عید فطرت
عید فطر که در روز اول ماه شوال است، از مهم‌ترین اعیاد اسلامی به شمار می‌رود، روزی که پس از سی روز بندگی خالصانه، عبادت و بندگی آنان از سوی خداوند مورد قبول واقع می‌شود و رحمت و آمرزش الهی شامل حال مسلمانان خواهد شد. عید فطر روز بسیار مهمی برای مسلمانان است؛ زیرا پس از یک ماه روزه و تهجد و عبادت، برای گرفتن پاداش الهی آماده می شوند؛ لذا این روز، از سویی سبب شادی و سرور است، چراکه هر مسلمانی از انجام وظیفه الهی خوشحال و مسرور است؛ ولی از سویی چون روز دریافت جوائز الهی است، انسان در حالت خوف و دلهره به سر می برد از اینکه نمی داند اعمال یک ماهه او تا چه اندازه مورد قبول قرار گرفته است؟
امام باقر (علیه السلام) از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل کرده است که آن حضرت فرمود: «اِذَا کَانَ أَوَلُ یَوم مِن شَوَال، نَادَی مُنَاد، أَیُهَا المُؤمِنُونَ اغدُوا اِلَی جَوَائِزِکُم، ثُمَ قَالَ یَا جَابِرُ جَوَائِزُ اللَهِ لَیسَت بِجَوَائِزِ هَؤُلَاءِ المُلُوکِ، ثُمَ قَالَ هُوَ یَومُ الجَوَائِزِ؛ هنگامی که روز اول شوال فرا می رسد، منادی ندا می دهد: ای مؤمنان برای دریافت جوائز و پاداشهای خود بشتابید! آنگاه امام (علیه السلام) فرمود: جایزه های خداوند مانند جایزه های پادشاهان نیست (یعنی جایزه او بسیار بزرگ و معنوی و قبولی طاعات و رضوان الهی است). در پایان نیز تأکید فرمود: «روز اول شوال روز دریافت جایزه هاست!»
در لسان برخی از عالمان و علمای اخلاق؛ عید فطر را عید بازگشت به فطرت معنا کرده‌اند، که این معنا به دلیل مغرفت و آمرزش گناهان است. در روز عید فطر گوئی یک مسلمان از نو متولد می شود، چرا که طبق گفتار امیرمؤمنان علیه السلام، روزه داران در شب عید فطر از تمام آلودگی ها و پلیدی ها پاک شده اند و کمترین پاداش خود را که پاکی و پاکیزگی است دریافت نموده اند. آن حضرت چنین می فرماید: «واعلموا عباد الله! ان ادنی ما للصائمین والصائمات ان ینادیهم ملک فی آخر یوم من شهر رمضان: ابشروا عباد الله! فقد غفر لکم ما سلف من ذنوبکم فانظروا کیف تکونون فیما تستانفون; ای بندگان خدا! بدانید که کوچکترین چیزی که برای مردان و زنان روزه دار است، این است که فرشته ای در روز آخر ما مبارک رمضان به آن ها ندا می دهد: ای بندگان خدا! بشارتتان باد که [خداوند متعال] تمام گناهان گذشته شما را آمرزید، پس بنگرید که بعد از این چگونه عمل خواهید کرد.»
شیخ مفید می نویسد: اینکه روز اول ماه شوال عید اهل ایمان قرار داده شده است، به خاطر این است که آنان برای قبولی اعمالشان در ماه رمضان خوشحالند و از اینکه خداوند متعال گناهانشان را بخشیده و بر عیب های آنان پرده کشیده و مژده و بشارت از طرف خداوند رسیده است که ثواب های بسیاری برای روزه داران عطا خواهد کرد و از اینکه مؤمنین در اثر تلاش های شب و روز ماه مبارک رمضان چند مرحله به قرب الهی نزدیک شده اند، حالت سرور و نشاط دارند. در این روز غسل معین شده و این علامت پاکی از گناهان می باشد، عطر زدن و بوی خوش استعمال کردن و لباس زیبا و تمیز پوشیدن و به صحرا رفتن و زیر آسمان نماز خواندن همه اش علامت شادی و سرور و از روی حکمت می باشد