غار قلعه کرد آوج، قدیمی‌ترین سکونتگاه انسان در ایران
سومین فصل از کاوش مشترک تیم ایران و فرانسه در غار قلعه کرد آوج واقع در استان قزوین با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در حال انجام است.
حامد وحدتی نسب سرپرست هیئت باستان‌شناسی 25 مرداد 1401 با اعلام این خبر گفت: غار قلعه کرد از زمره مهم‌ترین محوطه‌های پارینه‌سنگی در ایران و خاورمیانه است که قبلا توسط باستان‌شناسان استان قزوین مورد شناسایی و مطالعه مقدماتی قرار گرفته بود.
او افزود: نخستین و دومین فصول کاوش این محوطه در سال‌های 1397 و 1398 توسط هیئت مشترک ایران و فرانسه در حالی پایان یافت که بیشتر زمان کاوش صرف خواناسازی گودال‌های ایجاد شده توسط حفاران غیرمجاز شد.
این باستان‌شناس مهم‌ترین دستاورد فصل دوم کاوش غار قلعه کرد را کشف دندان کودک انسان نئاندرتال با قدمت 155 هزار سال پیش اعلام کرد که هم‌اکنون در موزه قزوین برای بازدید عموم قرار دارد و تصریح کرد: «وقفه‌ای 3 ساله در کاوش به خاطر وقوع کرونا، این فرصت را به پژوهشگران داد تا مطالعات سن‌سنجی مطلق را با روش‌های متنوعی انجام دهند.
وحدتی‌نسب گفت: به دلیل قدمت بالای مواد فرهنگی غار قلعه کرد، انجام سن‌سنجی به روش معمول کربن 14 که تنها تا گستره 45000 سال امکان‌پذیر است، در این غار ممکن نبود از همین رو از دو روش تشدید چرخش الکترون (ESR) و اورانیوم / توریم استفاده شد.
سرپرست هیئت باستان شناسی گفت: نتایج مقدماتی حاکی از سنی فراتر از 400 هزار سال برای نهشته‌های فرهنگی این محوطه است که این سن، غار قلعه کرد را مبدل به قدیمی‌ترین سکونتگاه بشر در ایران کرده است.
او با بیان اینکه سن یاد شده در کنار دست‌افزار‌های سنگی به دست آمده از این غار، حاکی از این است که غار قلعه کرد، پیش از انسان نئاندرتال نیز محل سکونت گونه‌های دیگر انسانی همچون انسان هایدلبرگ و یا احتمالا نوعی از انسان راست قامت بوده است، گفت: تاکنون دو نوع اسب پیش از تاریخی منقرض شده، گوزن، خرس قهوه‌ای و کرگدن در بقایای جانوری به دست آمده از این محوطه شناسایی شده است.
وحدتی‌نسب در پایان با اشاره به اینکه بودجه کاوش‌های یادشده توسط اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان فراهم شده است، گفت: سه فصل کاوش در غار قلعه کرد به روشنی حاکی از این امر است که این محوطه حداقل نیازمند 10 سال کاوش مستمر است.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری میراث و گردشگری