صنایع بورسی، سال گذشته را در رکود به‌پایان رساندند

در اسفند سال 1402، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 0.7 و یک درصدی را تجربه کرده است، همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید کاهش 2.8 درصدی و شاخص فروش افزایش 6.9 درصدی داشته‌اند؛ همچنین عملکرد سالانه نیز گویای آن است که در سال 1402 نسبت به سال 1401، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی به‌ترتیب رشد 0.4 و کاهش 1.2 درصدی را تجربه کرده است. در اسفند سال 1402 نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات کاهش 4.7 و 3.4 درصدی و نسبت به ماه قبل شاخص تولید کاهش 8.6 درصدی و شاخص فروش افزایش 4.1 درصدی داشته است. همچنین، شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی جز دارو نسبت به ماه مشابه سال قبل، کاهش 2 درصدی و شاخص فروش افزایش 7.8 درصدی و نسبت به ماه قبل شاخص تولید کاهش 6.8 درصدی و شاخص فروش افزایش 5.7 درصدی داشته است. در اسفند سال 1402، نرخ رشد ماهانه نرخ فعالیت‌های صنعتی بورسی افزایش 1.8 درصدی داشته و همچنین رشد نقطه به نقطه با کاهش 5.5 واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 18.1 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالانه شاخص نرخ نیز در اسفند سال 1402 نسبت به ماه قبل 1.5 واحد درصد تغییر یافته است و میزان 20.5 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

به‌گزارش صمت و به‌نقل از مرکز پژوهش‌های مجلس، شاخص تولید، فروش و نرخ صنایع بورسی با استفاده از داده‌های ماهانه شرکت‌های صنعتی بورسی پذیرفته‌شده در بورس محاسبه می‌شود. در تهیه این شاخص‌ها از اطلاعات ماهانه 322 شرکت بورسی استفاده می‌شود و علاوه بر اندازه‌گیری تغییرات میزان تولید، فروش و نرخ در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا کرده و برآوردی از تغییرات ماهانه ارزش‌افزوده ایجادشده را در صنایع مختلف و به‌دنبال آن در کل اقتصاد منعکس می‌کنند.

شاخص تولید صنعت بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص نرخ فصلی مرکز آمار و شاخص نرخ ماهانه بانک مرکزی منتشر می‌شود، اما الزامی به انتشار شاخص فروش صنعت ندارند. از طرفی، این آمار چندین ضعف اساسی دارد که مهم‌ترین آن وقفه سه‌ماهه در انتشار داده‌ها و گاه متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهانه است.

شاخص‌های ماهانه تولید، فروش و نرخ استخراج‌شده از اطلاعات عملکرد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران تا حد زیادی می‌توانند با دقت مناسب و به‌شکل بهنگام تحولات بخش صنعت و معدن کشور را توضیح دهند و باتوجه به بررسی‌های انجام‌شده و تطبیق دادن این شاخص با شاخص تولید صنعتی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران که به‌صورت فصلی منتشر می‌شود، مشخص شده است، این شاخص به خوبی‌می‌تواند در وقفه انتشار این شاخص‌های رسمی، شاخص جایگزین مناسبی برای آن باشد.

در اسفند شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه در سال 1401، کاهش 0.7 و یک درصدی را تجربه کرده است. همچنین نسبت به ماه گذشته شاخص تولید کاهش 2.8 و شاخص فروش افزایش 6.9 درصدی داشته‌اند.

در سه‌ماهه منتهی به اسفند سال 1402، رشد میانگین متحرک سه‌ماهه شاخص تولید کاهش 0.3 درصدی و شاخص فروش آن کاهش 2 درصدی را نشان می‌دهند.

رکود در بخش دارو و سیمان

در اسفند 1402 در مقایسه با اسفند 1401، از میان 15رشته فعالیت صنعتی بورسی، 5 رشته فعالیت افزایش در شاخص تولید و 10 رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید داشته است. رشته فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «کک و پالایش» و «تجهیزات برقی» بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته فعالیت‌های «محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات»، «دارو» و «سیمان» بیشترین کاهش در شاخص تولید را تجربه کرده‌اند. در مقطع زمانی موردبحث، در مقایسه با اسفند پارسال، از میان 15 رشته فعالیت صنعتی بورسی، 7 رشته فعالیت افزایش در شاخص فروش و 8 رشته فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند. رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (جز دارو)» و «غذایی و آشامیدنی جز قند و شکر» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته فعالیت‌های «محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات»، «سایر کانی غیرفلزی» و «فلزات پایه» بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کرده‌اند.

در اسفند سال 1402 نسبت به بهمن، رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «غذایی و آشامیدنی جز قند و شکر» و «سیمان» افزایش در شاخص تولید و رشته فعالیت‌های «دارو»، «محصولات فلزی جز ماشین‌الات و تجهیزات» و «لاستیک و پلاستیک» کاهش در شاخص تولید ثبت کرده‌اند.

همچنین، رشته فعالیت‌های «چوب و کاغذ»، «غذایی و آشامیدنی جز قند و شکر» و «تجهیزات برقی» افزایش در شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «دارو»، «محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «سایر کانی غیرفلزی» کاهش در شاخص فروش داشته‌اند.

در اسفند پارسال، در مقایسه با اسفند سال 1401، رشته‌فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «کک و پالایش» و «تجهیزات برقی» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات»، «سیمان» و «دارو» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند. همچنین رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «شیمیایی (‌جز دارو)» و «غذایی و آشامیدنی جز قند و شکر» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشته‌اند. همچنین در اسفند در مقایسه با میانه زمستان، رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «غذایی و آشامیدنی جز قند و شکر» و «سیمان» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیت‌های «لاستیک و پلاستیک»، «دارو» و «محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشنریت سهم را در کاهش شاخص تولید داشته‌اند؛ همچنین رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «کاشی و سرامیک» و «غذایی و آشامیدنی جز قند و شکر» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «دارو»، «محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «سایر کانی غیرفلزی» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش ثبت کرده‌اند.

تورمی کمتر از تورم ماهانه

در اسفند امسال، نرخ رشد ماهانه نرخ فعالیت‌های صنعتی بورسی افزایش 1.8 درصدی داشته، همچنین رشد نقطه به نقطه با کاهش 5.5 واحد درصدی نسبت به ماه گذشته، به 18.1 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالانه شاخص نرخ نیز در اسفند سال گذشته نسبت به بهمن همان سال، 1.5 واحد درصد کاهش داشته و میزان 20.5 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

بررسی شاخص نرخ رشته‌فعالیت‌های بورسی نشان می‌دهد در اسفند ماه گذشته، رشته‌فعالیت‌های «محصولات فلزی جز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «کاشی و سرامیک» بالاترین نرخ رشد ماهانه و رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات» و «لاستیک و پلاستیک» بالاترین نرخ رشد نقطه به نقطه را تجربه کرده‌اند.

رشته‌فعالیت دارو در اسفند، نرخ رشد ماهانه مثبت 2.6 درصدی داشته است. لازم به ذکر است، رشد نقطه به نقطه رشته‌فعالیت دارو نسبت به ماه پیش افزونی و به 12 درصد رسیده و میانگین سالانه نرخ نیز 30 درصد افزایش یافته است.

یکی از رشته‌فعالیت‌های دیگری که در ماه‌های نخست سال 1401 مشمول حذف ارز ترجیحی 4هزار و200 تومانی شد، رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی بود. بررسی روند قیمت‌ها در این رشته‌فعالیت هم پس از گذشت چند ماه از اعمال این جراحی، همچنان جالب‌توجه است.

با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی، رشد ماهانه شاخص نرخ این رشته‌فعالیت در اردیبهشت و خرداد 1401 به حدود 45 و 50 درصد رسید، اما در ماه‌های بعد و پس از تخلیه اثر این شوک به‌شدت کاهش یافت. همچنین پس از افزایش در ماه‌های گذشته، در اسفند رشد ماهانه منفی 0.5 درصدی داشته است. از طرفی رشد نقطه به نقطه شاخص نرخ در این رشته‌فعالیت در اسفند به 9.2 درصد رسیده است. گفتنی است، میانگین سالانه نرخ در این رشته فعالیت از فروردین نزولی بوده و به 17.8 درصد رسیده است. در آخرین ماه سالی که گذشت، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به مشابه در سال 1401 با افزایش 15.1 درصدی و نسبت به بهمن ماه همان سال با کاهش 28 درصدی مواجه شده است. در عین حال، شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به پایان سال 1401 با کاهش 14.5 درصدی و در قیاس با میانه زمستان پارسال با کاهش 16.4 درصدی روبه‌رو شده است.