌آورند. در سناریوهای مختلف این مؤسسه زمان وقوع زلزله و اینکه در طول روز اتفاق بیفتد یا شب در نظر گرفته می‌شود و بر اساس نرخ امدادرسانی و شرایط سازه‌های شهری تهران تخمین می‌زند که چند نفر از زلزله جان به در می‌برن

بر اساس این مطالعات، اگر در تهران زلزله هفت‌ریشتری رخ دهد، تمام سازه‌های ناپایدار فرو می‌ریزند. این مطالعه زمانی انجام شده که جمعیت تهران حدود هفت میلیون نفر بوده است و بر اساس این سناریو، یک‌و‌نیم میلیون نفر در لحظه می‌میرند. این سناریو را نهادهایی مانند پژوهشگاه زلزله ایران و هلال‌احمر نیز اعلام کرده‌اند که با زلزله شش‌و‌نیم ریشتر به بالا، از پنج میلیون نفر ساکن بافت فرسوده چیزی حدود یک‌و‌نیم میلیون نفر در آنِ واحد می‌میرند و امکان زنده پیداکردن بقیه در 72 ساعت اول پس از زلزله وجود دارد که البته با امکانات امدادرسانی و درمانی کشور و بسته‌شدن خیابان‌ها و انفجار لوله‌های گاز و آسیب‌دیدن دکل‌های برق و انشعابات آب، امکان افزایش تلفات در ساعات پس از زلزله وجود دارد.

خانه‌های قریب به پنج میلیون تهرانی ساکن بافت فرسوده نیاز به نوسازی دارد و باید بالغ بر یک‌و‌نیم میلیون واحد مسکونی مقاوم برای این افراد ساخته شود. اما در تمام سال‌های گذشته، در مجموع بخش دولتی و بخش خصوصی نتوانسته‌اند بیشتر از 600 هزار واحد مسکونی در کشور بسازند.

پریود و سیکل وقوع زلزله بالای شش‌و‌نیم ریشتر در تهران تقریبا هر 150 سال یک بار است و از آخرین زلزله این‌چنین بزرگ حدود 120 سال می‌گذرد. بنابراین زمان تاریخی آزاد‌شدن انرژی گسل‌های تهران نزدیک است و تنها راه‌حل نوسازی بافت فرسوده است که در توان دولت و شهرداری نیست

بی‌اغراق 80 درصد بافت مسکونی آن در معرض تخریب در زلزله‌های شدید است و می‌تواند زمانی که همه خواب هستند، فاجعه‌ای بزرگ به بار بیاورد».

هم اکنون دیگران می خوانند -->

بیشتر بخوانید

صدای پای زلزله بزرگ در تهران | این اعداد تصویری ترسناک از ابعاد خطر زلزله تهران است 2